Kazatomprom

Kazatomprom

Endüstri	Nükleer enerji
Kuruluş	1997
Genel merkezi	Astana , Kazakistan
Önemli kişiler	Nurlan Kapparov, (Yön. kur. başkanı)
Ürün	Çıkardığı madenler Uranyum Berilyum Tantal Niobyum
Gelir	89,4 milyar Tenge (2006)
Sahibi	Samruk-Kazına
Çalışan sayısı	23,000
Web sitesi	Kazatomprom.kz

Kazatomprom (Tr: Kazakistan Ulusal Atom Kuruluşu Kz: Қазақстанның ұлттық атом компаниясы), Kazakistan Cumhuriyeti devletine ait nükleer yakıt ve enerji şirketidir. Enerji ve yakıt elde etmek amacıyla Uranyum, Berilyum,Tantal ve Niobyum gibi elementlerin ve ender bulunan metallerin arama ve üretimi gibi etkinliklerde bulunur. Nükleer enerji üretimi için yakıt hammaddesi ihraç eder. Kazatomprom, 1997 yılında kurulmuş olup, merkezi Kazakistan Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile Kazakistan Astana'da yer almaktadır ve Ulusal Refah Fonu "Samruk-Kazına"'nın bir girişimidir. 2010'dan beri Kazatomprom, doğal uranyum üretiminde dünya lideridir.

Doğal uranyum, yerinde sızdırma yöntemleri (ISL) kullanılarak çevresel açıdan güvenli ve uygun maliyetli bir şekilde ekstrakte edilir. Kazakistan'ın uranyum konsantresi dünyada barışçıl nükleer enerji ihtiyaçlarının %40'ından fazlasını kapsar ve nükleer enerjiyi kullanan tüm ülkelere verilir.

Ulusal Atom Şirketinin varlıkları günümüzde jeolojik keşif, uranyum üretimi, nükleer yakıt çevrimi ürünlerinin imalatı, sosyal refah ve eğitime kadar nihai ürünün üretim zincirinde yer alan tüm şirketleri kapsamaktadır.

Kazatomprom, büyük uluslararası enerji şirketleri ile uzun vadeli sözleşmeler çerçevesinde etkinlik göstermektedir.

JSC "NAC" Kazatomprom ürün ve hizmetleri

• Jeolojik keşif
• Doğal uranyum madenciliği
• Uranyum ürünleri: doğal uranyum konsantreleri, uranyum dioksit tozu, seramik, yakıt peletleri
• Yenilenebilir enerji kaynakları: Bolotov'un rüzgâr türbinleri, ısıl pompalama tesisatları (HPI)
• HPI Tasarımı
• Kuvars, metalürjik derece silikon, fotovoltaik hücreler ve gofretler
• Nadir toprak metalleri toplu konsantrasyonu
• Berilyum, Tantal, Niobyum ürünleri
• Elektrik ve ısı enerjisinin üretilmesi
• Damıtılmış, endüstriyel ve portatif su üretimi

Üretim

Uranyum üretimi

Kazatomprom yan kuruluşlarıyla birlikte günümüzde 22 uranyum madenini işletmektedir. Doğal uranyum, yerinde süzme metodu (ISL - in-situ leaching method) kullanılarak çevresel olarak güvenli ve uygun maliyetli bir şekilde ekstrakte edilmektedir. Yerinde süzdürme, kumtaşı barındıran cevher yatakları yüzeyine yükseltmeden doğrudan gelişen bir yöntemdir; doğal uranyumun uranyum yatağına doğrudan doğruya ürün çözeltisine seçici olarak taşınması ile sağlanır. Bu durumda, uranyum taşıyan cevher geleneksel maden çıkarma yöntemlerinin (madencilik ve açık ocak) tersine yeraltında kalmaktadır. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA), bu teknolojiyi, ıslah için önemli bir harcama gerektirmeyen, en çevre dostu ve güvenli depo geliştirme yöntemi olarak kabul etmektedir. Yerinde süzme metodu kullanılan (ISL) işletmelerdeki toplam maliyet, geleneksel uranyum üretim yöntemleri (madencilik ve açık ocak) olan işletmelerden yaklaşık 2 ila 3 kat daha düşüktür.

Kazakistan'ın 5,279 ton olan 2006 yılı uranyum üretiminin, 3,010 tonunu Kazatomprom gerçekleştirmiştir

Kazatomprom, Kazakistan'da Rus TENEX, Fransız AREVA ve Kanadalı CAMECO ile ortak girişimlerde bulunmaktadır.

PSV'nin üstünlükleri:

• Maliyet etkinliği
• Düşük üretim maliyetleri
• Yüksek üretim yeteneği
• Artan üretkenlik
• Çevre Güvenliği
• Çöplük olmaması
• Kendiliğinden ıslah

Doğal uranyum işlenmesi

Kazatomprom, uranyum kimyasal konsantrasyonlarının modern teknolojisini geliştirdi ve tanıttı. Kuruluş, dönüşümlü rafinerilerde daha ileri süreçlerde doğrudan florinasyon fabrika dönüştürücüsü için uygun, flüorinasyon ve uranyum oksit için ek eğitim gerektiren geleneksel teknikte uranyum oksit üretebilmektedir.

Dönüştürme Hizmetleri: Kazatomprom, Cameco ile işbirliği içinde bir Uranium Trioksit (UO3) üretim tesisi kurmayı planlamaktadır. Üretilen UO3, Ulba Metalurji Tesisi'ndeki önerilen yerden UF6'ya dönüştürülmesi için Port Hope'a (Ontario, Kanada) gönderilecektir.

Zenginleştirme Hizmetleri: Kazatomprom şu anda Uranyum Zenginleştirme Merkezi'nde (Angarsk, Rusya) %25 mülkiyet payını elinde tutmaktadır. Rosatom tesisi işletiyor ve geri kalan %75 mülkiyeti elinde bulundurmaktadır. JSC'nin ortak girişim projesi uyarınca "UEC", yılda 2,5 milyon SWU'luk uranyum zenginleştirme hizmetlerine erişmektedir.

UO2 Tozu, Pellet ve Yakıt İmalatı Hizmetleri: Kazatomprom ve Çin Genel Nükleer Enerji Şirketi (CGNPC) Ulba Metalurji Tesisi'nde bir yakıt montajı üretim tesisini kurmayı planlamaktadır. Bu ortak girişim, Çin'deki nükleer santraller için yakıt üretecektir.

Berilyum üretimi

Kazatomprom berilyum üretiminde, dünya çapında üç işletmeden birisidir ve cevher konsantre işlemesinden bitmiş ürün çıktılarına kadar, düşük kalite ayarlarıyla tam üretim döngüsüne sahiptir. Tesiste geliştirilen işlem hattı, neredeyse hammadde içeren berilyumu dönüştürmeyi sağlar.

Tesiste bulunan eşsiz işlem ekipmanları, Be ve onun alaşımları bazında geniş ürün yelpazesi üretmesine olanak tanır. Hidrostatik ve Gaz-durağan presleme tesisleri izotropik özelliklere sahip ürünlerin üretimini sağlamaktadır.

Tantal ve niyobyum üretimi

Kazatomprom tantal üretiminde, BDT'deki tek kuruluştur ve dünyanın en büyük işletmelerinden biridir; tantal ve niyobyum içeren ham materyallerin işlenmesinden bitmiş ürünlere kadar bir üretim döngüsüne sahiptir.

Kazatomprom'daki tantal üretimi, sindirilemeyen olanlar da dahil, her tür tantal ve niyobyum hammaddelerinin esnek işlenme teknolojisi açısından dikkat çekicidir. Bu teknoloji, ayarlanmış kalite parametreleriyle ürünlerin imalatına izin verir.

Kazatomprom, aşağıdaki reaktör tipleri için yakıt peletlerinde sertifikalı bir üreticidir:

• Reaktörlerin yakıt peletleri Rus VVER tasarımı, yanabilir emicileri eklemeyi de içeren RBMK tipi reaktörler için;
• Fransız tasarımı AFA 3G yakıtı için yakıt peletleri.

Ulba Metalurji Tesisi

Ulba Metalurji Tesisi Kazakistan'ın Üst-Kamenogorsk kentinde konuşlanmıştır. Tesisin % 90'ı Kazatomprom'a aittir. Kazakistan'ın en büyük metalurjik işleme tesisidir. Tesis işlem hacmi bakımından Uranyum ürünleri işlemede birinci, Berilyum işlemede ikinci ve Tantal ve Niobyum işlemede dünyada üçüncü sıradadır.

Diğer işletimler

Kazatomprom, yan kuruluşları vasıtasıyla jeolojik araştırmaya girer; Uranyum, Tantal ve Niyobyum üretimi ve elektrik üretimi işlemlerinde söz sahibidir. üçlü uranyum oktoksit, yakıt peletleri, uranyum dioksit tozu ve doğal uranyum konsantresi üretir ve berilyum metal külçeleri, berilyum tozu, bakır-berilyum ana alaşımları, alüminyum-berilyum ana alaşımları, nikel-berilyum ana alaşımları ve berilyum esaslı seramikler gibi uranyum içeren hurdaları, kalıntıları ve standart dışı endüstriyel ürünleri de işlemektedir. Şirket ayrıca, tantal külçeler, tantal yongaları, tantal değirmen ürünleri, çubuklar, teller, toz, kondansatör malzemeleri, tabaklar ve Yttrium rafine edilmiş Tantal ve niyobyum pentoksit, niyobyum külçeler, niyobyum cips, niyobyum değirmen ürünleri, niyobyum çubuklar, plak telleri ve niyobyum tozları üretir. Buna ek olarak, elektrik ve termal güç ile su üretimine ve uranyum madenciliğinde eğitime katkı yapmaktadır. Şirket aynı zamanda reaktörlerin boşaltılması, hidroflorik asit üretimi ve araştırma ve geliştirme çalışmalarında yer almaktadır.

Dış bağlantılar

• Kazatomprom internet sitesi 6 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ulba Metalurji Tesisi internet sitesi 13 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.