Kazak edebiyatı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kazak edebiyatı, Kazakistan'ın mevcut topraklarından, Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti döneminden, Rus İmparatorluğu altındaki Kazak ülkesinden ve Kazak Hanlığı döneminden doğar. Etnik Kazaklar tarafından yazılmış tarih ve edebiyat, tarih boyunca Kazakistan'ın yaşadığı Türk boylarının literatürüne dâhil birçok tamamlayıcı temalarda bazı örtüşmelerle belirmiştir.

Sovyetler Birliği zamanından kalma Abay Kunanbayoğlu'nu onurlandıran bir damga pulu

Ortaçağ edebiyatı[değiştir | kaynağı değiştir]

6. ve 8. yüzyıllarda Çin yazılı kaynakları]]na göre, Kazakistan'ın Türk kabilelerinin sözlü şiir geleneği vardı. Bu geleneğin izleri Kül Tigin ve Bilge Kağan gibi iki erken dönem Türk hükümdarının üstünlüğü ile açıklanmakta ve 5. ve 7. yüzyıl tarihli taş oymalar (Orhun Yazıtları) üzerinde gösterilmektedir.

Dede Korkut Kitabı ve Oğuz adı (eski Türk hükümdarı Oğuz Han hakkındaki hikâyeler) en iyi bilinen Türk kahraman efsaneleridir. Başlangıçta 9. yüzyıl civarında oluşturulan hikâyeler; onların bu efsaneleri 14. ve 16. yüzyıllarda Türk yazarlar tarafından kaydedilmiş ve sözlü olarak kuşaklar boyu aktarılmıştır.

Abay Kunanbayoğlu[değiştir | kaynağı değiştir]

Çağdaş dönem Kazak edebiyatı gelişiminde önde gelen bir rol Abay Kunanbayoğlu'na aittir, (veya Kunanbayev, Kazakça: Абай Құнанбайұлы) (1845–1904), kimi yazıları ile Kazak halk kültürünü korumak için çok şey yaptığı dile getirilir. Abay'ın önemli bir eseri Kara Sözler (Kazakça: қара сөздері, Qara sözderi) eseri, Rus sömürge politikalarını eleştiren ve eğitim ve okur yazarlığı benimsemesi için diğer Kazakları teşvik eden şiirler derlemesi ve felsefi bir risaledir.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]