Kaya sıvacı kuşu
| Kaya sıvacı kuşu | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Denizli, Türkiye | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1] | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Kaya sıvacı kuşu veya kaya sıvacısı (Sitta neumayer) küçük bir ötücü kuş türüdür. Hırvatistan’dan başlayıp Yunanistan ve Türkiye üzerinden İran’a kadar olan bölgede ürer. Genellikle yerleşik yaşar, ama üreme dönemi sonrasında bazen çevre bölgelere dağılabilir.
Kaya sıvacısı, özellikle dağlık bölgelerdeki çıplak kayalıklarla özdeşleşen bir kuş türüdür. Yüksek rakımlarda yaşayanlar, kış aylarında daha alçak yerlere çekilebilir.
Yaz aylarında böcekler ve örümceklerden oluşan bir diyetle beslenirken, kışın bu diyet tohumlar ve salyangozlarla desteklenir. Yerde bulduğu büyük yiyecekleri kaya yarıkalarına yerleştirerek güçlü gagasıyla açar; ayrıca uçan böcekleri de yakalar.
Kaya sıvacısı 13,5 cm uzunluğunda olup, bayağı sıvacı kuşundan biraz daha küçüktür. Tür, tipik sıvacıkuşu özelliklerini taşır; büyük kafa, kısa kuyruk, güçlü gaga ve sağlam bacaklarla dikkat çeker. Özellikle, diğer akrabalarına göre daha uzun bacakları ve gagası öne çıkar.
Güneydoğu Avrupa’daki S. n. neumayer alt türü, üst kısmı koyu gri renkte olup, uzun ve belirgin bir siyah göz bandına sahiptir. Alt bölgelerinde beyaz bir boğaz yer alır; karnında ise beyazdan sarıya geçiş yapan kahverengimsi tonlar gözlemlenir. Erkek ve dişi bireyler benzer görünürken, gençler yetişkinlerin biraz daha soluk versiyonunu andırır. Asya'nın batısında bulunan diğer iki alt tür de benzer özellikler taşır ancak işaretleri daha az belirgindir.
Yuvasını, kaya yarığı, mağara ya da kaya yüzeyindeki çıkıntıların altına, çamur, gübre ve tüy ya da saç karışımından, şişe şeklinde inşa eder. Giriş yakınındaki yarık ve çatlaklara dekoratif unsurlar ekleyebilir. İç kısmı yumuşak malzemelerle döşeyip girişi çamurla kaplarlar. 4 ila 10 adet, beyaz zemin üzerinde sarı benekler taşıyan yumurta bırakırlar.
Plinius, bu kuşların yuvalarının, insanlara topraktan evler yapmak için ilham verdiğine inanıyordu.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tits, Nuthatches and Treecreepers, Harrap and Quinn, 0-7136-3964-4
- ^ BirdLife International (2018). "Sitta neumayer". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2018: e.T22711205A132095023. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T22711205A132095023.en
. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021.
- ^ Pliny the Elder. Natural History.
