Katarakt ameliyatı

Katarakt, göz merceğinde görme duyusunun azalmasına neden olan bulutlu bir alandır. Katarakt genellikle yavaş gelişir. Tek bir gözü ya da iki gözü birden etkileyebilir. Semptomları arasında soluk renkler, bulanık veya çift görme, ışığın etrafında haleler, parlak ışıklarda ve gece görüşünde sorun yaşama vardır. Bu durum; sürüş, okuma veya yüz tanımada sorunlarına neden olabilmektedir. Kataraktın neden olduğu zayıf görme durumu, düşme ve depresyon riskinin artmasına da neden olabilir. Katarakt, dünya çapında tüm körlük vakalarının yarısına ve görme bozukluklarının %33'üne neden olur.

Katarakt en yaygın olarak yaşlanmaya bağlıdır, ancak travma veya radyasyona maruz kalma nedenleriyle de ortaya çıkabilir. Doğuştan olabilir veya başka problemler kaynaklı yapılan göz ameliyatlarından sonra da meydana gelebilir. Risk faktörleri arasında diyabet, uzun süreli kortikosteroid ilaç kullanımı, tütün kullanımı, güneş ışığına uzun süre maruz kalma ve alkol bulunur. Altta yatan mekanizma, gözün arkasındaki retinaya ışık iletimini azaltan lenste protein veya sarı-kahverengi pigment kümelerinin birikmesini içerir. Tanı göz muayenesi ile konulur.

Güneş gözlüğü ve geniş kenarlı bir şapka takarak, yapraklı sebze ve meyveleri yiyerek ve sigara içmekten kaçınarak önlenebilir. Erken tanıyla belirtiler gözlük kullanımıyla düzeltilebilir. Bu işe yaramazsa, bulanık lensi çıkarmak ve yapay bir lens ile değiştirmek için yapılan ameliyat etkili bir tedavidir. Katarakt cerrahisi birçok ülkede hali hazırda kullanımda değildir. Katarakt sorunlara neden oluyorsa ve genellikle yaşam kalitesini düşürüyorsa bir uzmana danışılarak tedavi süreci planlanmalıdır.

Dünya çapında yaklaşık 20 milyon insan katarakt nedeniyle görme yetisini kaybetmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki körlüğün yaklaşık %5'inin ve Afrika ve Güney Amerika'nın bazı bölgelerindeki körlüğün yaklaşık %60'ının nedenidir. Katarakttan körlük, gelişmekte olan ülkelerde 100.000 çocuktan yaklaşık 10 ila 40'ında ve gelişmiş dünyada 100.000 çocuktan 1 ila 4'ünde görülür. Katarakta yakalanma olasılığı yaş ilerledikçe artmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nde 80 yaş üstü kişilerin %68'inde katarakt görülür. Ek olarak, kadınlarda daha sık; hispanik ve siyahi insanlarda daha az yaygındır.

Ameliyat süreci

Lens değiştirme ameliyatı olarak da adlandırılan katarakt ameliyatı, opak veya bulutlu bir alan olan katarakt gelişen gözün doğal merceğinin çıkarılması işlemidir. Gözün doğal merceği genellikle yapay bir göz içi lens (GİL) implantı ile değiştirilir. Katarakt ameliyatı sırasında bulanık doğal mercek, ya yerinde fakoemülsifikasyon (ultrasonik dalgalarla parçalanarak emilme) yöntemiyle ya da kesilerek arka kamaradan çıkarılır. Net görüşü yeniden sağlamak amacıyla genellikle merceğin yerine (arka kamara içine – PCIOL) veya daha az sıklıkla gözün ön kısmına bir GİL yerleştirilir. Normalde lokal anestezi kullanılır; prosedür genellikle hızlıdır ve bir rahatsızlığa neden olmaz. Günlük aktiviteler için yeterli görme düzeyi çoğu zaman birkaç gün içinde geri kazanılır ve tam iyileşme süreci genellikle bir ila üç ay arasında tamamlanır. Eğer her iki gözde de katarakt varsa, doktor genellikle ikinci göz için ameliyatı ilk göz iyileştikten sonra planlar.

Katarakt ameliyatlarının %90'ından fazlası görme yetisini geri kazandırmada başarılıdır ve komplikasyon oranı düşüktür. Hızlı iyileşme ve gündüz taburcu olma imkânı sayesinde, gelişmiş ülkelerde katarakt cerrahisinde standart bakım yöntemi hâline gelmiştir. Zaman, ekipmanı ve sarf malzemeleri açısından çok daha ekonomik olan ve karşılaştırılabilir sonuçlar sağlayan manuel küçük kesili katarakt cerrahisi (MSICS) gelişmekte olan dünyada popülerdir. Her iki prosedür de düşük ciddi komplikasyon riskine sahiptir ve lens opasifikasyonuna bağlı görme bozukluğu için kesin tedavidir.