Karađorđević Hanedanı

Karadjordjevic hanedanının amblemi

Karađorđević hanedanı (Sırp Kiril alfabesi: Династија Карађорђевић, romanize edilmiştir: Dinastija Karađorđević, çoğ. Карађорђевићи / Karađorđevići, telaffuz [karad͡ʑǒːrd͡ʑeʋit͡ɕ]) veya Karađorđević Evi (Sırp Kiril alfabesi: Кућа Карађорђевић, romanize: Kuća Karađorđević) devrik Sırp ve eski Yugoslav kraliyet ailesinin adıdır.

Aile, 1804-1813 Birinci Sırp ayaklanması sırasında Sırbistan'ın Veliki Vožd'u (çev. Büyük Lider) olan Karađorđe Petrović (1768-1817) tarafından kurulmuştur. Nispeten kısa ömürlü olan hanedan 19. yüzyıl boyunca Rus İmparatorluğu tarafından desteklendi ve Avusturya destekli Obrenović hanedanına karşı çıktı. İki hanedan daha sonra birkaç nesil boyunca taht için yarıştı.

Obrenović Kralı I. Alexander'ın 1903 yılında öldürülmesinin ardından Sırbistan Parlamentosu, Karađorđe'nin torunu olan ve o dönemde sürgünde yaşayan Peter I Karađorđević'i Sırbistan Krallığı tahtına oturması için seçti. Usulüne uygun olarak Kral I. Peter olarak taç giydi ve 1918'de I. Dünya Savaşı'nın bitiminden kısa bir süre önce, üç halkın temsilcileri I. Peter'in hükümdar olduğu bir Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı ilan etti. Kasım 1945'te Yugoslavya Komünistler Birliği'nin Peter II döneminde iktidarı ele geçirmesiyle aile tahtını kaybetti. 1929'da krallık, Peter I'in oğlu Alexander I yönetiminde Yugoslavya olarak yeniden adlandırıldı.

İSİM

İngilizcede aile adı Karageorgevitch olarak (örneğin Prens Bojidar Karageorgevitch ve Prens Philip Karageorgevitch) ya da Karadjordjevic olarak romanlaştırılabilir. Kökeni, 18. yüzyılın sonunda ailenin kurucusu Đorđe Petrović'e verilen Karageorgđe lakabının bir patronimidir.

1796 yılında, Babıali'nin otoritesini reddeden Osmanlı Vidin Sancağı'nın dönek valisi Osman Pazvantoğlu, 1793'ten beri Hacı Mustafa Paşa tarafından yönetilen Belgrad Paşalığı'na bir saldırı başlattı. Bunalan Mustafa Paşa, akını durdurmaya yardımcı olmak için bir Sırp ulusal milis gücü oluşturdu. Đorđe Petrović milis gücüne katıldı ve 100 kişilik bir bölüğe liderlik eden bir boluk-başı (Sırpça: Buljukbaša) oldu. Sırp milislerin Mustafa Paşa'nın yanında savaşa katılmasının ardından Pazvantoğlu bir dizi yenilgiye uğradı. Daha sonra kuşatılan Vidin'e çekildi. Pazvantoğlu'na karşı yapılan savaş, Petrović'in Osmanlıların gözünde ilk kez sivrilmesini sağladı ve kısmen siyah saçları, kısmen de kötü şöhreti nedeniyle kendisine "Kara George" (Sırpça: Karađorđe; Türkçe: Kara Yorgi) lakabını verdiler.

SOY

Bazı araştırmacılara göre, Karađorđe'nin baba tarafından ataları büyük olasılıkla 1737-39 yıllarında Patrik Šakabenta'nın önderliğinde gerçekleşen İkinci Büyük Sırp Göçü sırasında (Sırpların da katıldığı) Avusturya-Türk Savaşı'nın bir sonucu olarak Dağlık Bölgeden (bugünkü Karadağ'da) Šumadija'ya göç etmişlerdir. Sırp tarih yazımı Karađorđe'nin atalarının Vasojevići'den geldiği teorisini kabul etmiştir.

Ailenin Šumadija'ya geldikten sonra nereye yerleştiği konusunda bazı varsayımlar ortaya çıkmıştır. Radoš Ljušić'e göre, Karađorđe'nin ataları büyük olasılıkla Vasojevići'den gelmiştir, ancak Karađorđe'nin ataları veya nereden geldikleri hakkında kesin bir tarihi bilgi olmadığını, tek gerçek kaynağın folklor olduğunu söylemiştir. Büyük olasılıkla Karađorđe'nin ataları Vasojevići'den gelmiştir. Grigorije Božović (1880-1945) ailenin Vasojevići topraklarındaki Srbljaci (yerliler) olduğunu iddia etmiştir. Srbljak teorisine katkıda bulunan bir diğer husus da ailenin 1890 yılına kadar Aziz Clement'i Slava'ları olarak kutlaması, Vasojevići'nin, yani Vaso'nun soyundan gelenlerin koruyucu azizinin ise Başmelek Mikail olmasıdır. Kral I. Petro, eşi Prenses Zorka'nın ölümünün ardından 1890 yılında Belgrad Metropoliti Mihailo tarafından Slava'sını Birinci Aziz Andreas olarak değiştirmesine izin verilmiş, böylece Jülyen takvimine göre Birinci Sırp Ayaklanması sırasında Sırp isyancıların Belgrad'ı kurtardığı tarih onurlandırılmıştır.