Karaçay Sürgünü
| Tarih | 2 Kasım 1943 |
|---|---|
Saldırı türü | Zorunlu tehcir, etnik temizlik |
| Ölü | transit sırasında 653 toplamda 13.100 - 19.000 |
| Kurbanlar | Karaçaylar |
| Şüpheliler | NKVD, the Sovyet gizli polisi |
Martı Harekâtı kod adlı Karaçayların sınır dışı edilmesi, Sovyet hükümeti tarafından Kuzey Kafkasya'nın tüm Karaçay nüfusunun Kasım 1943'te Büyük Vatanseverlik Savaşı sırasında başta Kazak ve Kırgızistan SSC'si olmak üzere Orta Asya'ya zorla gönderilmesiydi.Sınır dışı etme kararı, Sovyet Başbakanı Joseph Stalin'in onayından sonra NKVD şefi Lavrentiy Beria tarafından emredildi.Kafkasya'da 70.000'e yakın Karaçay Türk'ü anavatanlarından tehcir edildi.Suç, 1930'lar ve 1950'ler arasında Rus olmayan Sovyet etnik azınlıkların birkaç milyon üyesini etkileyen bir Sovyet zorunlu yerleşim programının ve nüfus transferinin bir parçasıydı.
Resmi olarak sınır dışı edilme, Karaçayların işgalci Alman güçleriyle işbirliği yapmalarına bir cevaptı. Aslen sadece İkinci Dünya Savaşı sırasında isyancı haydutların aile üyeleriyle sınırlı olan sınır dışı, daha sonra tüm Karaçay etnik grubunu kapsayacak şekilde genişletildi. Sınır Dışı edilme, 13.000 ila 19.000 arasında ölüme yol açmış ve sınır dışı edilen nüfus için %19'luk bir ölüm oranına neden olmuştur. Karaçaylar, Stalin'in daha sonra diğer beş grubu kapsayan tam iskan politikasının hedef aldığı ilk Kuzey Kafkasya etnik grubuydu.
1956'da Nikita Kruşçev'in yeni Sovyet Başbakanı olması ve Stalinizasyon sürecini üstlenmesinden sonra rehabilite edildiler. 1957'de Karaçaylar özel yerleşim yerlerinden serbest bırakıldı ve Karaçay-Çerkes Özerk Bölgesi olarak resmileştirilen kendi bölgelerine dönmelerine izin verildi. 1959 Yılına gelindiğinde Sovyet Karaçaylarının yaklaşık% 85'i Karaçay-Çerkesya'da ikamet ediyordu. Daha sonra, 1989'da Sovyet hükûmeti sınır dışı edilmenin bir suç olduğunu ilan etti. Manus Midlarsky gibi bazı çağdaş bilim adamları Çeçenleri, İnguşları, Kalmukları ve Karaçayları Stalin'in soykırım iddiasıyla öne sürülen etnik gruplar olarak gösteriyorlar.[1]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Karaçaylar, Kuzey Kafkasya'da yaşayan bir Türk Müslüman etnik gruptur. 2002 yılında Walter Comins-Richmond Soykırım Araştırmaları Dergisi Karaçaylar hakkında şunları yazdı "Bir Türk dilli olarak - Kafkas ve İranlı konuşmacılarla çevrili Karaçayların kökenleri çok fazla bilimsel ilgi gördü. Ancak bugüne kadar kesin olarak belirlenmiş olan tek şey, Karaçaylar ve Balkarların Kafkas halklarının en eskileri arasında olduğudur. Muhtemelen, 1200'lerde Moğol istilaları ve ardından ertesi yüzyıl Timur tarafından fethedilen bir zamanlar daha büyük bir Türk grubunun parçası oldukları düşünülmektedir. Sonuç olarak, toprakları ve sayıları büyük ölçüde azaldı, ancak 1400 yılına kadar farklı etnokültürel birimler olarak ortaya çıktılar."[2] Rusya'nın Kafkasya'yı fethinden sonra, 1828'de Rus İmparatorluğu'nun egemenliğine girdiler, ancak Çarlık yönetimine karşı ayaklandılar.[3] 1917'deki Rus iç savaşı sırasında Karaçaylar kısa bir bağımsızlık dönemine sahipti, ancak bu, Sovyetler Birliği'nin bir parçası olduğunda tersine döndü. 1929-30 ayaklanmasında Sovyet güçleri tarafından yaklaşık 3.000 Karaçay ve Balkar vuruldu.
1920'lerde Josef Stalin, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin yeni Genel Sekreteri oldu. Amerikalı bir akademisyen ve tarihçi olan Ben Kiernan, Stalin'in dönemini "Sovyet ve hatta Rus tarihinin en kanlı dönemi" olarak tanımladı.[4]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Midlarsky, Manus I. (1 Eylül 2009). "Territoriality and the onset of mass violence: the political extremism of Joseph Stalin". Journal of Genocide Research. 11 (2-3): 265-283. doi:10.1080/14623520903118979. ISSN 1462-3528.
- ^ Comins-Richmond, Walter (Eylül 2002). "The deportation of the Karachays". Journal of Genocide Research (İngilizce). 4 (3): 431-439. doi:10.1080/14623520220151998. ISSN 1462-3528. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ ""Punished Peoples" of the Soviet Union: The Continuing Legacy of Stalin's Deportations" (PDF). 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023.
- ^ Kiernan, Ben (2007). Blood and soil : a world history of genocide and extermination from Sparta to Darfur. Georgetown University Law Library. New Haven : Yale University Press. ISBN 978-0-300-10098-3.