Kaliforniya usulü pizza
| Pizza |
|---|
 |
Kaliforniya usulü pizza (Kaliforniya pizza olarak da bilinir), New York ve İtalyan ince hamurunu Kaliforniya mutfağının pişirme tarzından gelen soslarla birleştiren tek servislik bir pizza usulüdür. Buluşu genellikle Berkeley, Kaliforniya'daki şef Ed LaDou ve Chez Panisse'e atfedilir. Wolfgang Puck, LaDou ile tanıştıktan sonra, ülkenin geri kalanında pizza tarzını popüler hale getirdi.[1] Bu pizza, birçok Kaliforniya Mutfağı restoranında servis edilmektedir. California Pizza Kitchen, Round Table Pizza, Extreme Pizza ve Sammy's Woodfire Pizza[2] gibi restoran zincirleri, Kaliforniya usulü pizza ile ilişkili dört büyük pizza bayisidir.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaliforniya usulü pizza 1980'de Ed LaDou ("Pizza Prensi") tarafından hemen hemen aynı anda icat edildi, ardından San Francisco'nun Cow Hollow semtindeki Spectrum Foods' Prego Restaurant'ta pizza şefi olarak çalıştı.
LaDou pizza yapımını 1970'lerde Mountain View, Kaliforniya'da geleneksel New York usulü pizzacı Frankie, Johnnie & Luigi Too'da bir genç olarak öğrenmişti.[3] Prego'ya başlamadan önce[4] Palo Alto, Kaliforniya'daki Hyatt Hotel'deki lüks bir restoran olan Ecco'da kısa süreliğine pizza yaptı.
Prego klasik, İtalyan usulü ince hamurlu pizzalarda uzman olmasına rağmen, şefleri LaDou'yu prosciutto, keçi peyniri ve yer mantarını odun fırınlarında denemeye teşvik etti ve sonuçlarını misafirlere gönderdi.[3][4] Bir masada, hardal, ricotta, pate ve kırmızı biber içeren menü dışı bir buluş sunduğu misafirin şef Wolfgang Puck olduğu ortaya çıktı.
1980 yılına gelindiğinde, Alice Waters'ın Chez Panisse ve baş aşçısı Jeremiah Tower, Fransız ve İtalyan tekniklerinin bir kombinasyonu ve taze yerel içerik odaklı tatlarla sunumun bir kombinasyonu olan Kaliforniya mutfağını çoktan icat etmişti. Waters, 1935'te açıldığında Batı Yakası'nın ilk odun ateşinde pişirilen pizza fırınını kuran San Francisco'nun Kuzey Plajı'ndaki Tommasso'nun İtalyan restoranının uzun zamandır hayranıydı.[5]
İtalya'ya seyahat ettikten sonra Waters, ana yemek odasının üzerinde açmakta olduğu yeni kafenin odak noktası olarak Tomasso usulü pizza fırını içeren bir açık mutfak yapmaya karar verdi. Klasik olarak hazırlanmalarına rağmen, şefleri tek porsiyonluk pizzalarına ve calzones'lerine keçi peyniri ve ördek sosisi gibi egzotik ve kaliteli malzemeler eklediler.[6] Kafesi ve özellikle pizzaları, yemek eleştirmenleri arasında büyük ilgi gören anında bir başarı elde etti.[7][8]
Wolfgang Puck, 1980 ve 1981 yıllarında, West Hollywood, Kaliforniya'da kendisini ünlü yapacak olan Spago restoranını açmaya hazırlanıyordu. Başlangıçta bir pizzacı olarak tasarlanan Spago's, Chez Panisse'deki üst kattaki kafeden sonra modellenmiştir.[6][9] LaDou'nun Prego'da kendisi için yaptığı pizzadan o kadar etkilenmişti ki, LaDou'yu baş pizza şefi olarak işe aldı. LaDou, Puck'ın rehberliğinde tarak, karaca ve bebek kabak çiçekleri gibi malzemeler kullanarak 250'den fazla pizza konsepti geliştirdi.[4]
En ünlü icatları arasında "Yahudi pizzası", önce pişirilmiş sonra somon füme, krem fraiche, kapari ve dereotu ile doldurulmuş bir pizza hamuru vardı.[10] Diğer bir yenilik ise infüze zeytinyağı, bebek sebzeleri, biber yağı ve aromalı hamur kullanmaktı.[3]
1985'te LaDou, iki deneyimsiz avukat-restorancı Richard L. Rosenfeld ve Larry S. Flax'ın yeni bir restoran konsepti olan California Pizza Kitchen'ı ("CPK" olarak da bilinir) başlatmasına yardımcı oldu. Onlara Spago'nun özenle sakladığı tariflerin çoğunu getirdi.[4]
Yeni restoran, Spago'dan odunla yanan pizza fırınları merkezli açık mutfak konseptini ödünç aldı, ancak egzotik gurme malzemeler yerine yenilikçi ama daha basit rahat yemek malzemeleri kullandı.[4][11] Yeni restoranın şefi açılışa bir aydan daha az bir süre kala işten ayrıldığında, LaDou hızlı bir şekilde tüm bir menüyü tasarladı ve pişirdi, barbekü tavuklu pizzayı icat etti.[3] LaDou ayrıca Sammy's Woodfired Pizza ve Hard Rock Cafe için pizza menülerinin geliştirilmesine yardımcı oldu.[3]
Önem[değiştir | kaynağı değiştir]
Hem Wolfgang Puck hem de California Pizza Kitchen, California usulü pizzayı bir gurme gıda trendinden kitlesel bir tüketici gıda ürününe dönüştürmede etkili oldu. Pizzalarının başarısına ve ünlü bir şef olarak statüsüne dayanarak, Puck, Spago'nun üst düzey klonlarından havaalanları ve alışveriş merkezi yemek alanları için market zincirlerine kadar bir dizi restoran açtı. California Pizza Kitchen 200 mağazaya ulaştı.
Her ikisi de dondurulmuş pizzaları tanıttı, ancak erken bir başarıdan sonra Puck'ın süpermarket hatları, Kraft gıdaları tarafından desteklenen CPK'lar tarafından geride kaldı.[12]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Amerika Birleşik Devletleri'nde pizza
- New Haven usulü pizza
- New York usulü pizza
- Chicago usulü pizza
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Larry Olmsted (7 Nisan 2006). "Celebrity chefs transform Las Vegas dining scene". USA Today. 11 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.
- ^ "Sammy's Woodfired Pizza". sammyspizza.com (İngilizce). 2 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2021. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b c d e Marc S. Botts (October 2007). "Guru of Gourmet:Pizza innovator still has tricks up his sleeve". 2 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.
- ^ a b c d e Steeve Coomes (29 Ağustos 2003). "Who's Who: Ed LaDou". Pizza Marketplace. 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.
- ^ "Tommaso's Restaurant - A Brief History". Tomasso's Restaurant. 17 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.
- ^ a b Robert Lauriston (26 Eylül 2007). "Pizza Smackdown:SoCal chain goes head to head with hometown favorite". San Francisco Weekly. 25 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2007.
- ^ Craig Claiborne (3 Haziran 1981). "Cuisine Bourgeoise Out West". New York Times. 8 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.
- ^ Moira Hodgson (4 Ağustos 1991). "Pizza Taking On an International Flair". New York Times. 8 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.
- ^ Michael Bauer (7 Şubat 2001). "101 Reasons We're America's Culinary Mecca". San Francisco Chronicle. 5 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007..
- ^ Peter Reinhart (27 Ekim 2010). American Pie: My Search for the Perfect Pizza. Ten Speed Press. ISBN 9781607740902. 19 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.
- ^ Richard Martin (24 Haziran 1985). "California Pizza for the masses; CPK offering Spago-inspired nouvelle pies". Nation's Restaurant News. 1 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.
- ^ Rachel Brown. "Pie Fight:California Pizza Kitchen's frozen fare bucks Puck". Farlex Free Library. Erişim tarihi: 3 Ekim 2007.[ölü/kırık bağlantı]