Kahraman-Balıklar Süper Kümesi
Kahraman-Balıklar Süper Kümesi Evren'in bilinen en büyük yapıları arasında yer alır. Yaklaşık 300 milyon ışık yılı uzunluğunda, yoğun bir gök ada duvarıdır. Kahraman-Balıklar Süper Kümesi yalnızca gökteki en belirgin süper küme olmakla kalmaz, aynı zamanda gökteki en belirgin boşluğun da yanında durur. Boğa boşluğu, sınırları her iki kenarında yer alan gök ada duvarlarıyla belirlenmiş büyük, dairesel bir boşluktur. Boşluğun çapı yaklaşık 100 milyon ışık yılıdır.
Bilimsel araştırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kahraman-Balıklar Süper Kümesi, keşfedilen ilk süper kümelerden biridir. Evrenin büyük ölçekli yapılarının incelenmesinde, önemli bir rol oynamıştır. 1977'de, Tallinn/Estonya'da yapılan bir konferansta, Mihkel Jöeveer ve Jaan Einasto "Evren Hücreli Bir Yapıya Mı Sahiptir? - Has The Universe The Cell Structure?" diye sormuştur. İki bilim insanı, Evren'in büyük ıssız boşlukları çevreleyen, büyük gök ada süper kümelerinden meydana geldiği önermesinde bulunmuşlardır. Başlangıçta büyük bir şüphecilik mevcut olsa da, haklılıkları sonradan ispatlandı. Bildirileri, bu sayfanın en üstünde yer alan harita ile aynı bölgeyi gösteren bir Kahraman-Balıklar süper kümesi haritası içeriyordu. Bilim insanları, Kasım 1978'de, Erik Tago ile birlikte daha uzun bir bildiri hazırladılar.
Riccardo Giovanelli ve Martha Haynes'in çabalarıyla[1][2], Kahraman-Balıklar Süper Kümesi'nin incelemesinde devrim yaratıldı. Süper kümenin 1983 yılında yapılan ilk incelemesinden[3] (Guido Chincarini ile birlikte yayımlandı[4]) sonra, ekip Kahraman-Balıklar Süper Kümesi'ni sistemli bir şekilde inceledikleri ve 1985-1993 yılları arasında yayımlanan, 6 bildirilik bir seriye başladı[5][6][7][8][9][10]. Kahraman-Balıklar Süper Kümesi, büyük oranda onların çabaları sayesinde bugün en iyi anlaşılan süper kümelerden biridir.
Kahraman kümesi (A426), on yıllar boyunca incelendi. Örneğin, J.Brunzendorf ve H.Meusinger, Kahraman Kümesi gök adalarının önemli bir kataloğunu 1999'da hazırladı[11].
Kahraman Kümesi, radyo ve x-ışını dalga boylarında kapsamlı bir şekilde incelendi. P.Leslie ve B.Elsmore tarafından 1961 yılında yayımlanan bir bildiride bahsedildiği gibi, büyük eliptik gök ada NGC 1275 güçlü bir radyo kaynağıdır. NGC 1275, aynı zamanda güçlü bir x-ışını kaynağıdır. Kahraman Kümesi'nin tipik bir x-ışını kontr haritası (Branduardi-Raymond, Fabricant, Feigelson, Gorenstein, Grindlay, Soltan ve Zamorani tarafından, 1981 yılında yayımlanan bir bildiri[12]) yayımlandı[13].
Kahraman-Balıklar Süper Kümesi'ndeki diğer kümeler de arada sırada incelenir. Örneğin S.Sakai, R.Giovanelli ve G.Wegner, 1994 yılında Abell 262 ile NGC 383 ve NGC 507 gruplarıyla ilgili bir çalışma yayımladı[14].
Üyeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Kahraman-Balıklar Süper Kümesi içerisindeki ana kümelerin listesi:
| Adı | S.A. (J2000) | D.A. (J2000) | Kırmızıya kayma (km/s) | Uzaklık (milyon Iy) |
|---|---|---|---|---|
| Abell 262 | 01s 52,8d | +36° 09′ | 0,0151 | 210 |
| Abell 347 | 02s 25,8d | +41° 52′ | 0,0172 | 240 |
| Abell 426 | 03s 18,6d | +41° 31′ | 0,0167 | 230 |
| Adı | S.A. (J2000) | D.A. (J2000) | Kırmızıya kayma (km/s) | Uzaklık (milyon Iy) |
|---|---|---|---|---|
| NGC 7515 Grubu | 23s 14,5d | +13° 19′ | 0,0149 | 205 |
| Kanatlıat Grubu | 23s 20,0d | +08° 30′ | 0,0128 | 180 |
| NGC 7711 Grubu | 23s 35,2d | +15° 37′ | 0,0131 | 180 |
| NGC 7831 Grubu | 00s 08,2d | +32° 42′ | 0,0160 | 220 |
| NGC 315 Grubu | 00s 51,7d | +30° 43′ | 0,0160 | 220 |
| NGC 383 Grubu | 01s 10,2d | +32° 15′ | 0,0165 | 230 |
| NGC 507 Grubu | 01s 23,7d | +33° 15′ | 0,0161 | 225 |
| NGC 691 Grubu | 01s 50,6d | +21° 54′ | 0,0093 | 130 |
| NGC 765 Grubu | 02s 00,1d | +24° 53′ | 0,0164 | 225 |
| NGC 777 Grubu | 02s 00,7d | +32° 05′ | 0,0171 | 235 |
| NGC 841 Grubu | 02s 12,1d | +37° 33′ | 0,0152 | 210 |
| NGC 877 Grubu | 02s 17,8d | +14° 20′ | 0,0123 | 170 |
| NGC 973 Grubu | 02s 36,2d | +32° 48′ | 0,0157 | 220 |
Balıklar Kümesi olarak da bilinen NGC 383 Grubu ve NGC 507 Grubu, oldukça büyüktürler. Ayrıca, Kanatlıat Grubu'nun etrafında yer alıp, Kahraman-Balıklar Süperkümesi'nden hafifçe ayrı duran ve çok daha küçük bir süper kümenin parçası olan bazı gök ada grupları da mevcuttur.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "astrosun2.astro.cornell.edu". 11 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "astrosun2.astro.cornell.edu". 22 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "1983 yılı ilk inceleme". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "Chincarini". 4 Eylül 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "bildiri seri 1". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "bildiri seri 2". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "bildiri seri 3". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "bildiri seri 4". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "bildiri seri 5". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "bildiri seri 6". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "Kahraman kümesi gök adaları kataloğu". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "bildiri". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "Kahraman kümesi x-ışını kontr haritası". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
- ^ "adsabs.harvard.edu". 28 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2009.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- bulutsu.org'da Kahraman-Balıklar Süper Kümesi sayfası 23 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.