Kahire İstasyonu (film)
Kahire İstasyonu veya Demir Kapı ya da Merkez Garı[1] olarak da isimlendirilir (Arapça orijinal adı: Bāb al-Hadīd), Yusuf Şahin tarafından yönetilen,[2] 1958 tarihli Mısır suç - drama türündeki filmdir. Mohamed Abu Youssef ve Abdel Hay Adib tarafından yazılan filmin başrollerinde Yusuf Şahin'le beraber Farid Shawqi ve Hind Rostom bulunmaktadır. Hikâye, bir seri katilin Kahire'deki kargaşanın ortasında, bir gazete satıcısının oldukça genç bir içecek satıcısına olan tehlikeli takıntısını konu alır.
Film, 31. Akademi Ödülleri'nde En İyi Yabancı Film dalında Mısır'ı temsilen katıldı, ancak aday olarak kabul edilmedi.[3] Ayrıca 8. Berlin Uluslararası Film Festivali'nde yarışma seçkisine sunuldu.[4] Başlarda beklenen etkiyi yaratmayan film, daha sonra 1970'lerden itibaren yeni nesil uluslararası film severlerin ilgisini çekti ve yeni-gerçekçi sinema tarzında bir başyapıt olarak görülüp övgüler aldı.[5]
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir gazete bayisi sahibi, topal bir genç olan Qinawi'ye acır ve ona Kahire Tren İstasyonu'nda gazete satma işi verir. Yürümekte çok fazla zorluk çekmemesine rağmen, hafif engeli nedeniyle oradaki kadınların hepsi ondan uzak durur.
Qinawi zamanla güzel bir meşrubat satıcısı olan Hannuma'ya takıntılı hale gelir. Ancak Hannuma, iş arkadaşlarını daha iyi bir sendika içinde örgütlemeye çalışan huysuz bir taşıyıcı olan Abu Siri ile nişanlıdır. Yine de Qinawi ona evlenme teklif eder. Köyünde bir ev ve çocuklar hayali reddedilen Qinawi'nin takıntısı deliliğe dönüşür.
Haberlerdeki faili meçhul bir cinayetten ilham alarak bir bıçak satın alır ve Hannuma'yı öldürmek için komplo kurar. Polisler Hannuma'yı ve diğer kadınları yasa dışı içki satarken yakalamaya çalıştığında Hannuma, Qinawi'den suçlamaya neden olan içki kovasını alıp saklamasını ister. Qinawi bunun için kadını bir depoya çekmeye çalışır, ancak Hannuma kendi yerine bir arkadaşından bunu yapmasını ister.
Karanlıkta Qinawi bu değişimi fark etmez ve diğer kadını defalarca bıçaklar ve ardından cesedi, Hannuma'nın çeyizi olacağını varsaydığı tahta bir sandıkta saklar. Daha sonra Abu Siri'nin onu Hannuma'nın yaklaşan düğünü için trene bindirmesini sağlar. Ancak kadın ölmemiştir; bulunur ve istasyon uyarılır. Abu Siri'nin sendikalaşma mücadelesinde güç kaybedecek olan adamlar ilk başta cinayet girişimini onun üzerine yıkmaya çalışırlar, ancak saldırıya uğrayan kadın gerçek saldırganını tespit eder. Bu arada Hannuma ölümden kurtulduğunun farkında olmadan kovasını almaya gider. Qinawi onu demiryolu boyunca kovalar ve kalabalığı uzak tutmak için başına bir bıçak dayayarak onu yakalar. Gazete bayisi sahibi Qinawi'ye Hannuma ile evlenmesine izin verileceğini söyler ve onu düğün elbisesini giymesi için ikna eder. Qinawi buna uyar, ancak deli gömleği giydiğini fark eder. Kurtulmak için mücadele eder ama yakalanıp götürülür.
Tarihsel önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kahire İstasyonu 1958 yılında gösterime girdi. Öncesinde 1952 yılında Mısır monarşisi devrilmişti ve yönetmen Şahin'in bu tarihsel süreçte kentli işçi sınıfı, toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve cinsel baskı gibi temaları ele almıştır. Yönetmen bu tercihiyle Mısır sinemasının sınırlarını zorlama yeteneği göstermiştir. Böyle bir zorlama, Mısır'da 1966'da film endüstrisi millileştirildikten sonra yapılamayacak bir durumdu. Kahire İstasyonu, film türlerini (özellikle İtalyan yeni gerçekçiliği ve kara film) sentezleyerek, Mısır toplumunun 1950'lerdeki durumunu canlı bir şekilde tasvir eder ve bunu yaparken de izleyicilere, devrim sonrası Mısır'ın değişen toplumsal ideolojileri ve değerlerine dair bir bakış sunar.[6]
Oyuncular
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ferit Şevki, Abu Siri rolünde (أبو سريع ' Abū Sirīʿ )
- Hind Rostom, Hannuma rolünde (هنومة Hanūma)
- Yusuf Şahin, Qinawi rolünde (قناوي Qināwī )
- Hassan el Baroudi, Madbouli rolünde (مدبولي Madbūlī)
- Abdel Aziz Khalil, Abu Gaber rolünde (أبو قبر ' Abū Qabr)
- Naima Wasfi, Hallawatim rolünde (حلاوتي Ḥalāwatī)
- Said Halil
- Abdel Ghani Nagdi
- Loutfi El Hakim
- Abdülhamid Bodaoha
- F. El Demerdache
- Said El Araby
- Ahmed Abaza
- Hana Abdülfettah
- Safia Sarwat
Eleştirel görüşler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kahire İstasyonu 1958'de gösterime girdiğinde, "Mısır'ın film endüstrisinin temelini oluşturan geleneksel melodramlar ve komediler" bekleyen Mısırlı izleyiciler arasında öfke yarattı.[7] Aynı incelemeye göre, film bastırılmış cinselliği ve bunun Qinawi'nin ruh sağlığı üzerindeki olumsuz etkisini, hem Chahine'nin "anti-kahraman"ı hem de sosyal ve psikolojik sorunlarla yakından ilgili olan kurgusal bağlamla ele alır. Bu bağlam, şiddete başvuran erkekliğin ya da işçi haklarının bastırılmasının damgasını vurduğu bir toplum içinde şekillenir. Filmin başlangıçta kabul görmemesine rağmen, 1970'lerde yeni nesil yabancı film severlerin onu keşfetmesiyle uluslararası ilgi görmeye başlamış ve 2020'de Netflix'te yönetmenin filmlerinin retrospektifinin bir parçası olarak sunulmuştur.[8]
2002 yılında Kahire İstasyonu, Londra'da National Film Theater'da Yusuf Şahin döneminin zirvesi olarak adlandırıldı[9] ve yorum sitesi Rotten Tomatoes'ta %100 ile puanlandı.[10]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Merkez Garı". Sinemalar. 6 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2023.
- ^ "Bab el Hadid". International Dictionary of Films and Filmmakers. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2015.
- ^ Margaret Herrick Library, Academy of Motion Picture Arts and Sciences
- ^ "IMDB.com: Awards for The Iron Gate". imdb.com. 24 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2009.
- ^ "BBC - Films - review - Cairo Station". www.bbc.co.uk. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ Gordon, Joel (22 Şubat 2012). "Broken Heart of the City: Youssef Chahine's Bab al-Hadid (Cairo Station)". Journal for Cultural Research. 16 (2–3): 217-237. doi:10.1080/14797585.2012.647670. ISSN 1479-7585.
- ^ Niwamanya, Timothy (18 Nisan 2020). "Review: "Cairo Station" Offers A Startlingly Prophetic Look At Toxic Masculinity". Cinema Escapist. 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ "Cairo Station | Netflix". www.netflix.com (İngilizce). 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ Bradshaw, Peter (13 Haziran 2002). "Cairo Station". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2020.
- ^ Bab el hadid (Cairo Station) (The Iron Gate) (1958) (İngilizce), 6 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Haziran 2020