Kıptîler
 20.yy başlarında Kıpti rahipler | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 Mısır | 15.000.000 |
 Sudan | 550.000 |
 Kanada | 65.000 |
 Avustralya | 75.000 |
 ABD | 1.500.000 |
| Diller | |
| Din | |
Kıptîler veya Koptlar, (Yunanca:αιγυπτος - Arapça:اقباط) Mısır'ın eski halkıdır. İskender'in Mısır'ı alması ve İskenderiye şehrini kurması ile beraber Helenistik bir kültür ile etkileşime geçmişlerdir. Kopt dili veya Kıptice'nin yazımında Yunan harfleri kullanılır. Roma devrinde ağır vergiler altında ezilen Kıpti halkı, MS 46'da Mark'ın Mısır'a gelmesi ile Hristiyanlığa geçerler. Bu sefer de Romalılar din baskısı yapmaya başlar, ta ki Bizans dönemine kadar. Konstantinos Hristiyanlığı serbest bırakınca biraz rahatlarlar. 416'da yapılan 4. Ekümenik Konsülünde Hristiyan temel meseleleri hakkında anlaşmazlık çıkar ve Hristiyan cemaatinden dışlanırlar. Kendi inanışlarına göre İsa'nın ilahi ve insani yanları birdir hiç ayrılmamıştır.
Katolikler, Kıptilerin sapkınlığa düştügünü söylerler ve devlet dinini hristiyanlık olarak benimseyen Bizans'tan baskı görürler. O kadar baskı görürler ki Araplar saldırdığı zaman Bizanslılar'a yardım etmezler. Araplar geldiği zaman bir 3 yüzyıl rahat ve huzura kavuşurlar. Haçlı Seferleri başladığı zaman Araplardan zulüm görmeye, haçlılardan da sapkın oldukları ileri sürülerek kıyım görmeye başlarlar.
Osmanlı zamanında kendi hallerine bırakılıp İslam Hukuku'na göre gayrimüslim vergileri olan cizye ve haraçtan mesul tutuldular. Kavalalı Mehmet Ali Paşa zamanında devlette yüksek kademelere kadar çıkarlar. İngiliz egemenliği altında başkaldırıya destek olurlar.
Şu anda, Mısır'da 15 milyon civârında Kıptî vardır.
Etimoloji
Hut-ka-Ptah
|
Kıptiler, Yunanca bir kelime olan aigyptos'tan gelmiştir. Aigyptos da eski Mısır'ın başkenti olan hikaptah kelimesinin bir türevidir. Günümüzde "kıpt"i kelimesi Hristiyan Mısırlılar'ı tarif etmekle beraber Eski Mısır dilini de (Kıptice) belirler.
Bununla birlikte, bir diğer görüşe göre de; Aigyptos sözcüğünün açılımı Yunanca Aigos İptios yani Ege'den Sonraki anlamına gelen bileşik sözcükten gelmektedir ki bu sözcük coğrafi olarak düşündüğümüzde de şimdiki Yunanistan'dan güneye doğru baktığınızda Ege Denizi'nin ardındaki Mısır'ı simgelemektedir.
Nüfus
| Sene | Kıptîler | Toplam Mısır nüfusu |
|---|---|---|
| 1335 | 30.000 cizye ödeyen | 4.000.000 (1348)[1] |
| 1668 | 100.000[2] | 3.000.000? |
| 1840 | 150.000[2] | 3.000.000[2] |
| 1907 | 667,036[3] | 11,183,000 |
| 1976 | 2.315.560[2] | 36,556,000 |
Kaynakça
Boş kaynak (yardım)