Köpeklerde sisteme göre hastalıklar

İskelet ve kas bozuklukları

• Dejeneratif artrit olarak da bilinen osteoartrit, uzuvların eklemlerindeki eklem kıkırdağının ilerleyici bozulması ile karakterize köpeklerde yaygın bir durumdur. Çok fazla ağrı ve topallığa neden olabilmektedir. Tedavi seçenekleri arasında NSAID'ler, kortikosteroidler ve glikozaminoglikanlar gibi eklem sıvısı değiştiricileri gibi ilaçlar bulunmaktadır. Diğer tedaviler arasında cerrahi, masaj, sıcak kompresler, kayropraktik ve akupunktur bulunmaktadır.
• Kalça displazisi, asetabulum ve femur başının anormal gelişimi ile karakterize köpeklerde kalıtsal bir hastalıktır. Büyük ırklarda daha sık görülmektedir.
• Dirsek displazisi, büyük ırklarda daha sık görülen bir durumdur. Humerusun medial kondilinin osteokondriti, ulnanın medial koronoid çıkıntısının parçalanması ve ulnanın birleşmemiş anconeal süreci dahil olmak üzere dirseğin birkaç farklı kalıtsal durumunu içermektedir.
• Lüks patella, patellanın veya diz kapağının medial veya lateral yer değiştirmesidir. Kalıtsal olduğundan şüphelenilmektedir ancak travmadan da kaynaklanabilmektedir. Küçük köpek ırklarında daha sık görülmektedir.
• Osteokondrit dissekans (OKB), olgunlaşmamış eklem kıkırdağının alttaki kemikten ayrılmasıdır. Epifiz kıkırdağının anormal endokondral ossifikasyonu ile karakterize olan osteokondrozdan kaynaklanmaktadır. En sık diz, dirsek, omuz ve diz ekleminde görülmektedir.
• Panosteitis, orta ve büyük cins köpeklerde ağrıya ve değişen bacak topallığına neden olan, nedeni bilinmeyen yaygın bir hastalıktır. Arka ve ön ayakların uzun kemiklerini etkilemektedir.
• Perthes hastalığı veya femur başının avasküler nekrozu olarak da bilinen Legg-Calvé-Perthes sendromu, femur başının deformitesi ve kalça ağrısı ile karakterizedir. Küçük cins yavrularda görülmektedir.
• Köpeklerde, özellikle Basset Hounds ve Dachshunds gibi uzun sırtlı ırklarda sırt ağrısına genellikle intervertebral disk hastalığı neden olmaktadır. Diskin dejenerasyonu ve çıkıntısı ve omuriliğin sıkışmasından kaynaklanmaktadır. En sık servikal ve torakolomber bölgelerde görülmektedir. Belirtiler arasında sırt ağrısı, arka uzuv zayıflığı ve felç bulunmaktadır.
• Kelebek, blok ve geçiş omurları ve hemivertebralar dahil olmak üzere konjenital vertebra anomalileri, hayvanlarda omurganın oluşum bozukluğunun bir koleksiyonudur. Çoğu klinik olarak anlamlı değildir ancak vertebral kanalı deforme ederek veya instabiliteye neden olarak omuriliğin sıkışmasına neden olabilmektedir.
• Kraniomandibular osteopati, West Highland Beyaz Teriyerlerinde kalıtsal bir hastalıktır ve diğer teriyer ırklarında da görülmektedir. Yavru köpeklerde mandibula ve kafatasında geniş kemik değişikliklerine neden olan gelişimsel bir hastalıktır. Belirtiler, ağzı açarken ağrıyı içermektedir.
• Hipertrofik osteopati, akciğerlerdeki hastalığa ikincil bir kemik hastalığıdır. Uzun kemiklerin dışında yeni kemik oluşumu ile karakterizedir.
• Hipertrofik osteodistrofi, hızla büyüyen büyük cins köpeklerde görülen bir kemik hastalığıdır. Belirtiler arasında metafizin şişmesi (kemiğin ekleme bitişik kısmı), ağrı, depresyon, iştahsızlık ve ateş bulunmaktadır. Hastalık genellikle ekstremite kemiklerinde bilateraldir.
• Köpeklerde spondiloz deformans olarak bilinen spondiloz, omur gövdelerinin ventral ve lateral yüzeylerinde osteofitlerin büyümesidir. Genellikle radyografilerde tesadüfi bir bulgudur ve nadiren semptomlara neden olmaktadır.
• Çiğneme kas miyoziti (ÇKM), köpeklerde çene kaslarını etkileyen iltihabi bir hastalıktır. Belirtiler, çene kaslarının şişmesini ve ağzı açarken ağrıyı içermektedir. Kronik ÇKM'de çene kaslarında atrofi vardır ve fibrozis nedeniyle çiğneme kaslarının skarlaşması, ağzı açamama (trismus) ile sonuçlanabilmektedir.

Kardiyovasküler ve dolaşım

Trombosit bozuklukları

• Von Willebrand Hastalığı, kanın pıhtılaşmasında rol oynayan von willebrand faktörü adı verilen bir proteinin eksikliğinden kaynaklanan, köpeklerde yaygın olarak görülen kalıtsal bir hastalıktır. Hastalık, köpekte bulunan von willebrand faktörünün miktarına bağlı olarak hafif ila şiddetli arasında değişmektedir. Belirtiler, ameliyat, yaralanma veya kızgınlık döngüsü sırasında spontan kanama ve aşırı kanamayı içermektedir.
• Trombositopeni, düşük trombosit sayıları ile karakterize edilen köpeklerde yaygın bir durumdur. Trombositler kanın pıhtılaşmasında kullanılmaktadır. Bu nedenle bu durumdaki köpeklerde ameliyat, yaralanma veya kızgınlık döngüsü sırasında kendiliğinden kanama veya uzun süreli kanama olabilmektedir. Nedenleri arasında ehrlichiosis gibi bazı riketsiyal enfeksiyonlar, hemanjiyosarkom gibi kanserler veya immün aracılı hastalıklar yer almaktadır.
• Trombositoz, trombosit fazlalığı ile karakterize bir durumdur. Çoğu vaka fizyolojiktir (egzersizden kaynaklanır) veya reaktiftir (bazı kanserlere, kan kaybına veya bazı ilaçlara ikincil). Nadiren duruma birincil kemik iliği bozukluğuna neden olmaktadır. Bu son durumda, trombositler normal şekilde çalışmayabilir ve kanın düzgün pıhtılaşmamasına neden olabilmektedir.

Hemolitik anemi, köpeklerde bulunan ve kırmızı kan hücresinin yok edilmesiyle karakterize bir tür rejeneratif anemidir. En önemli tip, birincil hastalık veya kanser, enfeksiyon, ilaçlar veya aşılara sekonder olabilen immün aracılı hemolitik anemidir. Antikorlar hücre yüzeyinde bulunmaktadır. Lizise ve şiddetli anemiye yol açmaktadır. Hemolitik lezyonun diğer nedenleri arasında hipofosfatemi, kurşun gibi toksinlere maruz kalma, ehrlichiosis veya babesiosis gibi enfeksiyonlar ve nadiren neonatal izoeritroliz yer almaktadır. Özellikle beton tozu, kiremit harcı veya kum yemeyi içeren davranışsal durum, olası bir tanıyı araştırmak için tam bir kan sayımına ihtiyaç olduğunu gösteren hemolitik aneminin bir işareti olabillmektedir.

Kalp hastalıkları

• Dejeneratif (miksomatoz) mitral kapak hastalığı, köpeklerde özellikle küçük ve yaşlı köpeklerde, konjestif kalp yetmezliğinin yaygın bir nedenidir. Kapağın yaprakçıkları kalınlaşarak nodüler hale gelmektedir. Bu durum mitral kapak yetersizliğine ve kalbin sol tarafında aşırı hacim yüklenmesine yol açmaktadır.
• Dilate kardiyomiyopati (DCM), miyokardiyal kontraktilitenin azalmasına neden olan bir kalp kası hastalığıdır. Hastalık şiddetli olduğunda sol kulakçık da genişlemektedir. Boxer, Great Danes ve Doberman Pinschers gibi büyük/dev köpek ırklarında görülmektedir. Genellikle nedeni bilinmemektedir ancak Amerikan Cocker Spaniel'lerde taurin eksikliğinden veya doksorubisin kullanımından da kaynaklanabilmektedir. Dilate kardiyomiyopati genellikle nihayetinde konjestif kalp yetmezliği ile sonuçlanmaktadır. DCM'li dev cins köpeklerde atriyal fibrilasyon yaygındır. Doberman Pinscher'larda daha yaygın olarak, onları ani ölüme (yani ventriküler fibrilasyon) yatkın hale getiren ventriküler aritmiler (örn., erken ventriküler kompleksler; ventriküler taşikardi) bulunmaktadır.
• Konjestif kalp yetmezliği, en yaygın olarak pulmoner ödem (akciğerlerde sıvı), plevral efüzyon (akciğerlerin çevresinde sıvı) ve/veya asit (karında sıvı) ile sonuçlanan herhangi bir şiddetli, ezici kalp hastalığının sonucudur. Belirtiler, kalbin hangi tarafının etkilendiğine bağlıdır. Sol taraflı kalp yetmezliği, hızlı ve/veya nefes almada güçlük ve bazen akciğerlerde sıvı birikmesinden kaynaklanan öksürüğe (pulmoner ödem) neden olmaktadır. Sağ taraflı kalp yetmezliği, büyük bir karaciğere (tıkanıklık) ve karında sıvı birikmesine (asit), nadiren akciğerlerin etrafında sıvı birikmesine (plevral efüzyon) veya nadiren periferik ödem ile sonuçlanmaktadır.
• Hasta sinüs sendromu en sık dişi Minyatür Schnauzerlerde görülmektedir. Sinoatriyal düğüm disfonksiyonu ile karakterizedir. Atriyoventriküler düğüm hastalığı ve dal bloğunu içerebilmektedir. Elektrokardiyogram bulguları, sinüs bradikardisi, sinüs arresti, sinoatriyal kalp bloğu ve atriyal taşikardiyi içermektedir. Başlıca klinik belirti bayılmadır.

Kalp kusurları

• Subvalvüler aort stenozu (Subaortik stenoz; SAS), aort kapağının hemen altında ayrı bir fibröz doku tüneli veya ayrı bir halka ile sol ventrikül çıkış yolu obstrüksiyonu ile karakterize köpeklerde doğuştan gelen bir hastalıktır. Newfoundlands'da kalıtsaldır. Ayrıca Golden Retriever, Rottweiler, Boxer, Bulldog, Alman Çoban ve Samoyed'de bulunmaktadır. Belirtiler arasında sol baziler sistolik kalp üfürüm, zayıf femoral nabız, bayılma ve egzersiz intoleransı bulunmaktadır. Şiddetli SAS'lı köpekler aniden ölmeye yatkındır.
• Pulmonik stenoz, köpeklerde sağ ventrikül çıkış yolu obstrüksiyonu ile karakterize konjenital bir kalp hastalığıdır. Daralma en yaygın olarak pulmoner kapakta meydana gelmektedir. Ancak kapağın altında (subvalvüler) veya kapağın üstünde (supravalvüler) de olabilmektedir. En sık etkilenen ırklar arasında teriyer, Bulldog, Minyatür Schnauzer, Chihuahua, Samoyed, Beagle, Keeshonds, Mastiff ve Bullmastiff bulunmaktadır. Belirtiler egzersiz intoleransını içerebilir, ancak çoğu zaman sadece kalp üfürüm vardır.
• Ventriküler septal defekt, kalp ventrikülleri (interventriküler septum) arasındaki bölünmede bir deliktir. Köpeklerde doğuştan gelen bir kalp hastalığıdır. Köpeklerde genellikle kalp üfürümünden başka bir belirti yoktur. Bununla birlikte, büyük bir defekt, kalp yetmezliğine veya sağdan sola şanta yol açan pulmoner hipertansiyona neden olabilmektedir.
• Atriyal septal defekt, kalp kulakçıkları (kalbin üst odacıkları) arasındaki bölünmede bir deliktir. Köpeklerde nadir görülen bir anormalliktir. Çoğu klinik olarak anlamlı değildir. Ancak büyük kusurlar sağ kalp yetmezliğine ve egzersiz intoleransına neden olabilmektedir. Standart Poodles, ABD'de OSB tanısı konan en yaygın cinstir.
• Fallot Tetralojisi, köpeklerde dört ayrı kusur içeren doğuştan bir kalp kusurudur: Pulmonik stenoz, ventriküler septal defekt, sağ ventriküler hipertrofi ve overriding aort. Keeshonds ve Bulldoglar yatkındır. Belirtiler arasında siyanoz ve egzersiz intoleransı bulunmaktadır. Polisitemi sıklıkla mevcuttur ve şiddetliyse kırmızı kan hücresi üretimini baskılamak için flebotomi veya ilaçlarla kontrol altına alınması gerekmektedir.
• Patent duktus arteriozus, dünya çapında köpeklerde en sık görülen doğumsal kalp kusurlarından biridir. Oyuncak ve minyatür Kanişlerde kalıtsaldır ve Alman Çobanları, Pomeranyalılar, Bichon Frises ve Maltalılarda yaygın olarak görülmektedir. İşaretler arasında sürekli bir kalp üfürüm, sınırlayıcı (güçlü) femoral nabız, takipne (artan solunum hızı), dispne (yavaş nefes alma) ve egzersiz intoleransı yer almaktadır.
• Kalp kapağı displazisi, (mitral ve triküspit kapak displazisi dahil) köpeklerde doğuştan gelen bir kalp anormalliğidir. Atriyoventriküler (AV) kapakçıklar olarak da bilinen mitral ve triküspit kapakların displazisi kalınlaşmış, kısalmış veya çentikli kapaklar olarak görünebilmektedir.
• Kor triatriatum, özellikle de kor triatriatum dexter, köpeklerde görülmektedir. Sağ atriyumun fibröz bir şekilde genellikle aralarında bir delik bulunan iki bölmeye bölünmesiyle karakterizedir. Sağ kalp yetmezliği (asit) ile sonuçlanmaktadır. Balon valvüloplasti veya cerrahi rezeksiyon ile tedavi edilebilmektedir.

Perikardiyal efüzyon, perikardda sıvı toplanmasıdır. Genellikle kanlı sıvıdır. Kanlı sıvı birikimi; kanserden kaynaklanabilmektedir. Nadir nedenler arasında travma, pıhtılaşma bozuklukları ve sol atriyal rüptür bulunmaktadır. Kanlı sıvı birimi birikimi nadirdir ve kalp yetmezliği, peritoneoperikardiyal diyafram hernileri, üremi, perikardiyal kistler veya hipoalbüminemiden kaynaklanmaktadır. Nadiren perikardiyal efüzyona enfeksiyon neden olabilmektedir ve irin oluşmaktadır. Mümkünse nedeni (örn. tümör) belirlemek için sıvıyı boşaltmadan önce bir ekokardiyogram yapılmalıdır. Sıvının boşaltılması (perikardiyosentez) klinik belirtileri giderir ve idiyopatik perikardit durumunda tedavi edici olabilir.

Pulmoner hipertansiyon, pulmoner arterdeki yüksek basınçtır. Köpeklerde kalp kurdu hastalığı, pulmoner tromboembolizm veya kronik hipoksemi (düşük oksijen) neden olabilmektedir. Sağ kalp hastalığına (kor pulmonale) neden olabilir. Belirtiler arasında nefes almada zorluk, siyanoz ve egzersiz intoleransı yer almaktadır.

Kapana kısılmış Nötrofil Sendromu, olgun nötrofillerin kemik iliğinden kana geçememesiyle sonuçlanan otozomal resesif geçişli bir hastalıktır. Etkilenen yavruların kronik enfeksiyonları vardır ve gelişemezler. Diğer semptomlar bodur büyüme ve yaban gelinciği benzeri yüz görünümünü içerebilmektedir. Hastalık, Border collies'ta yaygındır.

Sinir sistemi

• Siringomyeli, omurilikte sıvı dolu bir kesenin geliştiği bir durumdur. Köpeklerde en önemli neden, az gelişmiş bir oksipital kemiğin omurilik sıvısı dolaşımına müdahale etmesi ve servikal omurilikte sıvı birikmesine neden olan Chiari I oluşum bozukluğudur. Yaygın olarak Brussels Griffon ve Cavalier King Charles Spaniel gibi küçük ırklarda bulunan doğuştan gelen bir hastalıktır. Belirtiler ataksi, güçsüzlük ve boyun ağrısını içerebilmektedir.
• Köpeklerde epilepsi, birincil, idiyopatik, kalıtsal bir bozukluk veya önceki kafa travması veya CNS enfeksiyonlarına ikincil olabilir. İdiyopatik epilepsi, Alman Çoban Köpekleri, Beagle ve Dachshunds gibi ırklarda yaygın olarak bulunmaktadır. Genç erişkin yaşta başlayan jeneralize nöbetlerin en sık görülen belirtisidir.
• Serebellar hipoplazi, serebellumun eksik bir gelişimidir. Köpeklerde en yaygın neden, köpek herpes virüsü ile rahim içi enfeksiyondur.
• Polinöropati, köpeklerde genellikle cinsle ilgili olan periferik sinir bozuklukları topluluğudur. Polinöropati, mononöropatiden farklı olarak birden fazla sinirin dahil olduğunu göstermektedir. Polinöropati genellikle alt motor nöron hastalığı olarak da bilinen motor sinir disfonksiyonunu içermektedir.
• Köpek bilişsel işlev bozukluğu, Alzheimer hastalığı olan insanlarda görülen demansa benzeyen, yaşlı köpeklerde ortaya çıkan ilerleyici bir hastalıktır.
• Scotty Cramp, İskoç Teriyerlerinde spazmlara ve bacaklarda hiperfleksiyon ve hiperekstansiyona neden olan bir hastalıktır. Mevcut serotonin eksikliğine neden olan serotonin metabolizmasındaki bir bozukluktan kaynaklanmaktadır.
• Köpeklerde dejeneratif lumbosakral stenoz olarak da bilinen kauda ekina sendromu, lumbosakral vertebral kanalın daralmasıyla kauda ekinanın sıkışmasıdır. En çok Alman Çoban Köpeklerinde görülmektedir. Belirtiler arasında ağrı, güçsüzlük ve arka ekstremite kas atrofisi bulunmaktadır.
• Coonhound paralizi, Coonhound'larda görülen bir poliradikülonörit türüdür. Nedeni bir rakun ısırığı ile ilgili olmuştur. İşaretler arasında hızla felce dönüşen arka bacak güçsüzlüğü ve azalmış refleksler sayılabilmektedir.
• Kene felci, dişi kenelerin tükürüğünde bulunan bir nörotoksinin köpeklerde neden olduğu bir hastalıktır. Dermacentor türleri, Kuzey Amerika'da bir neden olarak baskınken, Ixodes esas olarak Avustralya'da hastalığa neden olmaktadır. Koordinasyonun felce dönüşmesini, sesin değişmesini ve yemek yeme güçlüğünü içeren kademeli bir belirti başlangıcı vardır.
• Dans eden Dobermann hastalığı, Dobermann'larda öncelikle gastroknemius kasını etkileyen bir miyopati türüdür. Genellikle 6-7 ay arasında başlar. Ayakta dururken bir arka bacak esneyecektir. Birkaç ay içinde diğer arka bacağı da etkilemeye başlayacaktır.
• Granülomatöz meningoensefalit (GME), köpeklerin merkezi sinir sisteminin iltihabi bir hastalığıdır. Meningoensefalitin bir şeklidir. Hastalık genç ve orta yaştaki dişi köpeklerde daha sık görülmektedir.
• Yüz siniri felcine en yaygın olarak köpeklerde travma, orta kulak iltihabı veya idiyopatik bir durum neden olmaktadır. Belirtiler arasında göz kırpamama, kulağın sarkması ve etkilenen taraftaki dudakların sarkması yer almaktadır. Ancak kronik durumlarda fibrozis oluşmaktadır. Kulak ve dudaklar anormal bir pozisyonda görünebilir.
• Laringeal paralizi, larinksin tek taraflı veya iki taraflı felcidir. Köpeklerde, Bouvier des Flandres, Bull Terrier, Dalmaçyalı, Rottweiler ve Huskies'te görülen doğuştan olabilir veya daha yaşlı Labrador Retriever, Golden Retriever, St. Bernards ve İrlanda Setterlerinde görülen edinilmiş, idiyopatik bir hastalık olabilir. İşaretler, seste değişiklik ve nefes almada zorluk içermektedir.
• Beyaz köpek çalkalayıcı sendromu, küçük beyaz köpek ırklarında tüm vücut titremelerine neden olmaktadır. En çok West Highland White Teriyer, Malta, Bichons ve Poodles'ta yaygındır.