Köl İç Çor Yazıtı

Küli Çor yazıtı, ön yüz.

Küli Çor ya da Köl İç Çor yazıtı, İkinci Göktürk Devleti'nin kuruluşunda büyük katkılar sağlamış, Çorluk ve çeşitli görevlerde bulunmuş, önemli bir devlet adamı olan İşbara Bilge Köl İç Çor adına dikilmiş olan yazıttır. Kitabenin dikiliş tarihine dair çeşitli görüşler olmakla beraber 720'li yıllarda dikildiği tahmin edilmektedir.

Küli Çor Yazıtı, 1912 yılında W. Kotwicz tarafından Moğolistan’ın başkenti Ulan Batur’un 200 km güneybatısında, Töv Aymag sınırları içerisinde, Delgerhan sum’unun 30 km kuzeyinde, İh–Höşööt (Ikhe–Khushotu) denilen yerde bulunmuştur.

Yazıt

Köl İç Çor Yazıtı

Boyutları

Anıtın uzunluğu en yüksek ve en alt noktası arasında 194 cm ve tepesindeki en alt noktadan ayağa kadar 170 cm’dir. Eni ortasında 60 cm, kalınlığı ise 16 cm'dir. İki parçadan oluşan taş bir kaide üzerine oturtulmuştur.

Yazıtın Dili

Yazıt Köktürkçe yazılmış olup yazıtın kuzey yüzünde yazı bulunmamaktadır. Yazılar Çin yazısı gibi yukarıdan aşağıya doğru yazılmıştır.

Yazıtın İçeriği

Yazıt otuz satırdan oluşmaktadır. Burada ilk üç satırı verilmiştir.

1 ... Gösterdiği yiğitlikler ve kahramanlıklar için İlteriş Kağan ona “Başkomutan yeğen Tonyukuk” adını vermiş.

2 ... Orduyu toplama emrini vermiş (?). İşbara yeğen Küli Çor olmuş. Yan! ....Tonyukuk.

3 ... Kapgan Kağan ülkesinde kocadı ve iyi gün gördü. Ulu (Koca) Küli Çor seksen yaşında öldü.

Kaynakça

• W. Koticz et A. Samo!lov!ch, Le Monument turc d’Ikhekhuchotu en Mongol!e centrale, Roczn!k Or!entalycznyIv (1926), 1928 pp. 60–107.
• S.E. Malov, Pamyatniki drevnetyurkskoi pismennosti Mongolii kirgizii, Moskva-Len!ngrad 1959, s. 25-30.
• T. Tekin, A Grammar of Orkhon Turkic, Indiana University, Bloomington 1968, s. 257-258, 293-295.