Köprülü, Kuzey Makedonya
| Köprülü | |
|---|---|
Şehir | |
Köprülü Велес | |
 | |
 Arma | |
  Köprülü Köprülü’nün Makedonya'daki konumu | |
| Ülke |  Makedonya |
| Bölge | Vardar |
| Belediye | Köprülü |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Goran Petrov |
| Rakım | 206 m |
| Nüfus (2002)[1] | |
| • Toplam | 55,108 |
| Zaman dilimi | UTC+1 (OAZD) |
| • Yaz (YSU) | UTC+2 (OAYZD) |
| Alan kodu | (+389) 043 |
| Plaka kodu | VE |
Resmî site Köprülü Belediyesi | |
Köprülü (Makedonca: Велес, Veles Yunanca: Βελεσά Velesa), Vardar Nehri üzerinde Makedonya'nın orta kısmında bulunan şehir.
Tarihçe
Erken dönem
6. yüzyılda Köprülü’yü de içine alan bölgeye Slav nüfus gelmeye başlamıştır. Bu dönemde bölgede Slavlar yayılmıştır.[2] Şehrin Slav dillerindeki adı olan Veles, Slav Tanrısı Veles’ten gelmektedir. 1004 yılı itibarıyla bölge Doğu Roma egemenliğinde olmuştur. Çar Samoil bölgeyi Doğu Roma’nın elinden almaya çalışsa da 1014 yılında yapılan savaşta yenilgiye uğramıştır. Bu yılların sonrasında şehir ve civarı Çar Kaloyan önderliğindeki Bulgarların eline geçmiş, Kaloyan’ın ölümü sonrasında da Sıpr jupan Stefan Nemanjić bölgenin kontrolunu almıştır. Stefan Nemanjić’in ölümünün akabinde ise bölge Selanik muhitine hükmeden Latinlerin kontrolüne girmiştir. 14. yüzyıl sonlarına kadar bölge sık sık el değiştirmiştir.[2]
Osmanlı dönemi
Köprülü, 14. yüzyıl sonunda (1395) Türklerin egemenliğine geçmiş, bölgede Osmanlı İmparatorluğu’nun idaresi kurulmuştur. İdari düzenlemede Köprülü, Rumeli Beylerbeyliği sınırları içine alınmıştır.[3]
1445 yılına ait bir kayıtta Köprülü Kalesi’nde yerleşimin olduğu yazılmıştır. 1395 yılından 20 yıl kadar sonraya ait bir kayıt kalede yerleşimin olmadığı, şehrin bu tarihten sonra iskân bakımından gelişmeye başladığı belirtilmiş. Bu dönemden itibaren şehrin adı “Köprülü” (كوپريلى) olarak kullanılmış, bu kullanım Türkçede Osmanlı dönemi sonrasında da aynen devam etmiştir.[4]
Köprülü Sancağı 1494-1875 yılları arası Rumeli Eyaleti'ne, 1875-1912 yılları arası Selanik Vilayeti'ne bağlıydı.
Köprülü, 14. yüzyıl sonlarından Balkan Savaşları dönemine (1912-1913) kadar Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Enver Paşa İkinci Meşrutiyet’in ilan bildirisini bu şehirde duyurmuştur.
Osmanlı tarafından inşa edilen Kara Cami hâlen kullanılmaktadır. Osmanlı köprüleri hâlen kullanılmaya devam edilmektedir. Köprülü'den Türkiye'ye göç etmiş birçok aile olduğu gibi hâlen şehirde yaşayan Türkler toplumun etnik yapısının bir kısmını oluşturmaktadır.
Yugoslavya dönemi
Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Köprülü bölgesi, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğinde kalmıştır. Krallık, sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemen olmuştur.
1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde de Köprülü, devam eden idari yapı içinde yer almıştır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Josip Broz Tito şehrin adını Titov Veles olarak değiştirmiştir. Makedonya Cumhuriyeti bağımsızlığını kazanınca tekrar Veles adına döndü.
Yakın dönem
1991 yılında Makedonya’nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Köprülü, bağımsız Makedonya Cumhuriyeti içinde yer almıştır.
Ekonomi
Şehir Makedonya'nın kültür ve ticaret merkezlerinden biridir. Vardar Ovası üzerinde olması ticareti geliştiren önemli bir faktördür.
Kardeş şehirleri
Köprülü Belediyesi’nin anlaşma imzaladığı kardeş ve dost şehirler şunlardır:[5]
Ziştovi, Bulgaristan
Samobor, Hırvatistan- Pula, Hırvatistan
Slobozia, Romanya
Celje, Slovenya
Thermaikos, Yunanistan
Çan, Türkiye
Užiče, Sırbistan- Sombor, Sırbistan
- Niş, Sırbistan
Nowogard, Polonya- Sandanski, Bulgaristan
- Pernik, Bulgaristan
- Silistre, Bulgaristan
- Karşıyaka, Türkiye
- Adalar, Türkiye
Kaynakça
- ^ 2002 nüfus sayımı sonuçları Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ a b Среден Век Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
- ^ XIII и XIV век Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
- ^ XV-XVIII век Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
- ^ Збратимени и Градови Пријатели Köprülü Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
Dış bağlantılar
- Köprülü Belediyesi resmî internet sitesi
- Google uydu haritası
- Şehre yapılmış bir gezinin notları için
