Johannes Zukertort
Johannes Zukertort | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Johannes Hermann Zukertort 7 Eylül 1842 Lublin, Kongre Polonyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 20 Haziran 1888 Londra, İngiltere |
| Vatandaşlık | Alman İmparatorluğu, 1878 öncesi Birleşik Krallık, 1878 sonrası |
| Eğitim | Breslau Üniversitesi |
| Rakip(ler) | Wilhelm Steinitz, Joseph Henry Blackburne, Adolf Anderssen, Szymon Winawer |
Johannes Hermann Zukertort (7 Eylül 1842 - 20 Haziran 1888), Leh-Alman-İngiliz satranç oyuncusu. 19. yüzyılda dünyanın önde gelen satranç oyuncularından birisiydi. 1886 yılında ilk kez düzenlenen Dünya Satranç Şampiyonası'nda Wilhelm Steinitz karşısında yenildi. Körleme satrançta oldukça yetenekli olan Zukertort, aynı anda 16 körleme maç oynayarak Paul Morphy'nin rekorunu kırmıştı.[1]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Johannes Zukertort 7 Eylül 1842'de Rus egemenliği altındaki Kongre Polonyası'nın Lublin şehrinde doğdu. Babası Yahudi kökenli bir Protestan misyonerdi. Babası dini nedeniyle yaşadığı sıkıntılar sebebiyle oğluyla birlikte Prusya'ya göç etti.[1] Zukertort, Breslau Üniversitesi'nde tıp alanında eğitim gördükten sonra Fransa-Prusya Savaşı sırasında askeri doktor olarak orduya katıldı.[1]
Profesyonel kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Zukertort 19 yaşındayken Breslau'da satranç oynamayı öğrendi. Şehrinde düzenlenen turnuvaya katıldı ancak oynadığı tüm maçları kaybetti. Daha sonrasında Paul Rudolf von Bilguer'in yazdığı çalışmaları inceleyerek kendini geliştirdi ve 1862 yılında dönemin önde gelen oyuncularından olan Adolf Anderssen'i at eşitsizliğiyle yenmeyi başardı. Anderssen ile birlikte çalışan Zukertort, kısa sürede Almanya'daki en iyi oyunculardan birisi oldu.[1]
1867 yılında Berlin'e taşındı ve 1872 yılında Londra'ya taşındı. Aynı yıl Wilhelm Steinitz ile oynadığı maçı kaybetti. Steinitz karşısında kaybetmesine rağmen döneminin diğer oyuncularından daha üstündü.[2] Döneminin en başarılı turnuva oyuncularından birisi olan Zukertort; 1872 Londra turnuvasında Steinitz ve Joseph Henry Blackburne'ün gerisinde üçüncü, 1877 Köln'de birinci, 1877 Leipzig'de ikinci, 1878 Paris'de birinci, 1881 Berlin'de ikinci, 1882 Viyana'da dördüncü, 1883 Londra'da Steinitz'i geçerek birinci olmayı başardı.
Dünyanın en iyi oyuncularını yenerek birinci olduğu ve Steinitz'i 3 puan farkla geçtiği 1883 Londra Satranç Turnuvası Zukertort'un en önemli zaferlerinden birisiydi.[3] Bu turnuvanın sonucunda dünyanın en iyi oyuncuları olarak görülen Zukertort ve Steinitz arasında ilk Dünya Satranç Şampiyonası oynandı.[4] Karşılaşmada Zukertort 4–1'lük bir üstünlük yakalamasına rağmen son beş maçın dördünü kaybederek yenildi.[5]
Zukertort bu turnuva sonrasında yaşadığı sağlık problemleri oyunculuğunu da etkiledi. Romatizma, koroner kalp hastalığı, böbrek problemleri ve arteriyoskleroz gibi rahatsızlıklar geçiren Zukertort katıldığı diğer turnuvalarda başarılı olamadı.
Son yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Zukertort, Londrada bir restoranda oynadığı turnuva sonrasında geçirdi beyin kanaması sonucu hayatını kaybetti. Öldüğüne 45 yaşındaydı. Londra'daki Brompton Mezarlığı'na gömülmüştür.
Öne çıkan maçları[değiştir | kaynağı değiştir]
Johannes Zukertort vs. NN, 1877, Viyana, Viyana Gambiti, 1-0 21 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Zukertort vezirini feda eder ve diğer taşlarıyla şahı kovalar. 17. hamlede mat kaçınılmaz olur.
Mikhail Chigorin vs. Johannes Zukertort, 1883, Londra, İspanyol Oyunu: Berlin Savunması, 0-1 9 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Johannes Zukertort vs. Joseph Blackburne, 1883, Londra 16 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Zukertort'un vezir fedasını Blackburne reddeder, Zukertort'un kale fedası da reddedilir. Zukertort, Blackburne'ü kaleyi almaya zorlar ve üç hamle sonrasında Blackburne maç terk eder.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d "JOHANNES ZUKERTORT". Федерация шахмат России (İngilizce). 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ "Chessmetrics Player Profile: Johannes Zukertort". chessmetrics.com. 2 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ "1883 London Tournament : World Chess Championship". www.mark-weeks.com. 31 Ocak 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ The Centenary Match, Kasparov–Karpov III", Raymond Keene and David Goodman, Batsford 1986, p.9
- ^ "1886 Steinitz - Zukertort : World Chess Championship". www.mark-weeks.com. 20 Ekim 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
