İçeriğe atla

Joe Zawinul

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Joe Zawinul
2007'de Zawinul
Genel bilgiler
DoğumJosef Erich Zawinul
7 Temmuz 1932(1932-07-07)
Viyena, Austurya
Ölüm11 Eylül 2007 (75 yaşında)
Viyena, Avusturya
Tarzlar
  • caz
  • caz füzyonu
  • dünya müziği
Meslekler
  • Müzisyen
  • bestekar
Çalgılarklavye
Etkin yıllar1949–2007
Müzik şirketi
Resmî sitejoezawinul.com
Eski üyeler

Josef Erich Zawinul (7 Temmuz 1932 – 11 Eylül 2007),[1][2] Avusturyalı caz ve caz füzyon klavyecisi ve bestecisiydi. İlk olarak saksafoncu Cannonball Adderley ile tanınan Zawinul, daha sonra Miles Davis ile çaldı ve caz ile rock müziği birleştiren caz füzyon türünün öncülerinden biri oldu. Weather Report ve The Zawinul Syndicate gruplarının kurucuları arasında yer aldı. Elektrikli piyano ve synthesizer kullanımında öncülük etti ve DownBeat dergisi okuyucuları tarafından tam yirmi sekiz kez "En İyi Elektrikli Klavyeci" seçildi.[3]

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Erken yaşamı ve kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Zawinul, Avusturya’nın Viyana kentinde büyüdü. İlk çaldığı enstrüman akordeondu. Altı veya yedi yaşındayken Viyana Konservatuvarı’nda (Konservatorium Wien) klarnet, keman ve piyano eğitimi aldı.[4] 1950’li yıllarda Polydor için kadrolu piyanist olarak çalıştı. Bu dönemde Hans Koller, Friedrich Gulda, Karl Drewo ve Fatty George gibi caz müzisyenleriyle birlikte sahne aldı.[5] 1959’da Berklee Müzik Koleji’nde eğitim görmek üzere ABD’ye taşındı. Ancak yalnızca bir hafta sonra Maynard Ferguson’dan gelen iş teklifini kabul ederek okulu bıraktı ve turneye çıktı.[4] Sonrasında Dinah Washington’a eşlik etti.[6] 1960’ların büyük bölümünü Cannonball Adderley ile geçirdi. Bu dönemde "Mercy, Mercy, Mercy", "Walk Tall" ve "Country Preacher" adlı parçaları besteledi ve elektrikli piyano çaldı. The New York Times’ta yer alan ölüm ilanında aktarıldığına göre,1997’de Anil Prasad’a verdiği röportajda "O dönemlerde siyahi bir grup lideri olan Adderley’nin beyaz bir müzisyenle çalışması pek alışıldık değildi ve turneler sıkıntılı olabiliyordu. Zawinul, ‘Güney’in bazı bölgelerinden geçerken arabanın zemininde oturmak zorunda kaldığım oluyordu. Bunlar beni hiçbir zaman yıldırmadı; en iyilerle müzik yapmak istiyordum ve o seviyede çalabiliyordum.' demişti.[7]

On yılın sonunda Zawinul, In a Silent Way ve Bitches Brew albümlerinde Miles Davis ile birlikte çaldı. Bu dönemde Davis, cazı rock ile harmanlayarak caz füzyon türünü ortaya koydu.[2]

Weather Report grubunda

[değiştir | kaynağı değiştir]
Zawinul, Weather Report ile Toronto'da, 1977 Fotoğraf: Jean-Luc Ourlin

1970 yılında Zawinul, Wayne Shorter ile birlikte Weather Report grubunu kurdu.[5] Grubun ilk iki yılı, Miles Davis’in daha rock odaklı müziğine benzer şekilde, açık formlu grup doğaçlamalarına dayanıyordu. Ancak üçüncü albüm Sweetnighter ile birlikte Zawinul müzikal yapıda değişiklikler yapmaya başladı. Bas gitar ve wah-wah pedalı gibi funk öğeleri grubun sound’una dahil edildi. Dördüncü albüm Mysterious Traveller ile ise klasik müziği andıran yapılandırılmış formlar benimsendi; caz armonileri ile 1970’lerin groove tarzı birleştirildi. Bu yaklaşım, grubun ticari olarak en başarılı döneminin başlamasını sağladı.

Grubun en büyük ticari başarısı, 1977 tarihli Heavy Weather albümünde yer alan Zawinul bestesi "Birdland" ile geldi. Albüm, Billboard pop albümler listesinde 30 numaraya kadar yükseldi. "Birdland", 1970’li yılların en tanınmış caz parçalarından biri hâline geldi; The Manhattan Transfer, Quincy Jones, Maynard Ferguson ve Buddy Rich gibi birçok sanatçı tarafından yeniden yorumlandı. Bu eser Zawinul’a üç Grammy Ödülü kazandırdı.

Weather Report, 1980’lerin ortalarına kadar etkinliğini sürdürdü; grup kadrosunda birçok değişiklik yaşansa da Zawinul ve Shorter daima sabit üyeler olarak kaldı. Sportin’ Life albümünün ardından yollarını ayırmaya karar verdiler; ancak CBS Records ile olan sözleşmelerini tamamlamak için bir albüm daha yapmaları gerektiği ortaya çıktı. Böylece This Is This! grubun son albümü oldu.

1991 yılında Zawinul, Berklee Müzik Koleji tarafından Onursal Müzik Doktoru unvanına layık görüldü. Bu vesileyle Matthew Garrison, Torsten de Winkel, Abe Laboriel Jr. ve Melvin Butler’dan oluşan bir grupla birlikte sahne aldı.[8]

The Zawinul Syndicate grubunda

[değiştir | kaynağı değiştir]
The Zawinul Syndicate, Freilburg'ta.

The Zawinul Syndicate, 1988 yılında Josef Zawinul tarafından kurulan caz füzyon grubudur. Grup, Zawinul’un önceki topluluğu Weather Report’un devamı olarak ortaya çıkmıştır.[9] The Zawinul Syndicate’in müziği; alışılmadık ritimler, güçlü ve akıcı tempolar ile çeşitli dünya müziklerinden esinlenmelerin birleşimiyle şekillenmiştir.

Zawinul, grubun adını seçerken “sadece bir müzik grubu” değil, aile gibi yakın bir birliktelik çağrıştırmasını istediğini belirtmiştir.[10]

Zawinul’ün 2007’deki ölümünün ardından,The Zawinul Syndicate’in bazı üyeleri grubu yeniden bir araya getirerek, kısaltılmış adları The Syndicate ile Zawinul’ün müziklerini canlı olarak icra etmeye karar verdiler.[11]

Yıllar içinde The Syndicate’in öne çıkan üyeleri şunlardır: Scott Henderson, Bobby Thomas Jr., Linley Marthe, Paco Sery, Manolo Badrena, Nathaniel Townsley, Sabine Kabongo, Gary Poulson, Richard Bona ve Victor Bailey.

Joe Zawinul'un Viyena'daki mezarı

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Zawinul, beş haftalık Avrupa turnesini tamamladıktan sonra 7 Ağustos 2007’de doğum yeri Viyana’da rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı.[12] Yaklaşık bir ay sonra, nadir görülen Merkel hücreli karsinom türü deri kanseri nedeniyle 11 Eylül 2007’de hayatını kaybetti.[13][14] Külleri Feuerhalle Simmering’de yakıldı ve Viyana Merkez Mezarlığı’na defnedildi.

Diskografisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Lider/eş lider olarak

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kayıt tarihi Başlık/ Eş Lider Plak şirketi Yayın yılı Notlar
1959-09 To You With Love Strand 1961 Joe Zawinul Üçlüsü olarak
1963-09-20,

1963-10-14

Soulmates

Ben Webster ile beraber

Riverside 1963
1966-02-07 Money in the Pocket Atlantic 1966
1967-10-16, -21

1967-12-12

The Rise and Fall of the Third Stream Vortex 1968
1970-08-06 –

1970-10-28

Zawinul Atlantic 1971
1985 Di•a•lects Columbia 1986
1988-05-20, -21 Music for Two Pianos

Friedrich Gulda ile beraber

Capriccio 1988 Şarkının prodüksüyonu Wolfgang Hirschmann tarafından yapılmıştır. WDR Big Band, 1 parçayı Jerry van Rooyen yönetiminde seslendirmiştir.
1988? The Immigrants Columbia 1988 The Zawinul Syndicate olarak
1989? Black Water Columbia 1989 The Zawinul Syndicate olarak
1992? Lost Tribes Columbia 1992 The Zawinul Syndicate olarak
1992 –

1996

My People ESC 1996
1995-11,

1996-02

Stories of the Danube Philips Classics 1996 Brucknerhaus tarafından yaptırılmıştır.
1997-05,

1997-11

World Tour ESC 1998 [2CD] Trier ve Berlin'de The Zawinul Syndicate ile canlı olarak kaydedildi. En İyi Çağdaş Caz Performansı dalında Grammy Ödülü'ne aday gösterildi.[15]
1998 –

2000

Mauthausen - Vom großen Sterben hören ESC 2000 Mauthausen toplama kampı topluluğundan anma müziği talebini kabul etti.[16] Wayne Shorter 1 parçada.
2000 –

2002-03

Faces & Places ESC 2002 Sidney ve Paris'te kısmen canlı kaydedildi. En İyi Çağdaş Caz Albümü dalında Grammy Ödülü'ne aday gösterildi.[15]
2002-11-07 Midnight Jam ESC 2004 [2CD] WDR Büyük Orkestrası ile Leverkusener Jazztage'deki Zawinul'un 70. doğum günü partisinde canlı kaydedildi
2004-05-26 – -30,

2004-09-21 – 2004-10-01

Vienna Nights: Live at Joe Zawinul's Birdland BHM/JVC 2005 [2CD / 1CD (JVC)] Viyana'da The Zawinul Syndicate ile canlı. Thomas Klestil'e adanmıştır.
2005-10 Brown Street Intuition 2006 [2CD] Viyana'da Victor Bailey, Alex Acuña, Nathaniel Townsley ve WDR Big Band ile canlı olarak kaydedildi
2007-01,

2007-04, 2007-09

Absolute Zawinul

featured by the Absolute Ensemble

Intuition 2009 Kristjan Järvi tarafından gerçekleştirildi. Viyana'da kısmen canlı olarak kaydedildi. Ölümü sonrası yayınlandı.
2007-07-07,

2007-08-02

75 BHM/JVC 2008 [2CD] The Zawinul Syndicate ile canlı kaydedildi. Zawinul'un 75. doğum günü partisinde bir oturum ve Vesprim'de Wayne Shorter ile başka bir TV oturumu. Ölümünden sonra yayımlandı. En İyi Çağdaş Caz Albümü dalında Grammy Ödülü kazandı.[15]

Derlemeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Concerto Retitled (Atlantic, 1976)
  • His majesty swinging nephews 1954 - 1957 (RST, 1992)
  • The ESC Years (ESC, 2011)

Weather Report'un lideri olarak

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • 1971: Weather Report (Columbia, 1971)
  • 1972: I Sing the Body Electric (Columbia, 1972)
  • 1972: Live in Tokyo (CBS/Sony, 1972) – live
  • 1973: Sweetnighter (Columbia, 1973)
  • 1974: Mysterious Traveller (Columbia, 1974)
  • 1975: Tale Spinnin' (Columbia, 1975)
  • 1975–76: Black Market (Columbia, 1976)
  • 1976–77: Heavy Weather (Columbia, 1977)
  • 1978: Mr. Gone (Columbia, 1978)
  • 1978–79: 8:30 (Columbia, 1979) – live
  • 1980: Night Passage (Columbia, 1980)
  • 1981: Weather Report (Columbia, 1982)
  • 1983: Procession (Columbia, 1983)
  • 1983: Domino Theory (Columbia, 1984)
  • 1984: Sportin' Life (Columbia, 1985)
  • 1985: This Is This! (Columbia, 1986)

Ölümünden sonraki derlemeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Weather Update'in lideri olarak

[değiştir | kaynağı değiştir]

Joe Zawinul and Weather Update (Pioneer/Geneon, 2005)[DVD-Video]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Carlberg, Robert (April 1986). = jLApAQAAIAAJ "Joe Zawinul Interview" |url= değerini kontrol edin (yardım). Electronic Musician. Berkeley, California: Mix Publications. s. 44. Josef Zawinul (pronounced zav-in-ul) was born July 7, 1932 in Vienna, Austria, a city rich in musical history. 
  2. ^ a b Richard S. Ginell. "Joe Zawinul". AllMusic. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2018. 
  3. ^ [1] 11 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ a b Walters, John L. (13 Eylül 2007). "Obituary: Joe Zawinul". The Guardian. Erişim tarihi: 23 Ocak 2019. 
  5. ^ a b Kernfeld, Barry (2002). Kernfeld, Barry (Ed.). The New Grove Dictionary of Jazz. 3 (2 bas.). New York: Grove's Dictionaries. ss. 1015-1016. ISBN 1-56159-284-6. 
  6. ^ "Zawinul, Joe". Encyclopedia of World Biography, v. 28Ücretsiz kayıt gerekli (2. bas.). Detroit: Gale. 2008. s. 389.391. ISBN 9780787622213. 
  7. ^ Keepnews, Peter (12 Eylül 2007). "Joe Zawinul, 75, Jazz Fusion Pioneer, Dies". The New York Times. 29 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2023. 
  8. ^ "Joe Zawinul, 75, influential jazz keyboardist". Archive.boston.com. 30 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2017. 
  9. ^ "Joe Zawinul | Biography & History | AllMusic". AllMusic. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2017. 
  10. ^ Bianchi, Curt. "Zawinul Online » 20 Years of the Zawinul Syndicate". www.zawinulonline.org. 20 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2017. 
  11. ^ Bianchi, Curt. "Zawinul Online » 2015 Tour Dates". www.zawinulonline.org. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2017. 
  12. ^ Curt Bianchi (7 Ağustos 2007). "Joe Zawinul Hospitalized in Vienna". Zawinulonline.org. 20 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2016. 
  13. ^ McDonald, Ray (12 Eylül 2007). "Keyboardist Joe Zawinul Dies". VOA News. Voice of America. 16 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2009. 
  14. ^ Schudel, Matt (12 Eylül 2007). "Joe Zawinul, 75; Keyboardist Was a Pioneer of Jazz Fusion". The Washington Post. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2010. 
  15. ^ a b c "All GRAMMY Awards and Nominations for Joe Zawinul". The Recording Academy. 19 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2025. 
  16. ^ "Uraufführung der Orchesterfassung von Joe Zawinuls "Mauthausen … vom großen Sterben hören" im MuTh". MUK (Almanca). 25 Ekim 2022. 23 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Biyografler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Joe Zawinul ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
Vikisöz'de Joe Zawinul ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joe_Zawinul&oldid=35658337" sayfasından alınmıştır