III. Romanos

III. Romanos Argiros Ρωμανός Γ΄ Αργυρός, Rōmanos III Argiros
II. Romanos ve oturan İsa resimli bir Bizans altını
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi	1028–1034
Önce gelen	VIII. Konstantin
Sonra gelen	IV. Mikhail Paflagonyalı
Doğum	968 Konstantinopolis
Ölüm	11 Nisan 1034 Konstantinopolis
Eş(ler)i	Helena Zoe
Hanedan	Makedon Hanedanı
Babası	VIII. Konstantin

III. Romanos veya III. Romanus Argyrus (Yunanca: Ρωμανός Γ΄ Αργυρός, Rōmanos III Argyros), (d. 968 – o. 11 Nisan, 1034) 15 Kasım, 1028 ile 11 Nisan 1034 döneminde Bizans İmparatorluğu yapmıştır. "Argirus" unvanı Yunanca "gümüş" kelimesinden gelmekte ve üye olduğu soylu ailenin adıdır. Romanos partisiyien sınıfından soylu bir ailenin mensubu idi. imparatorluğun önemli bir yargı organında bir Yüksek Hakim, Ayasofya kilisesi İdarecisi (ekonomos) ve VIII. Konstantin'in imparatorluk döneminde Konstantinopolis praefectus urbanus'u (valisi) idi. VIII. Konsntatin'in zoru ile karısını boşayıp imparator'un kızı olan Zoe (imparatoriçe) ile evlendirildi; o üç gün sonra ölüunce Bizans İmparatorluğu tahtına geçti. Altı yıl saltanattan sonra Zoe ile arası hiç iyi olmadığı için 1034de Zoe'nin entirikaları ile Saray'da banyo yapmakta iken öldürüldü.

Yaşamı

III. Romanos

Romanos Argyros'in babasının adı bilinmemekle beraber, Argyrus ailessinin bir üyesi olduğu bilinmektedir. Ama Romanos'un büyük-büyük babası I. Romanos'tu. İmparator II. Basileios'un saltanat döneminde Romanos bir hakim olarak vazife yaptı; öncedan sonra tahta gelen VIII. Konstantin döneminde Konstantinopolis şehrinin praefectus urbanus'luğu (idari valiliği) yaptı. Bu görevde iken VIII. Konstantin'in dikkatini çekti. İmparator Konstantin kendisine uygun bir imparator varisi bulduğunu düşünerek Romanos'u karısından ayrılarak onu bir manastıra göndermesine ve imparatorun kızı olan ve imparatorun varisi olan Zoe ile evlenmeye zorladı. Romanos ile Zoe'nin nikah töreni 12 Kasım 1028de yapıldı ve bundan üç gün sonra VIII. Konstantin öldü. Varisi olan Zoe'nin kocası olarak III. Romanos Bizans Imparatorluğu tahtına geçti.

Romanos dışarıdan gelmiş olan yeni imparator olduğu için kendini halka gösterip sevdirmeye çok önem vermekteydi. Fakat bu konuda yaptığı teşebbüsler çok kere istediği neticeleri vermemiştir. Şehri imar edip yeni binalarla süslemek için büyük harcamalar yaptı. Kesişlere ve manastırlara finans sağlamak için arazi bağışları yaptı. Fakat bu yüksek harcamaları devlet hazinesini boşalttı. Ya vergileri artırması ya da harcamaları kesmesi gerekti. Ne yazık ki iki tedbirleri uygun olarak almakta başarı kazanamadı ve aldığı yetersiz tedbirlerle de büyük halk kesimlerini ve saraylıları kendine gücendirdi. Romanus kendini bir filozof kral olarak görmeye çalışmaktaydı.

Aynı zamanda kendinin büyük bir ordu komutanı olduğunu herkese kabul ettirmek istemekteydi. 1030da Romanos Müslümanların her yıl Bizans sınırlarını geçerek doğuda Bizans topraklarına akıncı hücumları yapıp talan toplayıp geri dönmelerini önlemek Suriye üzerine bir askeri sefere çıktı. Büyük bir Bizans ordusu basına geçerek Halep üzerine doğru yürüyüşe geçti. Fakat bu orduyla Bizans topraklarından hemen ayrılmıştı ki Antıoch (Antakya) civarında Araplar tarafından Azaz mevkinde pusuya düşürüldü ve yapılan muharebede Bizans ordusu büyük zayiat verdi. Bu yüzden Romanos şahsen halk gözünde gayet beğenilmez kişi öldü.

Fakat bu Bizans mağlubiyete karşılık iki yıl sonra 1032 Bizanslılar iki önemli başarı kazandılar. General George Maniaces komutasındaki Bizans kara ordusu Edessa (Urfa) şehrini kuşatıp tekrar Bizanslılar eline geçmesini sağladı. Diğer taraftan Bizans donanması Sicilya ve Mağrıp'ten gelen ve Adriyatik Denizi kıyılarını talan etme hedefi olan bir Arap deniz filosunu büyük bir yenilgiye uğrattılar. Fakat bu galibiyetler ahaliye Romanos'un 1030 yenilgisini unutturmaya ve yeniden popüler olmasını sağlamaya neden olmadı.

Ülkenin aristokratlarından biri olan Romanos, kendinden önce gelen imparatorların aristokratları kontrol etmek için onların imtiyazlarını azaltma siyasetinden ayrıldı ve onların menfaatlerini korumayı hedef alan tedbirler uygulamaya başladı. Aristokratların vergilerini azalttı. Topraklarını aristokratların kontrolü altında tutulmayan serbest köylülerin tekrar serf olma durumuna düşmelerine karşı gelmedi. Devlet saray harcamalarını azaltma tedbirleri almak istğiyle karısının harcamalarına bir sınır koymaya çalıştıysa da bunu başaramadı, Fakat bu istekleri karısı Zoe ile arasında zaten soğuk olan ilişkileri daha da kötüleştirdi.

III. Romanos, çoğu kardeşinin karısı Theodora'nın kışkırtmaları nedeni ile, 1029da ve 1030 birkaç siyasi komplolarla karşılaştı. Bu komplolara kurban gitmeden tahtını kurtarmayı başardı.

Ama 1034de hiç beklenmedik bir şekilde hayat gözlerini kapattı. Bunun bir komplo sonucu olduğu söylentileri Konstantinopolis'de yayıldı. Bu söylentilerin başında imparatoriçe Zoe'nin Paflagonyalı mütevazı köylü genci olan ama yakınları sarayda hadim idareciler olan Mikhail adlı bir gence aşık oldu ve onunla birlikte olabilmek için Romanos'a karşı bir komplo hazırlandı ve Romanos'un ölümü bu komplodan dolayıdır. Bu söylentilerin bazılarına göre Romanos'un son zamanlarında gösterdiği zafiyet ve hastalıklar Zoe ile Mikhail'in yavaş çalışan bir zehiri Romanos'a uygulamalarından ortaya çıkmıştı.

21 Nisan 1304 Cuma sabahı erkenden imparator o günkü Paskalya törenlerine hazırlanmak için saraydaki hamama gitmişti ve çok geçmeden büyük bir gürültü ile imparatorun hamam dairesinde ölmek üzere olduğu büyük velvelayla saraya yayıldı. Zamanının yüksek bir idarecisi olan ve ünlü bir tarih yazan Mikhael Psellos'a göre, imparator havuza daldıktan sonra hizmetkarlarından birisi başını şu içinde tutmuş ve hemen hemen boğulmasına neden olmuş ve daha hayatını kaybetmeden kollarında tutularak Romanos orada bulunan bir yatağa konulmuş ve acil durumu büyük vaveyla ile saray açıklanmıştır. Etrafına gelenler Romanos'un ölmek üzere olduğunu anlamışlardı. Karısı Zoe bile geldiğinde kocasının son nefeslerini verdiğini görüp yanından ayrılmıştı. Hemen sonra Romanos son nefesini vermiştir.

Ailesi

III. Romanos Agriros'un birinci eşi Helena'dan bir kızı olmuştur:

• (Birinci ismi bilinmeyen) Argyra: Kutsal Roma-Germen İmparatoru III. Henry ile nişanlanmıştır.

İkinci karısı olan Zoe ile evliğinden hiç çocukları olmamıştır.

Dış kaynaklar

• Psellos, Mikhail (çev. Işın Demirkent) (1992) Mikhail Psellos'un Khronographiası, Birinci Kitap, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları XIX.Dizi - Sa.12 . ISBN 975-16-0485-0
• Ostrogorsky, Georg (çev. Fikret Işıltan), (1999 5. Baskı) Bizans Devleti Tarihi, Ankara: Türkiye Tarih Kurumu ISBN 975-16-0348-X (Orijinal 1. Baskı: 1940)
• Gregory, Timothy E. (çev. Esra Ermert), (2008), Bizans Tarihi, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları ISBN 978-975-08-1507-2
• "Romanos III Argyros" maddesi Kazhdan, Alexander (ed) (1991) The Oxford Dictionary of Byzantium - 3 Cilt New York: Oxford University Press . ISBN 0-19-504652-8 (İngilizce)
• Norwich, John Julius [1991), Byzantium: The Apogee, Londra:Penguin ISBN 0-14-011448-3 say.270-277 (İngilizce)

Resmî unvanlar
Önce gelen: VIII. Konstantin	Bizans İmparatoru 1028–1034 Zoe ile ortak iktidarda	Sonra gelen: IV. Mikhail Paflagonyalı