İçeriğe atla

Işıldama karşılaştırıcısı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lowell Gözlemevi'ndeki bu ışıldama karşılaştırıcısı, 1930'da Plüton'un keşfinde kullanılmıştır.

Işıldama karşılaştırıcısı, geçmişte gökbilimciler tarafından gece gökyüzünün iki fotoğrafı arasındaki farkları bulmak için kullanılan bir görüntüleme cihazıdır. Gökyüzünün aynı alanından farklı zamanlarda alınan iki görüntü arasında ileri geri kontroller ile "yanıp sönen" bir fotoğrafın görüntülenmesine olanak tanır. Bu, gözlemcinin gece gökyüzünde konumu veya parlaklığı değişen nesneleri daha kolay tespit etmesine imkan sağlar. Zaman zaman göz kırpma mikroskobu olarak da bilinir. 1904 yılında Carl Zeiss AG'de fizikçi Carl Pulfrich tarafından icat edilmiş ve daha sonra Carl-Zeiss-Stiftung olarak adlandırılmıştır.[1]

Birkaç gün arayla çekilen fotoğraflarda, asteroitler ve kuyruklu yıldızlar gibi diğer büyük nesnelere göre daha hızlı hareket eden cisimler, tüm uzaktaki yıldızlar sabit kalırken, iki konum arasında ileri geri atlıyormuş gibi göründükleri için göze çarpmaktadır. Daha uzun aralıklarla çekilen fotoğraflar, daha büyük öz hareketli yıldızları veya değişken yıldızları tespit etmek ya da ikili yıldızları optik çiftlerden ayırmak için de kullanılmıştır.

Güneş sistemimizde bu teknik kullanılarak keşfi gerçekleştirilen en dikkate değer cisim, 1930'da Clyde Tombaugh tarafından tespit edilen cüce gezegen Plüton'dur.

Amatör astronom Ben Mayer tarafından icat edilen Projeksiyon Işıldama Karşılaştırıcısı (PROBLICOM), profesyonel cihazın düşük maliyetli bir versiyonudur. Projektörlerden gelen görüntüleri dönüşümlü olarak engelleyen dönen bir tıkayıcı diske sahip iki slayt projektöründen oluşur. Bu araç amatör astronomların ciddi araştırmaların bazı aşamalarına katkıda bulunmalarını sağlamıştır.

Modern uygulamalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Modern dönemde, astronomik görüntüler dijital cihazlarda saklandığı için, yük bağlantılı cihazlar (CCD'ler) büyük ölçüde fotoğraf plakalarının yerini almıştır. Işıldama takip tekniği, daha önce olduğu gibi fotoğraf plakalarının fiziksel olarak karşılaştırmak amacıyla kullanılan aparatlar yerine bir bilgisayar ekranında izlenebilmektedir.[2]

Işıldama karşılaştırma tekniği günümüzde daha az kullanılmaktadır. Bunun nedeni görüntü farklılaştırma algoritmalarının, hareketli nesneleri insan gözünden daha etkili bir şekilde algılayabilmesidir. Yönü ve hareket hızı bilinen bilinen bir nesnenin kesin konumunu ölçmek için "izle ve istifle " yazılım tekniği kullanılır. Hareketli nesne tek bir noktada sabitlenmiş bir şekilde tutularak, birden fazla görüntü üst üste bindirilir. Bunun sonucunda hareket eden nesne daha sonra yıldız izleri arasında bir ışıltılı bir nokta olarak öne çıkar. Bu, özellikle hareketli nesnenin çok soluk olduğu ve birden fazla görüntüsünün üst üste bindirilmesinin daha iyi görülmesine olanak sağladığı durumlarda etkilidir.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]