Hudadat bey Rafibeyli
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Hudadat bey Rafibeyli (Azerice: Xudadat bəy Rəfibəyli; 1878 – 1920), Azerbaycanlı bir devlet adamıydı. Rus İmparatorluğu Gence Genel Valisi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Sağlık Bakanı olarak görev yapmış, aynı zamanda Azerbaycan Ulusal Konseyi ve daha sonra Azerbaycan Parlamentosu üyesi olmuştur. Azerbaycanlı yazar Nigar Rafibeyli'nin babası, Resul Rıza'nın kayınpederi ve Azerbaycan Yazarlar Birliği başkanı Anar Rızayev'in dedesidir.[1][2]
İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]
Hudadat bey Rafibeyli, Rus İmparatorluğu'ndaki Elizabetpol Valiliği'ne bağlı Elizabetpol şehrinde (günümüz Gence) doğmuştur. Gence'de bir gymnasiumu bitirdikten sonra Harkov Devlet Üniversitesi'nde okumuştur. 1903'te mezun olduktan sonra Gence'ye dönmüş ve burada tıp pratiğine başlamıştır. Azerbaycan'ın ilk derece profesyonel cerrahlarından biri olarak tanınmaktadır. 1914'te Elizabetpol'de Azerbaycan'ın ilk Tıp Cemiyeti'ni kurarak halka ücretsiz tıbbi bakım sağlamıştır. Rusya'daki 1917 devriminden sonra Rafibeyli, Ulusal Müslüman Konseyi'nin Geçici Yürütme Komitesi üyeliğine ve ardından Azerbaycan Ulusal Konseyi'ne üye seçilmiştir.[3]
Siyasi kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
28 Mayıs 1918'de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin (ADR) kurulmasıyla Rafibeyli'ye hükûmet içinde çeşitli görevler verilmiştir.[3] 17 Haziran 1918'de ADR'nin ikinci kabinesi toplandığında, yeni Sağlık Bakanlığı'na başkanlık etmek üzere atanmıştır.[4] Görevi sırasında ülke genelinde çeşitli hastaneler ve tıbbi laboratuvarlar kurmuş ve Azerbaycan'da Kızılay'ın ofisini açmıştır.[5] Rus İmparatorluğu içinde sağlık hizmetlerine yaptığı katkılardan dolayı Rafibeyli'ye Üçüncü Derece Aziz Stanislaus Nişanı verilmiştir.[6] Mayıs 1919'da Rafibeyli, Gence Valisi olarak atanmıştır.[3]
28 Nisan 1920'de Bolşeviklerin Azerbaycan'ı ele geçirmesinden sonra Rafibeyli, Bakü'ye sadece birkaç kilometre uzaklıktaki Nargin adasında yargılanmadan Bolşevik idam mangası tarafından idam edilmiştir.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Nigar Rəfibəyli" [Nigar Rafibeyli]. 17 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2011.
- ^ "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti - 92" [Azerbaijan Democratic Republic - 92]. 31 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2011.
- ^ a b c "Biography Bank: Xudadat bəy Rəfibəyov". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2011.
- ^ "Azərbaycanda Səhiyyə tarixi" [History of Healthcare in Azerbaijan]. 7 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2011.
- ^ "90 yaşlı səhiyyəmiz" [90 years old healthcare]. Ministry of Healthcare of Azerbaijan. 30 Haziran 2008. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2011.
- ^ a b Salim Gurbanov (3 Ağustos 2010). "Gəncənin mənəvi çıraqları" [Moral lights of Ganja]. Azerbaycan. 5 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2011.