Hezâresbîler
Hezarhespan Hezarhespan - Fedlaviyan | |
|---|---|
| 1148-1424 | |
 | |
| Başkent | Huzistan |
| Yaygın diller | Kürtçe, Luri, Farsça |
| Hükûmet | Monarşi |
| Tarihçe | |
• Kuruluşu | 1148 |
• Dağılışı | 1424 |
| Günümüzdeki durumu | Batı İran |
Hezarhespan, Fedlaviyan ya da Luristan Atabeyliği (Luri :Hezarhespî, Farsça: لر بزرگ Lor-e bozorg), Ortaçağ'da (1148-1424) günümüzün İran'ın Luristan ve Fars eyaletlerinde hüküm sürmüş bir Kürt hanedanlığı[1][2][3] "Hezar" Kürtçe'de bin, "Hesp" ise at anlamına gelir, ek olan "an" çoğunluk ifade eder, (Hezar (Bin) hesp (at) an (lar).
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Hanedanlığın kurucusu, başlangıçta Salghurids'in komutanı olan ve Kuhgiluya valisi olarak atanan Şabankara reisi Fadluya'nın soyundan olan Ebu Tahir ibn Muhammed'di.[4]Ebu Tahir,Luristan'da bağımsızlık kazandı ve krallığını İsfahan'a kadar genişletti ve prestijli atabeg unvanını aldı.[5]
Oğlu Malik Hazarhesp, Salghuridlere karşı başarılı bir mücadele yürüttü ve Celal-al-din Harzemşah'a Moğollara karşı mücadelesinde yardım etti.
Hazarhespiler'in başkenti, bugünkü kuzey Huzistan'da bulunan İdaj'da bulunuyordu.Yusuf Şah II, on dördüncü yüzyılın ilk yarısında Şuşter, Hoveizeh ve Basra şehirlerini Hanedanlığa kattı.[6] 1424 yılında Timurlar hükümdarı Şahruh tarafından Hanedanlığa son verilmiştir.
Luristan Kralları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ebu Tahir bin Muhammed (1148-1203)
- Malik Hezaresp (1204-1248)
- İmadüddin (1248-1251)
- Nusreddin (1252-1257)
- Takla (1257-1259)
- Şemseddin (1259-1274)
- I. Yusuf Şah (1274-1288)
- I. Afrasyab (1288-1296)
- Nusreddin Ahmed (1296-1330)
- Rükneddin II. Yusuf Şah (1330-1340)
- Muzaferiddin II. Afrasyab (1340-1355)
- Şemseddin Paşang (1355-1378)
- Malik Pir Ahmed (1378-1408)
- Ebu Sayyid (1408- 1417)
- Şah Hüseyin (1417-1424)
- Gıyaseddin (1424)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ C. E. Bosworth, The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual, (Columbia University Press, 1996), 205, ISBN 0-231-10714-5.
- ^ Hazaraspids.
- ^ Marco Polo Seyehatleri.
- ^ B. Spuller,Atabakan-e.
- ^ C. E. Bosworth, The New Islamic Dynasties: A Chronological and Genealogical Manual, 205.
- ^ S. Lane-Poole, The Mohammedan Dynasties: Chronological and Genealogical Tables with Historical Introductions, 412 pp., Kessinger Publishing, 2004 (originally 1894), ISBN 1-4179-4570-2, p.174.