Helyotrop

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gauss'un helyotropu

Helyotrop, 19. yüzyılda Avrupa'da arazi ölçümlerinde kullanılmış bir araçtır. Alman matematikçi ve bilim insanı Carl Friedrich Gauss tarafından icat edilmiştir. Helyotrop kelimesi, Yunanca helyos (güneş) ve tropos (dönmek) kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur. Güneş ışığını istenen yere yansıtmak için döndürülebilen bir araç olduğundan bu ismi almıştır.

Bu araç sayesinde arazi ölçümü uzmanları, onlarca kilometrelik uzun mesafeler üzerinden birbirlerinin pozisyonlarını görebiliyor, mesafe ve açı ölçümleri yapabiliyorlardı. Helyotrop, dönebilen üst aksamı sayesinde güneş ışığını istenen doğrultuda yansıtabildiği gibi, güneşin gökyüzündeki hareketinden de etkilenmiyordu. Kolay taşınabilirliği önemli bir avantaj, kullanımının hava durumuna bağlı olması önemli bir dezavantajdı.

Gauss bu aracı, 19. yüzyıl başlarında Hannover'de yaptığı arazi ölçümleri sırasında icat edip geliştirmiştir. Gauss'un kendi kullandığı helyotropun bir resmi, Almanya'da 2001 yılında tedavülden kalkmış olan 10 Mark'lık banknotların arka yüzünde görülebilir. Bu helyotropun kendisi ise, bugün Göttingen Üniversitesi fizik fakültesinde sergilenmektedir.