Hellados Periegesis

Yunanistan'ın Tasviri
Hellados Periegesis
Yazar	Pausanias
Dil	Grekçe

Yunanistan'ın Tasviri (Grekçe: Ἑλλάδος περιήγησις, Hellados Periegesis) antik "coğrafyacı" veya turist Pausanias'ın (yaklaşık 110 - yaklaşık 180) günümüze ulaşan tek eseridir.^[1]

Pausanias'ın Yunanistan Tasviri, her biri anakara Yunanistan'ın bir bölümüne ayrılmış on kitaptan oluşmaktadır. Esasen kendi seyahatlerini anlatmaktadır ve adalar da dahil olmak üzere Yunanistan'ın büyük bir bölümünü kapsamamaktadır. Turu Attika'da (Grekçe: Ἀττικά) başlar ve banliyöleri dahil olmak üzere Atina ile devam eder. Daha sonra çalışma Korint (Grekçe: Κορινθιακά), Laconia (Grekçe: Λακωνικά), Messenia (Grekçe: Μεσσηνιακά), Elis (Grekçe: Ἠλιακά), Achaea (Grekçe: Ἀχαϊκά), Arcadia (Grekçe: Ἀρκαδικά), Böotya (Grekçe: Βοιωτικά), Phocis (Grekçe: Φωκικά) ve Ozolian Locris (Grekçe: Λοκρῶν Ὀζόλων) içerir.

Çalışma, betimlenen topoğrafya konusunda oldukça düzensizdir; asıl ilgi alanı, Pausanias'ın yalnızca mimari ve sanatsal nesnelerden bahsetmediği ve zaman zaman betimlediği, aynı zamanda bunları yaratan kültürün tarihsel ve mitolojik temellerini de incelediği antik Yunanistan'ın kültürel coğrafyası, özellikle de dini yerleridir.^[2] 19. yüzyılda anlatıları genellikle güvenilmez olarak kabul edilmiştir. Ancak arkeolojinin onun çeşitli betimlemelerini doğruladığı son on yıllardan sonra bilim insanları arasında bir tanık olarak güvenilirliğini artmıştır.

Pausanias hakkında, kitabından çıkarılabilecekler dışında hiçbir şey bilmiyoruz. MS 6. yüzyıla kadar her ikisinden de antik kaynaklarda söz edilmiyor ve kitabın Orta Çağ'a kadar tek bir el yazması olarak kaldığı, ancak şu anda kayıp olduğu anlaşılıyor. Ancak Rönesans döneminde büyük ilgi görmüş ve ilk basımı 1516'da yapılana kadar el yazması olarak birkaç kez kopyalanmış.

Tanım

Pausanias, din, mitoloji ve dini yerler etrafındaki yerel efsanelere olan ilgisinden ilham almıştır. Çalışmaları, Yunan inançları ve mirasına atıfta bulunarak bir tür "kimliğe yolculuk"^[3] olarak kabul edilmiştir. Pausanias, Olimpia ve Delfi gibi birçok ünlü yerin dini sanatını ve kutsal mimarisini anlatır. Bir sanat ve mimarlık eleştirmeni olarak genellikle muğlaktır. Az sayıdaki sözleri genellikle antik çağlardan günümüze ulaşan tek edebi kaynak olması nedeniyle tarihçiler ile arkeologlar için büyük ilgi çekmektedir.

En ücra Yunan bölgelerinde bile, pek çok kutsal emanet, tanrı tasvirleri ve diğer gizemli ve kutsal şeyler onu büyülemişti. Örneğin, Teb'de Pausanias, şair Pindar'ın evinin kalıntılarını, ünlü Leuctra Muharebesi'nde ölen savaşçıların kalkanlarını, Arion, Hesiod, Orpheus ve Thamyris heykellerini inceler. Ayrıca Helikon'daki İlham Perileri Korusu'nu ziyaret etmiş ve Arkadya'daki Tanagra'da Polybius ve Corinna'nın portrelerini görmüştür.^[4]

Pausanias, dönemin mimarisi veya kutsal mekanlarından ziyade, çoğunlukla antik çağ kalıntılarıyla ilgileniyordu. Pausanias hakkında çok sayıda akademik makale yazmış modern zaman klasikçisi Christian Habicht'in dediği gibi: "Kesinlikle kutsal olanı dünyevi olana, eskiyi yeniye tercih ediyor ve Yunan klasik sanatı çağdaş olandan, tanrılar, sunaklar ve tapınaklar ise politikacıların veya kamu binalarının heykellerinden çok daha fazlasını içeriyor."^[5]</ref>

Doğa bilimci olmamasına rağmen, içinden geçtiği antik manzaraların fiziksel özellikleri hakkında sık sık kısa yorumlarda bulunur. Pausanias, Antik Elis kıyısındaki çam ağaçlarından, Seliana'nın (Phelloe) meşe ormanlarındaki yaban domuzlarından ve geyiklerden ve Alalcomenae'deki meşe ağaçlarının arasındaki kargalardan bahseder. Yunanistan'ın Tasviri'nin sonlarına doğru Pausanias, antik Aulis'in hurma ağaçları, Helicon Dağı'ndaki yabani çilekler, Tithorea'daki zeytinyağı ve Killene Dağı'nın (Cyllene) "beyaz kara kuşları" ve Arcadia kaplumbağaları gibi doğanın meyvelerine ve ürünlerine değinir.

Yunanistan'ın Tasviri'nin sonu gizemini koruyor: Bazıları Pausanias'ın eserini bitirmeden öldüğüne inanıyor, bazıları ise tuhaf sonunun kasıtlı olduğuna inanıyor. Periegesis'ini , Tegea'lı Anyte olduğu düşünülen ve ilahi bir rüya gören bir Yunan yazar hakkındaki bir hikâyeyle sonlandırıyor. Rüyasında, Anyte'ye Yunanistan'ın Tasviri metnini daha geniş bir Yunan kitlesine sunması ve böylece "Yunan olan her şeye" gözlerini açması söyleniyor.^[6]

Yunanistan'ın Tasviri, bilinen Yunan külliyatında yalnızca silik izler bırakmıştır. Habicht, "Okunmamıştır" diye aktarır, "ondan tek bir alıntı, yazardan tek bir söz bile yok, altıncı yüzyıldan ( Bizanslı Stefanos) öncesine dair tek bir fısıltı bile yoktur ve Orta Çağ boyunca ona yalnızca üç veya iki atıf vardır."^[7] 1830'larda Pausanias'ın günümüze ulaşan on sekiz el yazması biliniyordu; bunların on beşinci veya on altıncı yüzyıldan kalma kopyaları vardı ve üçü muhtemelen diğerlerinden daha eskiydi. Bunlar boşluklar ve hatalarla dolu ve hepsi, şu anda kayıp olan ve kopyalanmayı başaran tek bir el yazmasına dayanıyor gibi görünüyor. Antik çağlardan kalma el yazmaları koleksiyoncusu Niccolò Niccoli, bu arketipi 1418 civarında Floransa'da bulunduruyordu. 1437'deki ölümünden sonra, Floransa'daki San Marco kütüphanesine gönderildi ve nihayetinde 1500'den sonra ortadan kayboldu.^[8]

İlk basılı baskı (editio princeps), 1516 yılında Venedik'te, bir önceki yıl ölen Aldus Manutius'un firması tarafından basılmştır. Kariyerini İtalya'da yapmış ve birçok klasik Yunan yazarının eserlerini düzenlemiş bir yazar olan Venedik Girit'inden Marcus Musurus (yaklaşık 1470 – 1517) (Yunanca: Μάρκος Μουσοῦρος Markos Mousouros; İtalyanca: Marco Musuro) editörlüğünü yapmıştır.^[9]

Romolo Amaseo [it] tarafından Latinceye çevrilmiş, 1547'de Roma'da basılmış ve 1696'da Leipzigli Thomas Fritsch'in Yunanca ve Latince birleşik baskısı yapılmıştır.^[10] 1593'te bir İtalyanca çevirisi yayınlanmıştır (Alfonso Bonacciuoli'nin Mantova'sı).^[11] Nicolas Gédoyn'un Fransızca çevirisi 1731'de yayınlanmıştır.^[5] Almanlar tarafından tekrar Latinceye çevrilmiş ve 1896'da yayınlanmıştır.^[12]

Kaynakça

Özel

^ "Pausania detto il Periegeta". Summa Gallicana. 7 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2023.
^ Habicht, Christian (Nisan 1984). "Pausanias and the Evidence of Inscriptions". Classical Antiquity. 3 (1). ss. 40-56. doi:10.2307/25010806. JSTOR 25010806.
^ Elsner, John (1992). "Pausanias: a Greek pilgrim in the Roman world". Past and Present. 135 (1). ss. 3-29. doi:10.1093/past/135.1.3. JSTOR 650969.
^ Pausanias. Description of Greece. Translated by Jones W H S. 5. Vol. 1-5. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1918.^{[sayfa belirt]}^{[birincil olmayan kaynak gerekli]}
^ ^a ^b Habicht, Christian (1985). "An Ancient Baedeker and His Critics: Pausanias' 'Guide to Greece'". Proceedings of the American Philosophical Society. 129 (2). ss. 220-224. JSTOR 986990.
^ Sidebottom, H. (December 2002). "Pausanias: Past, Present, and Closure". The Classical Quarterly. 52 (2). ss. 494-499. doi:10.1093/cq/52.2.494.
^ Habicht, Christian (1985). Pausanias' Guide to Ancient Greece. University of California Press. doi:10.1525/9780520342200. ISBN 978-0-520-34220-0. ^{[sayfa belirt]}
^ Diller, Aubrey (1957). "The Manuscripts of Pausanias". Transactions and Proceedings of the American Philological Association. 88: 169-188. doi:10.2307/283902.
^ Pausaniae commentarii Graeciam describentes ..., Royal Collection
^ Forum Auctions Sale: Fine Books, Manuscripts and Works on Paper, Monday 10th July 2017, Lot 243, Pausanias, Graeciae descriptio, Leipzig, 1696 (£320)]
^ Giovanni Mazzaferro, review of the Italian Musti and Torelli translation
^ Title page

Genel

Diller, Aubrey (1957). "The Manuscripts of Pausanias". Transactions and Proceedings of the American Philological Association. Cilt 88. ss. 169-188. doi:10.2307/283902. JSTOR 283902.
Elsner, John (1992). "Pausanias: a Greek pilgrim in the Roman world". Past and Present. 135 (1). ss. 3-29. doi:10.1093/past/135.1.3. JSTOR 650969.
Habicht, Christian (1985). "An Ancient Baedeker and His Critics: Pausanias' 'Guide to Greece'". Proceedings of the American Philosophical Society. 129 (2). ss. 220-224. JSTOR 986990.
Habicht, Christian (April 1984). "Pausanias and the Evidence of Inscriptions". Classical Antiquity. 3 (1). ss. 40-56. doi:10.2307/25010806. JSTOR 25010806.
Habicht, Christian (1985). Pausanias' Guide to Ancient Greece. University of California Press. doi:10.1525/9780520342200. ISBN 978-0-520-34220-0.
MacCormack, S. (November 2010). "Pausanias and his commentator Sir James George Frazer". Classical Receptions Journal. 2 (2). ss. 287-313. doi:10.1093/crj/clq010.
Pausanias (1918). Description of Greece. 1. Harvard University Press. ISBN 978-0-434-99093-1.
Sidebottom, H. (December 2002). "Pausanias: Past, Present, and Closure". The Classical Quarterly. 52 (2). ss. 494-499. doi:10.1093/cq/52.2.494.

Konuyla ilgili yayınlar

Fowler, Harold N. (1 Eylül 1898). "Pausanias's Description of Greece". American Journal of Archaeology. 2 (5). ss. 357-366. doi:10.2307/496590. JSTOR 496590.
Howard, Michael C. (2012). Transnationalism in Ancient and Medieval Societies: The Role of Cross-Border Trade and Travel. McFarland. p. 178.
Hutton, William. Describing Greece: Landscape and Literature in the Periegesis of Pausanias. Cambridge, MA: Cambridge University Press, 2008.
Jacob, Christian; Mullen-Hohl, Anne (1980). "The Greek Traveler's Areas of Knowledge: Myths and Other Discourses in Pausanias' Description of Greece". Yale French Studies, 59. ss. 65-85. doi:10.2307/2929815. JSTOR 2929815.

Wikimedia Commons'ta Hellados Periegesis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

[1] "Pausania detto il Periegeta". Summa Gallicana. 7 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2023.

[Habicht1984-2] Habicht, Christian (Nisan 1984). "Pausanias and the Evidence of Inscriptions". Classical Antiquity. 3 (1). ss. 40-56. doi:10.2307/25010806. JSTOR 25010806.

[Elsner1992-3] Elsner, John (1992). "Pausanias: a Greek pilgrim in the Roman world". Past and Present. 135 (1). ss. 3-29. doi:10.1093/past/135.1.3. JSTOR 650969.

[4] Pausanias. Description of Greece. Translated by Jones W H S. 5. Vol. 1-5. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, 1918.^{[sayfa belirt]}^{[birincil olmayan kaynak gerekli]}

[Habicht1985-5] Habicht, Christian (1985). "An Ancient Baedeker and His Critics: Pausanias' 'Guide to Greece'". Proceedings of the American Philosophical Society. 129 (2). ss. 220-224. JSTOR 986990.

[Sidebottom2002-6] Sidebottom, H. (December 2002). "Pausanias: Past, Present, and Closure". The Classical Quarterly. 52 (2). ss. 494-499. doi:10.1093/cq/52.2.494.

[7] Habicht, Christian (1985). Pausanias' Guide to Ancient Greece. University of California Press. doi:10.1525/9780520342200. ISBN 978-0-520-34220-0. ^{[sayfa belirt]}

[8] Diller, Aubrey (1957). "The Manuscripts of Pausanias". Transactions and Proceedings of the American Philological Association. 88: 169-188. doi:10.2307/283902.

[9] Pausaniae commentarii Graeciam describentes ..., Royal Collection

[10] Forum Auctions Sale: Fine Books, Manuscripts and Works on Paper, Monday 10th July 2017, Lot 243, Pausanias, Graeciae descriptio, Leipzig, 1696 (£320)]

[11] Giovanni Mazzaferro, review of the Italian Musti and Torelli translation

[12] Title page

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]