Hausen im Wiesental
| Flama | Konum |
|---|---|
|
|
| Temel veriler | |
| Eyalet | Baden-Württemberg |
| İl | Freiburg |
| Belde | Landkreis Lörrach |
| Koordinatlar | 47°40′53″K 07°50′26″D / 47.68139°K 7.84056°D |
| Rakım | NHN'den 404 metre yüksek |
| Yüzölçümü | 5,14 km² |
| Nüfus | 2359[1] |
| Nüfus yoğunluğu | 459 kişi/km² |
| Posta kodu | 79688 |
| Telefon alan kodu | 07622 |
| Plaka kodu | LÖ |
| Web sitesi | |
| Belediye başkanı | Philipp Lotter[2] |
Hausen im Wiesental (İsviçre Almancası: Huuse), Almanya'da Baden-Württemberg eyaletinin Lörrach (Landkreis) ilçesinde bir köy belediyesidir. Hausen, ünlü yerel şair Johann Peter Hebel'in uzun yıllar yaşadığı yer olarak bilinir. Önemli dışavurumcu ressam August Babberger 1885 yılında Hausen'de doğmuştur.[3]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Hausen im Wiesental, Ren Nehri'nin bir kolu olan Wiese'nin vadisinde yer almaktadır. 17. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar Hausen, önce Markgrafschaft'ın daha sonra Baden Büyük Dükalığı'nın en önemli demir işletmelerinden birine ev sahipliği yapmıştır. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise tekstil endüstrisi köy için belirleyici olmuştur. Hausen belediyesinin 2359 sakini vardır (31 Aralık 2022 itibarıyla) ve 514 hektarlık bir alanı kapsar; aynı adlı köy dışında başka yerleşim yeri yoktur. Hausen komünü İsviçre sınırına yaklaşık 15 km uzaklıktadır. Komşuları, kuzeyde ve kuzeydoğuda banliyösü Gresgen ile birlikte Zell im Wiesental şehri ve ayrıca banliyöleri Enkenstein, Raitbach ve Fahrnau ile birlikte Schopfheim'dır.
Tüm Hausen alanı Güney Kara Orman Tabiat Parkı'nın bir parçasıdır.
Ulaşım
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediyenin Wiese Vadisi Demiryolu üzerinde Hausen-Raitbach adlı bir tren istasyonu bulunmaktadır.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Hausen'in hava durumuna ilişkin verilerini ölçmek için kendisine ait bir istasyonu yoktur, ancak Eichen'in Schopfheim bölgesinde, Hausen'den sadece birkaç kilometre uzakta ve neredeyse aynı yükseklikte bir tane istasyon bulunur. Eichen'de ölçülen sıcaklık ve yağış değerleri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:
 Schopfheim-Eichen iklimi 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | |
| Ortalama sıcaklık (°C) | −0,7 | 1,0 | 4,0 | 8,1 | 12,4 | 15,8 | 17,9 | 16,9 | 13,7 | 8,8 | 3,6 | 0,2 | |
| Ortalama yağış (mm) | 105,2 | 88,1 | 92,2 | 93,4 | 110,4 | 110,9 | 92,9 | 110,1 | 83,3 | 86,8 | 100,5 | 111,2 | |
| Kaynak: [4] | |||||||||||||
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Hausen'in erken tarihi, kuruluşu ve bölgesel bağlantısı kesin olarak belirlenemez. Ancak Wiesental'in yerleşim yeri, çevredeki yerlerin ilk sözü ve yer adı dikkate alındığında, buranın 800 civarında kurulduğu varsayılabilir.[5] Siyasi ve bölgesel olarak Hausen muhtemelen uzun süre Rötteln yönetimine ait olan komşu Schopfheim ile yakından bağlantılıydı.[6]
Hausen'den ilk kez 1295 yılında bir belgede bahsedilmektedir, ancak gerçekten Hausen im Wiesental olup olmadığı net değildir.[7] Sonraki yıllarda Hausen, vergi ve ondalık[not 1] ödemekle yükümlü yerler listelerinde birkaç kez görünmüştür. Bu durum, Alman güneybatısının bölgesel parçalanmışlığını da yansıtmaktaydı, çünkü 80 yıllık bir süre içinde Hausen görünüşe göre Weitenau Manastırı'na, St. Blasien Manastırı'na, Landeck Lordlarına ve Beugen'deki Töton Şövalyeleri'ne ondalık ödemekle yükümlüydü.[8] Muhtemelen bu dönemde Hausen'in yukarısında bir kale veya gözetleme kulesi bulunmaktaydı. Buna bir yandan Burgeck yer adı, diğer yandan yerel tarihçi Karl Seith'in 1932'de yaptığı kazılar işaret etmektedir.[9] Hausen ilk kez ayrıntılı olarak 13 Temmuz 1362 tarihli bir belgede anılmıştır. Bu belgede Markgraf Otto von Hachberg, Rötteln ve Sausenberg'e yüksek yargı yetkisi verilirken, düşük yargı yetkisi Basel vatandaşları Dietschemann ve Lienhard zer Sunnen'e aitti.[10] Basel ailesinin Hausen'deki haklarını nasıl elde ettiği henüz net değildir. Bir hipoteze göre, 13. yüzyılın sonlarında St. Blasien Manastırı'na ait topraklarda Neuenstein Beyliği'ni kuran Stein Lodları, Hausen üzerinde de haklar elde etmiş ve bu haklar 14. yüzyılın başlarında miras yoluyla zer Sunnen ailesine geçmiştir.[11] Hachberg'lilerin yüksek yargı haklarını nasıl elde ettikleri de belirsizdir. Ancak muhtemelen Hachberg haklarının Breisgau Kontluğu ve Rötteln Beyliği'nden kaynaklandığı düşünülmektedir.[12] 1406'da Hausen ve Zell arasında bir cinayet işlendi; bunun ardından Markgraf III. Rudolf von Hachberg-Sausenberg ile Basel vatandaşları Jakob ve Petermann Zibol (diğer kaynaklarda Zibo[13]) ile arasında Hausen'deki yüksek yargı yetkisi konusunda bir hukuki anlaşmazlık yaşandı.[14] İsviçreli bir tüccar, politikacı ve Basel'deki St. Margarethental manastırının kurucusu olan Jakob Zibol, 1394 ve 1397'de Yukarı Wiesental'daki Schönau mülkünün büyük kısmını, Zell üzerindeki meierlik dahil olmak üzere elde etmişti;[15] ayrıca Jakob'un oğlu Petermann, Schönau Beylerinden birinin dulunun karısıydı.[13] Ancak Basel ailesi Hausen üzerindeki yüksek yargı yetkisini elde edemedi ve 21 Haziran 1406'da bir Basel mahkemesi bu yetkiyi Rudolf III. von Hachberg-Sausenberg'e verdi.[16] 16.yüzyılda Hausen, Hachberg-Sausenberg Markgraflarının çeşitli vergi listelerinde yer aldı. 1572'de Baden ve Hochberg'li Carl Margrave, Sausenberg Landgrave'i, Rötteln ve Badenweiler Lordu (Carl Markgraf zu Baden u. Hochberg, Landgraf zu Sausenberg, Herr zu Rötteln u. Badenweiler) Husen kasabasının gerçek ve tek efendisi ve sahibi" olarak anıldı. Hausen sakinleri Rötteln Beyliği'nin serfleri idi ve büyük ondalığın bir kısmı da buraya gidiyordu. Büyük ondalığın diğer kısımları önce Landegg Beylerine, daha sonra Beuggen'deki Alman Tarikatı'na ödenmeliydi.[17] Bu dönemde Hausen, Baden Markgraflığı ile Habsburgların Yukarı Avusturya toprakları (Zell'den başlayarak) arasındaki sınırda yer alıyordu. Markgraf Karl II.'nin 1556'da Baden-Durlach'ta reformasyonu başlatmasıyla bu bölgesel sınır aynı zamanda mezhepsel bir sınır haline de gelmiştir.
Nüfus gelişimi
[değiştir | kaynağı değiştir]
|
|
|
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Hebelhuus: Johann Peter Hebel'in uzun yıllar yaşadığı ev. -
Köyün orta ve kuzey kısmı. -
Katolik Kilisesi -
Katolik kilisenin iç görünümü -
Evanjelik Kilisesi -
Evanjelik Kilisesinin iç görünümü -
Hausen okul binası
Not
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Zehntpflichtig" Almanca bir terimdir ve Türkçe'ye "ondalık vergisi ödemekle yükümlü" olarak çevrilebilir.
- "Zehnt" kelimesi "onda bir" veya "ondalık" anlamına gelir.
- "Pflichtig" ise "yükümlü" veya "zorunlu" anlamındadır.
Tarihi bağlamda, "zehntpflichtig" feodal dönemde yaygın olan bir vergi sistemine atıfta bulunur. Bu sistem altında:- Köylüler veya çiftçiler, ürettikleri ürünlerin veya elde ettikleri gelirin onda birini vergi olarak ödemek zorundaydılar.
- Bu vergi genellikle kiliseye, manastıra veya feodal beye ödenirdi.
- Vergi bazen ürün olarak (örneğin, hasadın onda biri), bazen de para olarak ödenebilirdi.
Bu sistem, Orta Çağ'dan modern zamanlara kadar Avrupa'nın birçok yerinde yaygındı ve feodal ekonominin önemli bir parçasıydı. "Zehntpflichtig" olmak, bir yerin veya kişinin bu vergiyi ödemekle yükümlü olduğu anlamına gelirdi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Statistisches Landesamt Baden-Württemberg". Bevölkerung nach Nationalität und Geschlecht. 31 Aralık 2022. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Bürgermeisterwahl Hausen im Wiesental 2023, Staatsanzeiger. Retrieved 13 June 2024.
- ^ K. Schubring: Was der Name Hausen besagt-oder: Wie alt ist Hausen i.W.?
- ^ Deutscher Wetterdienst: Mittelwerte der Normalperiode 1961 bis 1990 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ K. Schubring: Was der Name Hausen besagt-oder: Wie alt ist Hausen i.W.? In: Hausen im Wiesental – Gegenwart und Geschichte. S. 100.
- ^ Johann Georg Behringer und Reinhold Zumtobel: Hausen im Wiesental., S. 75.
- ^ K. Schubring.: Was der Name Hausen besagt-oder: Wie alt ist Hausen i.W.? In: Hausen im Wiesental – Gegenwart und Geschichte. S. 98.
- ^ Johann Georg Behringer und Reinhold Zumtobel: Hausen im Wiesental., S. 77.
- ^ Schubring,K.: Burgeck über Hausen: Hochwacht oder Burg? In: Hausen im Wiesental – Gegenwart und Geschichte. S. 108 ff.; Inderwies, Stefan: Hausen im Wiesental (LÖ). In: Alfons Zettler und Thomas Zotz (Hrsg.): Die Burgen im mittelalterlichen Breisgau II: Südlicher Teil, Halbband A–K. Thorbecke, Ostfildern 2009, S. 263–65.
- ^ Johann Georg Behringer und Reinhold Zumtobel: Hausen im Wiesental., S. 77,Regesten der Markgrafen von Baden und Hachberg 1050–1515, herausgegeben von der Badischen Historischen Commission, bearbeitet von Richard Fester, Innsbruck 1892, Band 1, Urkundennummer h668
- ^ Klaus Schubring: Die Herrschaft Neuenstein und Hausen im Wiesental. In: Das Markgräflerland – Beiträge zu seiner Geschichte und Kultur, Heft 1/1994, S. 43–63 Digitalisat der UB Freiburg 10 Ocak 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Landkreis Lörrach (Hrsg.): Der Landkreis Lörrach, S. 905.
- ^ a b Regesten der Markgrafen von Baden und Hachberg 1050–1515, herausgegeben von der Badischen Historischen Commission, bearbeitet von Richard Fester, Innsbruck 1892, Band 1, Urkundennummer h891
- ^ Oberholzer, Aus der Vergangenheit des Hebeldorfes Hausen im Wiesental. S. 20.
- ^ Klaus Schubring: Die Folgen der Schlacht von Sempach (1386). In: Wernher Freiherr von Schönau-Wehr, Katharina Frings (Hrsg.): Adel an Ober- und Hochrhein – Zur Geschichte der Freiherren von Schönau. S. 132f.
- ^ Oberholzer, Aus der Vergangenheit des Hebeldorfes Hausen im Wiesental. S. 20. Ausführlich siehe Klaus Schubring: Das Schiedsurteil über einen Totschlag an der Wiese. In: Das Markgräflerland, Band 2015, S. 42–48.
- ^ Landkreis Lörrach (Hrsg.): Der Landkreis Lörrach. S. 906f.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Landkreis Lörrach'daki şehir ve beldeler | ||
|---|---|---|
 | ||
(Belde) | ||
