Handağı
| Handağı | |
|---|---|
 | |
 Rize'nin konumu | |
  Handağı Handağı'nın Rize'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Rize |
| İlçe | Pazar |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 591 m |
| Nüfus (2020) | |
| • Toplam | 271 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | 53 |
| Posta kodu | 53340 |
Handağı, Rize ilinin Pazar ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Eski adı Dadivat'tır. Nitekim 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesi ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Dadivat (دادیوات) olarak geçer.[3][4] Kültür tarihçisi Nikolay Marr, 1910 yılında Atina kazasında 69 köy bulunduğunu ve bu köylerden 64'ünde Lazca konuşulduğunu yazmıştır. Dadivat da bu köylerden biriydi.[5]
Dadivat, Trabzon İmparatorluğu'nun 1461'de ortadan kaldırılmasından sonra Osmanlıların eline geçti. Trabzon Eyaleti sınırları içindeyken, 1867'de, yeni kurulan Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının bir köyü haline geldi. 1876 Trabzon vilayeti salnamesinde bu sancağa bağlı Atina kazasının bir köyü olarak geçer. Köyün nüfusu 15 hanede yaşayan 45 kişi olarak kaydedilmiştir. Ancak bu tarihte, sadece erkek nüfusu tespit edilmiş olabilir. Bunun üzerine erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün nüfusunun yaklaşık 90 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Bu durumda hane başına 6 kişinin düşmesi, salnamede sadece erkek nüfusunun tespit edilmiş olduğu yaklaşımını desteklemektedir. Tarımla geçinen Dadivat'ta hayvan varlığı olarak 44 koyun, 62 keçi, 45 inek ve 4 öküz tespit edilmiştir.[6]
Dadivat, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Rize vilayetinin Atina kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[4] 1935 genel nüfus sayımında "Dağdivat" olarak yazılmış olan yerleşme, Artvin ve Rize vilayetleri yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Pazar kazasının merkez nahiyesinin bir köyüydü. Bu tarihte köyün nüfusu 213 kişiden oluşuyordu.[7] Bu yerleşme, 1955 genel nüfus sayımında "Dadivat" adıyla, 1960 genel nüfus sayımında ise "Handağı" adıyla Pazar kazasının merkez nahiyesine bağlı köy olarak kaydedilmiştir. "Yabancı kökten geldiği" için köyün adının 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Handağı olarak değiştirilmiş olduğu, bu kayıtlardan da anlaşılmaktadır.[8][9][10] Adının değiştirilmesine rağmen, köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Handağı (Dadivat)" biçiminde bir süre daha resmî kayıtlarda kullanılmıştır.[11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Handağı köyü, Rize il merkezine 52 km, Pazar ilçe merkezine 15 km uzaklıktadır.[12] Köyde Kesimal Mevki, Aygüneş-Yıldız-Altun Mevki, Babuçoğlu-Devrişoğlu Mevki ve Hukanoğlu Mevki Mahalleleri bulunmaktadır.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2020 | 271[2] |
| 2019 | 274[2] |
| 2018 | 242[2] |
| 2017 | 243[2] |
| 2016 | 251[2] |
| 2015 | 259[2] |
| 2014 | 260[2] |
| 2013 | 294[2] |
| 2012 | 280[2] |
| 2011 | 309[2] |
| 2010 | 290[2] |
| 2009 | 291[2] |
| 2008 | 294[2] |
| 2007 | 302[2] |
| 2000 | 257[12] |
| 1990 | 463[12] |
| 1985 | 463[12] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Handagi, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o "Rize Pazar Handağı Köyü Nüfusu". Nufusune.com. 3 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2020.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 372, ISBN 9789157871117.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 619.
- ^ Nikolay Marr, Lazistan'a Yolculuk (Çeviri: Yulva Muhurcişi), İstanbul, 2016, s. 69, ISBN 9786055753634.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 373, ISBN 9789157871117.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 261" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021.
- ^ "1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 432" (PDF). 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2022.
- ^ "Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1963, s. 466" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Mayıs 2022.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 638". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Temmuz 2021.
- ^ a b c d "Handağı Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2018.