Halil Rıza Ulutürk
| Halil Rıza Ulutürk | |
|---|---|
| Kendi dilinde adı | Xəlil Rza Ulutürk |
| Doğum | Xəlil Rza oğlu Xəlilov 21 Ekim 1932 Salyan, SSCB |
| Ölüm | 22 Haziran 1994 (61 yaşında) Bakü, Azerbaycan |
| Defin yeri | Fahri Hiyabanı Mezarlığı |
| Vatandaşlık |  Sovyetler Birliği→ Azerbaycan |
| Eğitim | Bakü Devlet Üniversitesi |
| Dönem | 1948-1994 |
| Tür | Şiir |
| Önemli ödülleri | Azərbaycan Respublikasının xalq şairi (1992) Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1986) "İstiqlal" ordeni (1995) |
Halil Rıza Ulutürk (Xəlil Rza Ulutürk, d. 21 Ekim 1932, Salyan - ö. 22 Haziran 1994, Bakü), Azeri şairdir.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
21 Ekim 1932 tarihinde Azerbaycan'ın Salyan kentinin Pirebbe köyünde doğmuştur. Azerbaycan Devlet Üniversitesi'nde (şimdiki adıyla Bakü Devlet Üniversitesi) Filoloji Fakültesi'nden mezun oldu. 1957 yılında Azerbaycan Yazarlar Birliği tarafından Moskova’ya, Maksim Gorki adını taşıyan Edebiyat Enstitüsü'nde Yazarlar ve Şairler için Edebiyat eğitimi alan iki yıl kurslara katıldı. 1969'dan ölümüne kadar Bakü Edebiyat Enstitüsü'nde çalıştı.[1] 1948 yılında yayımladığı "Kitap" adlı şiiriyle komünizmi eleştirmiştir. Azerbaycan'da "Kara Yanvar" adıyla bilinen 1990 olaylarında, Azerbaycan Ulusal Hareketi'nin lideri olduğu için tutuklandı. Moskova'daki Lefortovo Hapishanesi'nde 22 ay hapis yattı.[2] Dağlık Karabağ Savaşı sonrası oğlu Tebriz'de öldürüldü. Muhtelif Sovyet baskılarına rağmen birkaç eserini yayımlatmayı başarmıştır. Türkçülük, Turancılık ve özgürlük fikirlerini hayatı boyunca savunmuştur. "Boz Qurd" şiiri tanınmasına vesile olmuştur.
1992'de Azerbaycan Halk Şairliği unvanına sahip oldu. 1994 yılında hayatını kaybetmesinin ardından İstiklal Nişanı (İstiqlal Ordeni) ile ödüllendirildi. Mezarı Bakü'de devlet büyükleri ve üst düzey önemli isimlerin gömülü olduğu anıtsal mezarlık olan Fahri Hiyabanı Mezarlığı'nda bulunmaktadır.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Bahar Gelir/1957
- Seven Gözler/1959
- Mehebbet Destanı/1961
- Menim Güneşim/1963
- Gollarını Geniş Aç/1965
- Krasnodon Kartalları/1967
- Yeni Zirvelere/1971
- Doğmalık/1977
- Taparam Seni/1980
- Maksud Şeyhzâdenin Bediî Yaradıcılığı/1981
- Marallar da Duz Yeyermiş/1981
- Ömürden Uzun Geceler/1982
- Hara Gedir Bu Dünya/1983
- Menden Başlanır Veten/1988
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Khalil Reza Uluturk, Free as the Seas 21 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Azerbaijan International. Spring 2004, #12.1
- ^ (Azerice) Xəlil Rza Ulutürk 9 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Parlaq.net
Dış Bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- tarihistan.org - Vefatının 26. yılında "Ulutürk" - 23 Şubat 2021'de erişildi 15 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
