HERA (parçacık hızlandırıcı)
HERA (Almanca: Hadron-Elektron-Ringanlage), (İngilizce: Hadron-Electron Ring Accelerator) Hamburg'daki DESY'de bir parçacık hızlındırıcıydı. 1992'de faaliyete başladı. HERA'daki elektron'lar veya pozitron'lar, 318 GeV'lik bir kütle enerjisi merkezinde proton'larla çarpıştırıldı. Çalışırken dünyadaki tek lepton-proton çarpıştırıcısıydı. Ayrıca, kinematik aralığın belirli bölgelerinde enerji sınırındaydı. HERA 30 Haziran 2007'de kapatıldı.[1][2]
HERA tüneli, DESY sahasının ve yakındaki Volkspark'ın yaklaşık 15 ila 30 m altında bulunur ve 6,3 km'lik bir çevre değerine sahiptir. Bu tünelin içinde leptonlar ve protonlar birbirinin üstünde iki bağımsız depolama halkasında depolandı. H1, ZEUS, HERMES ve HERA-B deneyleri tarafından kullanılan dört etkileşim bölgesi vardır. Tüm bu deneyler parçacık detektörü idi.
Leptonlar (elektronlar veya pozitronlar) lineer hızlandırıcı LINAC-IIde önceden 450 MeV'ye hızlandırıldı. Oradan "DESY-II" depolama halkasına enjekte edildiler ve 14 GeV'ye hızlandırıldıkları "PETRA"ya transfer edilmeden önce 7.5 GeV'ye daha da hızlandırıldılar. Sonunda HERA tünelindeki depolama halkalarına enjekte edildiler ve 27.5 GeV'lik bir nihai enerjiye ulaştılar. Bu depolama halkası, 0.17 Tesla'lık bir manyetik alanla leptonları dairesel yörüngelerinde tutan sıcak (süper iletken olmayan) mıknatıslarla donatıldı.
Protonlar, orijinal olarak negatif yüklü hidrojen iyonlarından elde edildi ve doğrusal bir hızlandırıcıda önceden 50 MeV'ye hızlandırıldı. Daha sonra "DESY-III" proton senkrotronuna enjekte edildiler ve 7 GeV'ye kadar hızlandırıldılar. Daha sonra 40 GeV'ye hızlandırıldıkları PETRA'ya transfer edildiler. Son olarak, HERA tünelindeki depolama halkalarına enjekte edildiler ve 920 GeV'lik nihai enerjilerine ulaştılar. Proton depolama halkası, protonları yolda tutmak için süper iletken mıknatıslar kullandı.
HERA'daki lepton ışını Sokolov-Ternov etkisi yoluyla doğal olarak enine polarize oldu. HERA hızlandırıcı için beklenen karakteristik oluşturma süresi yaklaşık 40 dakikaydı. Deneylerin her iki tarafındaki döndürücüler, kirişin enine polarizasyonunu uzunlamasına polarizasyona dönüştürdü. Pozitron ışını polarizasyonu, iki bağımsız polarimetre, enine polarimetre (TPOL) ve uzunlamasına polarimetre (LPOL) kullanılarak ölçüldü. Her iki cihaz da ışın polarizasyonunu ölçmek için pozitronlardan dairesel polarize fotonların Compton saçılımı için dönüşe bağlı kesitinden yararlanır. Enine polarimetre, her pozitron demeti için hızlı bir ölçüm sağlamak üzere 2001 yılında yükseltildi ve sistematik etkileri araştırmak için konuma duyarlı silikon şerit ve parıldayan fiber dedektörler eklendi.
30 Haziran 2007 saat 23:23'te HERA kapatıldı,[2] ve dört deneyin sökülmesi başladı. HERA'nın ana hızlandırıcı ön hızlandırıcısı PETRA, Ağustos 2010'dan bu yana PETRA-III adı altında çalışan bir senkrotron radyasyonu kaynağına dönüştürüldü.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Harris, David (Eylül 2007). "The end of the HERA era". Symmetry Magazine. 04 (7). 5 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2011.
- ^ a b Warmbein, Barbara (21 Ağustos 2007). "End of an era: HERA Switches off". CERN Courier (47). 30 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2011.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- DESY'de HERA Sayfası 23 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.