Hıdırlar, Nallıhan

Hıdırlar (Ayman)
Hıdırlar (Ayman)
Mahalle
	; Ankara
Ülke	Türkiye
İl	Ankara
İlçe	Nallıhan
Coğrafi bölge	İç Anadolu Bölgesi
Nüfus (2000)
• Toplam	313
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	0312
İl plaka kodu	06
Posta kodu	06920
	Resmî site; http://www.yerelnet.org.tr/koyler/koy.php?koyid=235979

Hıdırlar (Ayman), Ankara ilinin Nallıhan ilçesine bağlı bir mahalledir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Mahallenin yörük mahallesi olduğu bilinmektedir.Köylüler sürülerini her bahar, Bolu sınırları içinde yer alan ve Ayman yaylası olarak bilinen yaylalarına çıkarırlar.Bolu' da aralarındaki bir ihtilaf neticesinde, Evahiri Recep 1195 tarihinde çıkarılan fermanda bu yaylaya 'ceddin mutasarrıf' çıktıkları belirtilir.

I.Abdülhamid'in tuğrasını taşıyan ve aslı köy muhtarlığında bulunan Ferman'ın günümüz Türkçesine uyarlanmış hali şöyledir:

"Bolu Hakimine,

Bu emrim size ulaştığında, Koru Pazarı ilçesine bağlı Hıdırlar mahallesi halkının bana verdikleri dilekçelerinde, Bolu Sancağı'nın Hacıbeyler mahallesinde Şarabdar Abdullah beye vakfolunan ve vakfın idaresi, idareye ehil evlatlarına dahi geçebilen ve hâlen Memi beyin vakıf idaresi altında,fertler tarafından kullanılan (Sibel-Seben olabilir- dağında Abdaloğlu yurdunda Hıdır veledi Selim ve Mehmet arazisi ve saire Çamköy adı ile anılan çayır)çift vergi,bekarlık vergisi,yer vergisi hariç buğday ve tapu zemin vergisi dahil 9676 akçe vergi ile Evkaf Defteri'nde yazılı ve yine Bolu nahiyesine bağlı nefsi Bolu mahallesinde Abdullah bey oğlu Mehmet beyin stın aldığı Bezazistan ve Kervansarayı ve diğer maddeleri ile birlikte buğday vergisi ve karışık vergi dahil 7120 akçe vergi ile Evkaf Defteri'nde yazılı ve Bolu nahiyesine bağlı yaylakta Germenseki,Karakilise ve Kızık ve Öyük ve Armutsu ve diğer Öyük ve Doğanalan ve Erdemiç için de 928 akçe vergi ile İcmal Defteri'nde yazılı olup Bolu'ya tabi iken Padişah'ın hakimiyeti altına bağlanmış ve tahsis edilmiş Bolu sancağındaki yörük halkının bulunduğu yerde Hıdır bey elinde oturan Bolmekiler(Bolzakiler?tam anlaşılmıyor)diğer halkla birlikte İcmal Defterin'nde ayrı ayrı yazılmış olduğu Defter-i Hakani'de ve Hacıbey mahallesi içinde olan Yörükler yaylağı adı ile anılan bu yaylaya eskiden beri koyun vesair hayvanlarını götürüp yaydıkları, otundan, suyundan yararlandıkları ve bu yaylanın vergisini de hacıbey mahallesindeki vakıf idarecisine ödedikleri halde, Bolu Voyvodaları tarafından mükerrer yayla vergisi isteği ile haksız dört yüz kuruşu mütecaviz akçalarının alınarak kendilerine zarar verdikleri ve bunların kanunsuz olan istekleri ile kendilerinin rencide edilmeyip, def edlimeleri hususunda ricada bulunmuşlardır. Defterhane-i amiremde bulunan Evkaf defteri ve İcmal'e başvurulduğunda, isteğin kanuni olduğu ve Defter-i Hakani gereğince işlem yapılması gerektiği anlaşılmıştır. Buyruğum sana ulaştığında, Bu hususta verdiğim emir üzere ve bu kayıtlar uyarınca hareket ediliyorsa, müraccat eden bu köy halkına ve bu yerlerde hiçbir şekilde zulüm yapılmasına kesinlikle rızam yoktur.Bunlar sözü geçen yaylaya zamanında koyun vesair hayvanlarını götürüp yayladıkları, otundan ve suyundan yararlandıkları ve vergilerini de vakıf idarecisine ödedikten sonra Bolu Voyvodaları tarafından Defter-i Hakaniye'ye aykırı olarak ve kanunsuz şekilde yayla resmî istenmesi suretiyle rencide edilmelerini men ve def eyleyesin. Badema kanuna ve emri hümayunuma aykırı olarak kimseye iş ettirmeyesin."

Yaylarına komşu olan Kızık Köyü'ne dair şu söylence de iki mahallenin tarihi bir ilişkisi olduğunu akla getirir mahiyettedir;

"Kızık Köyü 15.yüzyılda Ankara’nın Nallıhan İlcesinin sınırları içinde bulunan ve 'Ayman Köyü' yakınlarında olan Kümbet Kırı veya hâlen Kızık Yurdu olarak anılan yerde bulunmaktaydı.

1402 Ankara Savaşı'ndan sonra Anadolu birliğinin bozulması ve Timur ordularının batıya doğru giderek köy ve kasabaları yakıp yıkması talan etmesiyle Kızıklılar köylerini bırakarak yaylalarına çekildiler."

"Umumi Türk Tarihi" adlı büyük şaheseri yazan ünlü Başkurt devlet adamı ve Türkolog-tarihçi Zeki Velidi Togan'ın ünlü Türk halk-bilimcisi ve edebiyatçısı Pertev Naili Boratav ile birlikte "Mudurnu - Köroğlu Dağları"nda çıktığı araştırma gezisinde 13. 14. yy.lardaki İlhanlı-Tatar akınlarının ve yerleşmelerinin izlerini sürmüştür... Bu bölgelerdeki birçok sülale adları ve köy-yayla adlarını da araştıran Togan Nallıhan daki "Ayman" mahallesi adını da seyahatnamesinde zikreder. Zira gezdiği bölgede Ayman mahallesinin yaylası daha doğrusu yaylaları ve koyun ağılları vardır... Zaten Türk halklarının tarihini zaman ve yer bölünmelerine rağmen zor da olsa tek bir eserde bütün halinde ilmi olarak işleyebilme ve aktarabilme başarısını göstermiş olan Togan "Umumi Türk Tarihi" eserinin birkaç yerinde Ankara- Kütahya arası bölgenin 13. ve 14. yy.larda ağırlıklı olarak İlhanlılar ile birlikte gelen Tatar- Türkmen boylarının yerleşim alanı olduğunu belirtir.

Ayman Kelimesinin Anlamı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk önce kelimenin sözcük anlamlarını vererek işe başlayalım. 1) Süt içmeye iştahlı olan erkek. 2) Malı gitmiş kişi 3) Erkek (cinsiyet ) 4) Ay gibi ışıklı güzel kimse 5) Aya eş değer

Bu anlamlar doğrultusunda ismin ortaya çıkışına açıklık getirecek olursak yörük bir toplum olması nedeniyle geçim kaynağı hayvancılık olan köy halkı “süt içmeye iştahlı erkek” anlamından yola çıkarak bu isimi vermiş olabilir. Yine aynı sebeplerden dolayı malını yitiren köylünün verdiği bir isim de olabilir. Köy yörük mahallesi olmasından dolayı göç sırasında ayın göründüğü bir zamanda yer olarak mevcut yerde bulundukları ve burada yerleşik hayata geçmeleri sebebiyle de bu isim verilmiştir. Başka bir açıdan değerlendirdiğimizde –man öz Türkçe bir ek olup Türk tarihinin asırlardır sıklıkla kıllandığı bir ektir. Türkmen, Kuman, Kahraman kelimelerinde görüldüğü gibi sık kullanılan bir ektir. Türkmen kelimesi Türklerin en önemli eserlerinden biri olan Kaşgarlı Mahmud’un "Divânü Lugâti't-Türk" eserinde de geçmektedir. man ekinin ne kadar eskilere uzandığını bu örnekten anlayabiliyoruz.Sözcük anlamlardan yola çıkarak ay kelimesine man eki eklenerek oluşmuş da olabilir. Akademik kitaplara da baktığımızda –man hem isimden isim hem de fiilden isim yapım eki olarak verilmiştir. Ancak Ayman kelimesindeki Ay- isim kökenli olduğundan –man isimden isim yapım eki olarak kullanılmıştır.