İçeriğe atla

Guadalupe'deki Hanımefendimiz

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Guadalupe'deki Hanımefendimiz (İspanyolca: Nuestra Señora de Guadalupe), Guadalupe Bakiresi (İspanyolca: Virgen de Guadalupe) olarak da bilinir; 1531 yılında, Meksika İspanyol İmparatorluğu'nun bir parçasıyken, Meryem Ana'nın Juan Diego ve amcası Juan Bernardino'ya dört kez görünmesine verilen bir ünvandır.

Meksiko'da, Guadalupe'deki Hanımefendimiz Bazilikası'nda, bu belirme ile ilişkilendirilen bir resmin üzerine çizildiği bir pelerin (tilma) bulunur.

Papa XIII. Leo, 8 Şubat 1887'de bu resme kanonik taçlandırma kararnamesi vermiştir. Taçlandırma ritüeli, 12 Ekim 1895 yılında eski Meksika Başpiskoposu Próspero Alarcón y Sánchez de la Barquera tarafından gerçekleştirilmiştir. Papa VI. Paulus, 6 Ekim 1976 tarihli Sacra illa Ædes olarak adlandırılan Papalık kararnamesiyle anıtı Küçük Bazilika statüsüne yükseltmiştir. Bu anıt, dünyanın en çok ziyaret edilen üçüncü dinî yeri ve en çok ziyaret edilen Katolik anıtı olmuştur.[1][2]

Meryem belirmelerinin tanımı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Geçmişte bir taç bulunduğu iddia edilen yerdi, yüzün üst yarısında resnkler soluyor

Nahuatl dilinde yazılan 17. yüzyıla ait Huei Tlamahuiçoltica'ya dahil edilen Nican Mopohua'ya göre, Meryem Ana, Chichimec bir köylü olan Juan Diego'ya ve amcası Juan Bernardino'ya dört kere görünmüştür. İlk belirmesi, 9 Aralık 1531'de bir cumartesi sabahı gerçekleşmiştir (Jülyen takvimine göre bu tarihtir; genişletilmiş [geriye dönük] Gregoryen takvime göre ise 19 Aralık). Juan Diego, sonradan Villa de Guadalupe olarak değiştirilen Tepeyac isimli bir tepede genç bir kadının vizyonunu görmüştür.[3]

Kaynaklara göre, kadın Juan Diego'yla onun ve Aztek İmparatorluğu'nun ana dili olan Nahuatl dilinde konuşmuştur. Kendini, "fazlasıyla gerçek ilahın annesi" Meryem olarak tanıtmıştır.[4] Onun onuruna oraya bir kilise inşa edilmesini istediği söylenmektedir.[3]

Onun sözünü dinleyerek Juan Diego, Meksiko Başpiskoposu Juan de Zumárraga’ya neler yaşandığını anlatmaya gitti. Beklenildiği şekilde Başpiskopos, Diego’ya inanmadı. Aynı günün ilerleyen saatlerinde Juan Diego genç kadını tekrar gördü (ikinci belirme) ve kadın, ondan ısrar etmesini istedi.[3]

Sonraki gün, Jülyen takvimine göre pazar gününe denk gelen 10 Aralık 1531’de, Juan Diego Başpiskopos'la tekrar konuştu. Başpiskopos, ondan Tepeyac Tepesi'ne geri dönmesini ve kadından kimliğini kanıtlayacak kabul edilebilir mucizevî bir işaret istemesini söyledi. Günün ilerleyen saatlerinde Juan Diego Tepeyac’a döndüğünde üçüncü belirme yaşandı; aynı kadını gördü. Ona, Başpiskopos'un bir işaret istediğini söyledi. Kadın, ertesi gün (11 Aralık) bu işareti sağlayacağını söyledi.[5]

11 Aralık Pazartesi günü, Juan Diego’nun amcası hastalandı ve ona gitmek zorunda kaldı. 12 Aralık Salı günü ise Juan Bernardino’nun durumu kötüleşti. Juan Diego, amcasının itirafını dinleyecek ve son ritüeli uygulayacak bir Katolik rahip bulmak için Tlatelolco’ya gitti.[3]

Meksika armasının bir çizimi 1743

Bakire tarafından geciktirilmemek için ve onunla anlaştıkları gibi Pazartesi buluşamadıkları için Tepeyac Tepesi’nin farklı bir yerinden dolandı. Ancak Bakire, orada da karşısına çıktı ve nereye gittiğini sordu (dördüncü belirme). Juan Diego olanları anlattı ve Bakire, ondan yardım istemediği için onu nazikçe azarladı. Guadalupe belirmelerinin en ünlü sözü ve Guadalupe Bazilikası’nın girişine de yazılmış olan şu sözleri ona söyledi: "¿No estoy yo aquí que soy tu madre?" ("Annen olan ben, burada değil miyim?"). Juan Bernardino’nun iyileştiğini, normalde özellikle Aralık soğuğunda kurak olan Tepeyac Tepesi’nden çiçek toplamasını ve götürmesini söyledi. Juan Diego, onun sözüne uydu ve Meksika’da normalde yetişmeyen çiçek açmış Kastilya gülleri buldu.[3]

Hikayeye göre, Bakire çiçekleri Juan Diego’nun pelerinine koydu. Juan Diego, ilerleyen saatlerde pelerini başpiskoposun karşısında açtı; çiçekler yere düştü ve Bakire’nin görüntüsünü gösteren bir kumaş ortaya çıktı.[3]

Sonraki gün, 13 Aralık’ta Juan Diego, Bakire’nin ona söylediği gibi amcasının iyileştiğini öğrendi. Amcası da dua ettikten sonra Bakire’yi gördüğünü, başpiskoposa onun belirmesinin ve mucizevi şekilde iyileşmesinin haberini vermesini ve "Guadalupe" ismiyle anılmak istediğini söyledi.[3]

Başpiskopos, pelerini başta kendi özel şapelinde bulundurdu ve orada çok dikkat çekti. 26 Aralık 1531’de, mucizevi resmi Tepeyac Tepesi’ne geri götürmek için bir geçit töreni düzenlendi ve oradaki küçük bir şapele konuldu.[6] Geçit töreni sırasında resim için askeri bir gösteri yapıldı. Bu gösteri sırasında bir yerli boynunda bir okla ölümcül şekilde yaralandı. Çaresizlik içinde yerliler, adamı Bakire’nin resminin önüne taşıdılar ve hayatı için yalvardılar. Okun alınmasıyla adam anında tamamen iyileşti ve bu resmin kaydedilen ilk mucizesiydi.[7]

Tarihi

[değiştir | kaynağı değiştir]
İspanya'daki Guadalupe Manastırında Guadalupe Bakiresi

İspanya, Guadalupe'deki kökeni

[değiştir | kaynağı değiştir]

Guadalupe’deki Hanımefendimize ilk türbe, İspanya'nın Extremadura bölgesinde, Cáceres yakınlarındaki Guadalupe’de bulunuyordu ve Ortaçağ Kastilya Krallığı’ndaki en önemli türbeydi.[8] Bu resim, İspanya’daki pek çok Siyah Meryem’den biridir ve birçok fatih, Guadalupe şehrinde bulunan Guadalupe'nin Azize Meryem Manastırı’na gelmiştir.

Guadalupe isminin en popüler etimolojisi, Arapça "Wadi" (nehir) ve Latince "lupus" (kurt)tan geldiğidir. Bazıları, Arapça ve Latince’nin bu şekilde birleşmesinin olası olmadığını düşünüyor. Buna alternatif olarak, ismin siyah taşlar barındıran bir nehir olduğunu vurgulayan "Wadi-al-lub"dan geldiğini ileri sürüyorlar.[9]

Türbe, İncilci Luka tarafından yapıldığı ve Papa I. Gregorius tarafından Başpiskopos Sevillalı Leander’e verildiği iddia edilen bir heykele ev sahipliği yapar. Yerel efsaneye göre, Sevilla Morolar tarafından 712 yılında alındığında, bir grup rahip kuzeye kaçmış ve heykeli Guadalupe Nehri yakınındaki tepelere gömmüştür.[10]

14. yüzyılın başında Bakire, kaybolan bir hayvanı arayan Gil Cordero isimli bir kovboya görünmüştür.[11] Cordero, Meryem'in ona rahiplerden, Meryem'in göründüğü yeri kazmalarını istemesini söylediğini belirtmiştir. Kazı yapan rahipler heykeli bulmuş ve etrafına, gelecekte büyük Guadalupe Manastırı olacak küçük bir türbe inşa etmişlerdir.[10]

Meksika'daki kökeni

[değiştir | kaynağı değiştir]

1519-1521 yılları arasında gerçekleşen fetihin devamında, Meryem kültü, Fransisken rahipleri tarafından yerel inanışlarla senkretik hale getirilerek Amerika'daki misyonerlik faaliyetlerinde kullanıldı. Bir iddiaya göre, Meryem Ana'nın mucizevi görünümünün en erken bahsi, 1995 yılında keşfedilen ve 16. yüzyıla tarihlenen Codex Escalada adlı bir parşömendedir.[12] Bu belge, Juan Diego ve bahsi geçen görünümün iki tasvirini içerir. Ayrıca, bu belge Aztek dilinde yazılmış birkaç metin de içerir; bu metinler, Juan Diego'nun Aztek dilindeki adını ve 1548 yılını, yani ölüm tarihini içerir. Bunun yanında, Bakire Meryem'in göründüğü tarih olan 1531 yılı da belgede yazılıdır. Ayrıca, Antonio Valeriano'nun glifi ve son olarak, Meksika Merkez Bankası ile Charles E. Dibble'deki uzmanlar tarafından doğrulanan Fray Bernardino de Sahagún'un imzası da belgede yer almaktadır.[13]

Pelerin ve pelerindeki resim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tanım

[değiştir | kaynağı değiştir]
Guadalupe'deki Hanımefendimiz'in bir sunak resmi

Guadalupe'deki Hanımefendimiz'in resmi, gerçek insan boyutunda, koyu saçlı, zeytin tenli genç bir kadının başı birazcık sağa eğilmiş, gözleri yere bakar ve elleri dua eder gibi birleşmiştir. Çiçek desenli pembe bir kıyafet giymektedir, belinin yukarısında koyu renkte bir kurdele bağlıdır ve her şeyin üzerine mavi-yeşil bir kıyafet giymektedir. Bu kıyafetin kenarları altın rengindedir ve altın rengi yıldızlar vardır. Melekler tarafından yüksekte tutulan bir hilalin üzerinde durur. Altın rengi güneş ışıkları içerisinde durmaktadır.[14][15][16]

Pelerin, 1.72'ye 1.07 metre uzunluğundadır, ancak kaynaklar arasında birkaç santimetre farklılık olabilir ve kenarlarından kesilmiş olma ihtimali vardır. Pelerin, pamuk ipliğiyle dikilmiş iki parça kumaştan oluşur. Resmin geçmişte katlanmasından kaynaklanan çatlamalar bulunur.[17]

Resim, şu anda Meksiko'da Guadalupe'deki Hanımefendimiz Bazilikası'nın ana sunağında, altın bir çerçeveyle muhafaza edilmektedir. 1976'da yeni bazilikanın inşası tamamlandığından beri resim burada bulunmaktadır.[18]

Sembolizm

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bakire'nin resmi tamamen Katoliktir: Imagen de la Virgen María kitabının yazarı Miguel Sánchez, onu, Vahiy 12:1'deki 'Güneşe sarınmış, ayaklarının altında ay ve başında 12 yıldızdan taç olan' Kıyametin kadını olarak tanımlar.

Virgil Elizondo, resmin Meksika'nın yerel halkı için katmanlar halinde anlamlar taşıdığını, bu resmi kendi politeistik ilahlarıyla ilişkilendirdiklerini ve bunun, resmin popülerliğine katkıda bulunduğunu söyler.[19][20] Onun mavi-yeşil kıyafeti, ilahi çift Ometecuhtli ve Omecihuatl ile ilişkilendirilmiştir;[21] onun kemeri hamileliği sembolize eder. Resmin kuşağının altında bulunan haç benzeri görüntü, evreni sembolize eder ve nahui-ollin olarak adlandırılır.[22] 'Magueyin annesi' olarak adlandırılır,[23] kutsal pulque içeceğinin kaynağıdır.[24] Pulque aynı zamanda 'Bakire'nin sütü' olarak da bilinir. Onu çevreleyen ışıklar aynı zamanda maguey dikenlerini de simgeler.

Teknik analizler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Guadalupe Bazilika'sında çerçevelenmiş halde asılı bulunan Juan Diego'nun orijinal pelerini

Resim ve pelerin, yıllar boyunca sayısız incelemeden geçmiştir.

Kapitül soruşturması

[değiştir | kaynağı değiştir]

1662 yılında Meksiko'da bulunan katedralin kanonları, 12 Aralık'ta Guadalupe'deki Hanımefendimiz için daha uyumlu bir litürji istemeye başladılar. Bu isteğin bir parçası olarak, Roma’dan belirmeler için kanonik bir araştırma başlatılmasını istediler. Kanonlar, 1665-1666 yılları boyunca bu araştırmayı devam ettirdiler;[25] 1666 yılının Mart ayında resim üzerinde yapılan araştırmalar da buna dahildi.[26]

13 Mart 1666'da yedi ressam, genel vali ve birkaç din adamı eşliğinde resmi incelediler. Ressamlar, oy birliğiyle şu karara vardılar: 'Tilma kadar sert ve pürüzlü bir yüzeye herhangi bir sanatçının bu kadar düzgün, güzel ve temiz bir resim çizebilmesi imkansızdır,'[27][26]ve dolayısıyla resmin mucizevi olmalıdır. Ayrıca resim ve pelerinin korunma derecesine ve pelerinin boyanmak için hazırlanmadığına dikkat çektiler.[28]

28 Mart'ta Yeni İspanya'nın protomédico'sunun üç üyesi resmi inceledi. Ayrıca yerel hava durumuna bakıldığında resmin çok iyi korunduğunu ve bunu resmin doğaüstü kaynağının bir işareti olarak gördüklerini söylediler.[29] Ancak buna karşılık olarak, zaten orijinaline eklenmiş olan aydaki gümüş ve güneş ışınlarındaki altın rengi solmuştu.[26]

Cabrera

[değiştir | kaynağı değiştir]

31 Nisan 1751'de, José de Ibarra liderliğindeki sekiz ressamdan oluşan bir grup resmi inceledi. 15 Nisan 1752'de, ressamlardan biri olan Miguel Cabrera'ya, resmin üç kopyasını yapabilmek için resmen erişim izni verildi.[30][31] 1756'da Cabrera, görüntü hakkındaki görüşlerini yayınladı ve diğer ressamlar tarafından da kabul edildi.[31]

Önceki rapora benzer olarak, Cabrera havaya rağmen resmin çok iyi korunduğuna dikkat çekmiştir. Tilma'nın birbirine dikilmiş iki kumaştan yapıldığını, yumuşak hissettirdiğini, muhtemelen diğerlerinin söylediği gibi maguey değil, ayate kumaşından yapıldığını belirtmiştir. Daha önce hiçbir yerde birlikte kullanılmayan dört farklı çizim tekniğiyle yapıldığını keşfetmiştir. Resim henüz haşıllanmadığı için kumaşın arkasından da görülebildiğini söylemiştir.[32][33]

Bartolache

[değiştir | kaynağı değiştir]

1787 yılında, bir doktor ve matematikçi olan José Ignacio Bartolache'nin isteği üzerine başka bir grup ressam resmi inceledi. Onlar, Cabrera'nın tilmanın kalın olmadığına dair görüşlerine katılmış, ancak palmiye liflerinden yapıldığını öne sürmüşlerdir. Ancak Cabrera'ya karşı olarak, resmin geçmişte haşıllandığını ve kumaşın arkasından görünmediğini iddia etmişlerdir. Fakat dört yıl sonra ressamlardan ikisi, kumaşın arkasından resmi gördüklerini iddia etmiş ve haşıllanıp haşıllanmadığını bilmediklerini söylemişlerdir.[34] Sanatçılar, resmin orijinal parçalarının ilahi bir kaynağa sahip olduğu sonucuna varmış, ancak açıkça insan eliyle eklenen kısımlar olduğunu da belirtmişlerdir.[34][31]

Flores Gómez

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sanat restoratörü José Antonio Flores Gómez, bazilikanın başrahibi tarafından 1947 ve 1973 yıllarında resim üzerinde çalışmak üzere işe alınmıştır. 2002 yılında Proceso dergisiyle bir röportajında, deneyimi hakkında konuşmuştur. İşi konusunda sessiz kalmasının kendisinden istenmediğini, ancak bunu kendi isteğiyle yaptığını belirtmiştir.[17]

1947'de resmi incelediğinde, resmin üzerinde dikey şekilde oluşan bir çatlak ve aynı zamanda yatay birçok küçük çatlak olduğunu görmüş ve bunun, resmin katlanmış olmasına bir işaret olduğunu düşünmüştür. Ayrıca bazı noktalarda, bazı insanların resme dokunmuş olabileceğinin işaretlerini de görmüştür. Resme insanlar tarafından dokunmanın gerekliliği, onu resmin insan kaynaklı olduğuna ikna etmiştir.[17]

Diğerleri gibi, Flores Gómez de Tilma'nın yumuşaklığına dikkat çekmiş, özellikle geleneksel olarak iddia edilen sert agaveden daha yumuşak bir pamuk olduğunu görmüştür. Ayrıca, resimde kullanılan boyaların Dactylopius coccus gibi doğal kaynaklardan geldiğini belirtmiştir.[17]

Callahan and Smith

[değiştir | kaynağı değiştir]

"1981'de Philip Serna Callahan ve Jody Brant Smith, resmi kızılötesi ışık altında incelemişlerdir. Boyanın altında herhangi bir çizim izi veya haşılama bulamamışlardır. Zaman içerisinde eklemeler olsa da, resmin orijinal parçaları ve nasıl korunduklarına dair hiçbir açıklama bulunmadığı kanaatine varmışlardır.[35]

Sol Rosales

[değiştir | kaynağı değiştir]

"1982 yılında bazilika başrahibi Guillermo Schulenburg, Instituto Nacional de Bellas Artes y Literatura'dan José Sol Rosales'i resmi incelemesi için çağırdı. Sol Rosales, resmin agave veya pamuk değil, keten ve kenevirden yapıldığını düşünüyordu. Önceki görüşlere ters olarak, resim çizilmeden önce kumaşta beyaz boya olduğunu iddia etti. Resim boyunca farklı şekillerde tempera boyaları olduğunu gördü. Boyaların farklı doğal kaynaklardan geldiğini söyledi ve bütün bu kaynakların 16. yüzyıl Meksika'sında bulunduğunu belirtti. Flores Gómez gibi, Sol Rosales de bazı dokunuş ve yeniden boyamalar gördü.[36]

Sol Rosales, resmin insan kaynaklı olduğu sonucuna vardı. Diğerlerinin de benzer şeyler bulduğunu ancak toplumsal baskılardan dolayı ilahi olduğunu söylediklerini iddia etti.[36] Sol Rosales ve ekibi, Schulenburg ve diğer birçok insan tarafından denetleniyordu. Schulenburg, çalışma sonuçlarını Vatikan'a gönderdi ve Juan Diego'nun aziz ilan edilmesine karşı dikkatli olunması gerektiğini belirtti.[17]

Gözler üzerine inceleme

[değiştir | kaynağı değiştir]

"Resmin gözlerini incelemek için pek çok çalışma yapıldı. Bu çalışmaları yapanlar, gözlerde, Juan Diego'nun tilmayı piskoposun önünde açtığında orada bulunan insanların tasvirlerinin bulunduğunu iddia ediyorlar. Gözler aynı zamanda yaşayan bir insan gözünde bulunacak şekilde doğrulukla konumlandırılmış Purkinje resimlerine sahipler.[37]

Hürmet edilmesi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Santuario de Guadalupe, ABD'de Guadalupe Bakiresi'ne adanmış en eski kilise

Guadalupe Bakiresi türbesi, dünyanın en çok ziyaret edilen Katolik hac yeridir. 11 ve 12 Aralık 2009, cuma ve cumartesi günleri arasında rekor kırarak 6,1 milyon ziyaretçi gelmiştir.[38]

Guadalupe resimleri, pek çok Roma Katolik kilisesinde, özellikle Latin Amerika mirasına sahip olanlarda görülebilir.[39] Bunun yanında, Birleşik Devletler'deki Hispanik toplulukların büyümesi sebebiyle, Guadalupe resimleri bazı Lüteryen, Anglikan ve Metodist kiliselerinde görülmeye başlanmıştır.[39]

Guadalupe Bakiresi, Meksika ve Amerika kıtalarının koruyucusu olarak görülür. Ayrıca yerli Amerikalılar tarafından, Amerika'yı Katolikliğe çağırdığı için hürmet görür.[40]

Meryem'in hamile bir kadın olarak görünmesi ve kendisini herkesin annesi olarak çağırmasından dolayı, Bakire Meryem Ana, doğmamışların koruyucusu unvanına sahiptir ve kürtaj karşıtı hareketlerin sürekli kullandığı bir yüzdür.[41][42][43]

Papalık onayları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Papa XIV. Benedictus, 25 Mayıs 1754 tarihinde, Non est Equidem isimli Papalık belgesinde Guadalupe'deki Hanımefendimiz'i o zamanlar 'Yeni İspanya' olarak adlandırılan İspanyol Orta ve Kuzey Amerika'nın koruyucusu ilan etmiş ve onu Katolik Ayini'nde ve Roma Dua Kitabı'nda onunla ilgili litürjik yazılar yazarak onurlandırmıştır.[44]
  • Papa XIII. Leo, 8 Şubat 1887 tarihinde orijinal Meksika emanetlerine bir taçlandırma kararı yayınlamış ve bu karar,[45] 12 Ekim 1895'te gerçekleştirilmiştir.[46]
  • Papa X. Pius, 16 Haziran 1910'da Gratia quae kararnamesiyle Meksika Cumhuriyeti'nin koruyucusu ilan etti, imzaladı ve Kardinal Rafael Merry del Val tarafından tasdik ettirildi.[47]
  • Papa XII. Pius, 12 Ekim 1945'te taçlandırılmasının ellinci yıl dönümü onuruna halka açık bir radyo yayınında resme hürmet etmekten bahsetti.[48]
  • Papa VI. Paulus, 20 Mart 1966 tarihinde resme Altın Gül verdi ve onu 31 Mayıs 1966'da Bazilikaya hediye eden temsilci olarak Kardinal Carlo Confalonieri'ye emanet etti.[49]
  • Papa II. Ioannes Paulus:
    • 27 Ocak 1979'da Papa, ilk papalık ziyareti olarak türbeyi ziyaret etti ve böylece türbeyi ziyaret eden ilk papa oldu.[50] 1990, 1999 ve 2022'de tekrar ziyaret etti.[51]
    • 28 Eylül 2002 tarihinde, opsiyonel anma günü olarak 12 Aralık, Genel Roma Takvimi'ne eklendi.[52]
  • Papa Franciscus
    • 18 Kasım 2013'te bazilikada sunulması amacıyla Kardinal Marc Ouellet aracılığıyla resme ikinci bir Altın Gül verdi.[53]
    • 13 Şubat 2016 tarihinde bazilikaya yaptığı havarisel ziyaret sırasında resmen yeni bir altın taç verdi.[54]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ ""World's Most-Visited Sacred Sites", Travel and Leisure, January 2012". 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2025. 
  2. ^ ""Shrine of Guadalupe Most Popular in the World", Zenit, June 13, 1999". 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2009. 
  3. ^ a b c d e f g English translation of the Nican Mopohua, a 17th-century account written in the native Nahuatl language.
  4. ^ Sousa, Lisa; Poole, Stafford; Lockhart, James (1998). The Story of Guadalupe: Luis Laso de la Vega's Huei tlamahuiçoltica of 1649. UCLA Latin American studies, vol. 84; Nahuatl studies series, no. 5. Stanford & Los Angeles, California: Stanford University Press, UCLA Latin American Center Publications. s. 65. ISBN 0-8047-3482-8. OCLC 39455844. 
  5. ^ This apparition is somewhat elided in the Nican Mopohua but is implicit in three brief passages (Sousa et al., pp. 75, 77, 83). It is fully described in the Imagen de la Virgen María of Miguel Sánchez published in 1648.
  6. ^ The date does not appear in the Nican Mopohua, but in Sanchez's Imagen.
  7. ^ The procession and miracle are not part of the Nican Mopohua proper, yet introduce the Nican Mopectana that immediately follows the Nican Mopohua in the Huei Tlamahuiçoltica.
  8. ^ "Dysinger, Luke. "The Virgin Mary in Art", St. John's Seminary, Camarillo". 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  9. ^ Stoudemire, Sterling A. (March 1978). "Santiago, Guadalupe, Pilar: Spanish Shrines/Spanish Names", 1. s. 17. Erişim tarihi: 2 Ocak 2024. 
  10. ^ a b Hamling, Anna (2017). "Chapter 2: Comparative Study of the Image of the Black Madonnas of Spain, Poland, and Mexico". Shabliy, Elena (Ed.). Representations of the Blessed Virgin Mary in World Literature and Art. Lanham, Maryland: Lexington Books. s. 34. ISBN 978-1-4985-5434-3. 
  11. ^ "Our Lady of Guadalupe in Spain", Our Lady in the Old World and New, Medieval Southwest, Texas Tech University
  12. ^ Castaño, Victor Manuel: coordinador general, "Estudio físico-químico y técnico del códice 1548", Colección Privada Herdez (1997); Ciencia Hoy, "La detectivesca ciencia de los documentos antiguos: el caso de códice 1548", (a) April 29, (b) May 6, and (c) May 13, 2008
  13. ^ "Códice 1548 o "Escalada"". Inigne y Nacional Basílica de Santa María de Guadalupe. 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ Smith, Jody Brant (1983). The Image of Guadalupe: Myth or Miracle?. Garden City, New York: Doubleday & Company, Inc. s. 3. ISBN 0-385-15971-4. 
  15. ^ Moffitt, John F. (2006). Our Lady of Guadalupe: The Painting, the Legend and the Reality. Jefferson, North Carolina: McFarland and Company, Inc. s. 23. ISBN 978-0-7864-2667-6. 
  16. ^ Anderson, Carl; Chávez, Eduardo (2009). Our Lady of Guadalupe: Mother of the Civilization of Love. New York: Doubleday Religion. ss. 34-35. ISBN 978-0-385-52772-9. 
  17. ^ a b c d e Vera, Rodrigo (27 Temmuz 2002). "Un restaurador de la guadalupana expone detalles técnicos que desmitifican a la imagen" [A restorer of the Guadalupana exposes technical details that demystify the image]. Proceso (İspanyolca), 1343. 13 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ Sacred Places of a Lifetime. National Geographic Society. 2008. s. 205. ISBN 978-1-4262-0336-7. 
  19. ^ Elizondo, Virgil. Guadalupe, Mother of a New Creation. Maryknoll, New York: Orbis Books, 1997
  20. ^ "A short history of Tonantzin, Our Lady of Guadalupe". Indian Country News. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2019. 
  21. ^ UTPA.edu 9 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., "La Virgen de Guadalupe", accessed November 30, 2006
  22. ^ Tonantzin Guadalupe, by Joaquín Flores Segura, Editorial Progreso, 1997, 970-641-145-3, pp. 66–77
  23. ^ Taylor, William B. Drinking, Homicide, and Rebellion in Colonial Mexican Villages. Stanford: Stanford University Press. ISBN 9780804711128. 
  24. ^ "What is Pulque?". Del Maguey: Single Village Mezcal. 16 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2020. 
  25. ^ Poole 1995, ss. 128-129.
  26. ^ a b c Poole 1995, s. 142.
  27. ^ Chávez 2006, s. 24.
  28. ^ Chávez 2006, s. 25.
  29. ^ Chávez 2006, s. 26.
  30. ^ Brading 2001, s. 169.
  31. ^ a b c Chávez 2006, s. 27.
  32. ^ Brading 2001, s. 170-171.
  33. ^ Poole 1995, s. 204-205.
  34. ^ a b Poole 1995, s. 205.
  35. ^ Rodriguez, Jeanette (1994). Our Lady of Guadalupe: Faith and Empowerment among Mexican-American Women. Austin, Texas: University of Texas Press. s. 22. ISBN 0-292-77061-8. 
  36. ^ a b Vera, Rodrigo (18 Mayıs 2002). "El análisis que ocultó el Vaticano" [The analysis that the Vatican hid]. Proceso (İspanyolca), 1333. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  37. ^ Smith, Jody Brant (1983). The Image of Guadalupe: Myth or Miracle. Garden City, New York: Doubleday & Company, Inc. ss. 79-83. ISBN 0-385-15971-4. 
  38. ^ Znit.org 13 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  39. ^ a b Johnson, Maxwell E. (2015). The Church in Act: Lutheran Liturgical Theology in Ecumenical Conversation (İngilizce). Fortress Press. s. 187. ISBN 978-1451496680. 
  40. ^ "Our Lady of Guadalupe | Description, History, & Facts | Britannica". 30 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2025. 
  41. ^ "The Patroness of the Unborn: Our Lady of Guadalupe". Human Life International. 13 Aralık 2012. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2021. 
  42. ^ "Knots in Mary's Garments : University of Dayton, Ohio". 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  43. ^ "Goan Churches | Information on all Churches in Goa". 6 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  44. ^ Turner, Victor; Turner, Edith (1978). Image and Pilgrimage in Christian Culture. New York: Columbia University Press. s. 79. ISBN 9780231157919. 
  45. ^ Poole 2006, s. 59.
  46. ^ Poole 2006, ss. 81-82.
  47. ^ Pope Pius X (16 Haziran 1910). "Gratiae, quae" (Latince). 28 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  48. ^ Pope Pius XII (12 Ekim 1945). "Radiomensaje de Su Santidad Pío XII a los fieles mexicanos en el 50 aniversario de la coronación canónica de la Virgen de Guadalupe" [Radio message of His Holiness Pius XII to the Mexican faithful on the 50th anniversary of the canonical coronation of the Virgin of Guadalupe] (İspanyolca). 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2022. 
  49. ^ Pope Paul VI (31 Mayıs 1966). "Radiomensaje del Santo Padre Pablo VI con motivo de la entrega de la Rosa de Oro a la Basílica de Nuestra Señora de Guadalupe" [Radio message of the Holy Father Paul VI on the occasion of the presentation of the Golden Rose to the Basilica of Our Lady of Guadalupe] (İspanyolca). 23 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 
  50. ^ Dherbier, Yann-Brice; Verlhac, Pierre-Henri, (Ed.) (2005). Pope John Paul II: A Life in Pictures. powerHouse Books. s. 100. ISBN 1-57687-265-3. 
  51. ^ Hardon, John (2013). Catholic Dictionary. Updated 2013. Image Books. s. 200. ISBN 978-0-307-88634-7. 
  52. ^ Sacred Congregation for Sacraments and Divine Worship (2004). Notitiae (latin). 451-452. s. 197. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023. [ölü/kırık bağlantı]
  53. ^ "Pope Francis sends golden rose to Our Lady of Guadalupe". Catholic News Agency. 22 Kasım 2013. 16 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2015. 
  54. ^ Burger, John (14 Şubat 2016). "Pope Caps First Day in Mexico Visiting With Our Lady of Guadalupe". Aleteia. 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Guadalupe%27deki_Hanımefendimiz&oldid=35410483" sayfasından alınmıştır