Glastonbury Tor
| Glastonbury Tor | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) 2017'de Glastonbury Tor | |||||||||
| Yerel ad | |||||||||
| Konum | Glastonbury, Somerset, İngiltere | ||||||||
| Koordinatlar | 51°08′40″K 2°41′55″B / 51.14444°K 2.69861°B | ||||||||
| İşletmeci | National Trust | ||||||||
| |||||||||
Glastonbury Tor, İngiltere'nin Somerset ilçesinde, Glastonbury yakınlarında, I. dereceden koruma altındaki çatısız St Michael Kulesi'nin bulunduğu bir tepedir.[1] Tüm site National Trust tarafından yönetilmektedir ve planlanmış bir anıt olarak belirlenmiştir.[2][3] Tor'dan Kelt mitolojisinde, özellikle de Kral Arthur ile bağlantılı mitlerde bahsedilir ve başka kalıcı mitolojik ve ruhsal çağrışımları vardır.
Kil ve Mavi Lias'tan oluşan konik tepe Somerset Düzlüklerinde bulunur. Şu an bulunduğu bölgeyi çevreleyen daha yumuşak tortular aşındığında, sert kumtaşı katmanının açıkta kalmasıyla oluşmuştur. Tepenin yamaçları taraçalıdır, ancak bunların nasıl oluştuğu açıklanamamıştır.
20. yüzyıldaki arkeolojik kazılar, anıtın ve kilisenin arka planını netleştirmeye çalıştı, ancak tarihlerinin bazı yönleri netleştirilemedi. Demir Çağı'ndan Roma dönemlerine kadar uzanan, insan ziyaretini işaret eden kalıntılar bulunmuştur. Sakson ve erken ortaçağ dönemlerinde zirvede birkaç bina inşa edilmiştir; ilkel bir kilise ve keşişlerin inziva yeri olarak yorumlanmıştır. 10. veya 11. yüzyıldan kalma bir Güneş haçının başı bulunmuştur. Orijinal ahşap kilise 1275'te bir depremle yıkıldı ve 14. yüzyılda bölgeye taştan yapılmış St. Michael Kilisesi inşa edildi. Kule, birkaç kez restore edilmiş ve kısmen yeniden inşa edilmiş olmasına rağmen hala ayaktadır.
Konum ve arazi[değiştir | kaynağı değiştir]
Tor, Somerset Düzlükleri'nin bir parçası olan Summerland Meadows'un ortasında bulunur ve 158 m yüksekliğe sahiptir. Ova, üzerinde Tor'un kilometrelerce görülebildiği, ıslah edilmiş bir bataklıktır. Bir ada olarak tanımlanmıştır, ancak aslında üç tarafı Brue Nehri tarafından sarılmış yarımadanın batı ucunda yer alır. [4]
Tor, erken Jura Döneminden kalma kayalardan yani Lias Grubu tabakalarının çeşitli katmanlarından oluşur. Tor'un kendisini oluşturan bu kayaların en üsttekileri ise, Bridport Kum Oluşumu'na dahil olan bir dizi kayaçtır. Bu kayalar, Tor'un üzerinde durduğu daha geniş bölgeyi oluşturan katmanlar üzerine oturur; Beacon Kireçtaşı Formasyonu ve Dyrham Formasyonu'nun çeşitli katmanları.[5][6] Bridport Kumları, alt katmanları erozyondan koruyan bir örtü kayaç görevini görmektedir.
Tor'un dibindeki bir kaynak olan Kadeh Kuyusu'nun demir açısından zengin suları, bir artezyen kuyusu gibi akar ve etrafındaki kumtaşını, onu bir örtü kayaç haline getirerek güçlendiren demir oksitlerle emprenye eder. [7] Akiferdeki demir bakımından zengin fakat oksijenden fakir su, çözünmüş demir (II) taşır, ancak su yüzeye yaklaştıkça ve bu sebepten içerisindeki oksijen içeriği arttıkça, oksitlenmiş demir (III), çevresindeki kayaçlarla bağ kurarak bu taşları sertleştirir. [8]
Alçakta uzanan nemli zemin, Tor'un sisin içinden yükselir gibi görünmesine sebep olan Fata Morgana olarak bilinen bir görsel efekte sebep olabilir. [9] Bu optik fenomen, bir atmosferik kanalın oluşmasına sebep olan dik bir sıcaklık terselmesinde ışık ışınlarının farklı sıcaklıktaki hava katmanlarından geçerken bükülmesi nedeniyle oluşur.[10] İtalyanca Fata Morgana terimi, Arthur efsanesindeki güçlü bir sahire olan Morgan le Fay'ın adından türetilmiştir.[11]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "ST MICHAELS CHURCH TOWER, Glastonbury - 1345475 | Historic England". historicengland.org.uk (İngilizce). 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ "St Michael's Church, monastic remains, and other settlement remains on Glastonbury Tor, Glastonbury - 1019390 | Historic England". historicengland.org.uk (İngilizce). 14 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ "Heritage Gateway - Results". www.heritagegateway.org.uk. 21 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2021.
- ^ Hawkins 1989.
- ^ "Geology of Britain viewer | British Geological Survey (BGS)". bgs.ac.uk. 29 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2014.
- ^ "Engineering Geology of British Rocks and Soils — Lias Group" (PDF). British Geological Survey. s. 2. 8 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2013.
- ^ Rahtz & Watts 2003.
- ^ Mann 2011.
- ^ Young 1807.
- ^ "An Introduction to Mirages". San Diego State University. 17 Nisan 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2010.
- ^ "Morgan le Fay". Camelot Project. University of Rochester. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2013.