Kappa Scorpii
 κ Scorpii'nin konumu (kırmızı daire içinde) | |
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0 | |
|---|---|
| Takımyıldız | Akrep |
| Galaktik enlem (b) | -4,71921644[1]° |
| Galaktik boylam (l) | 351,04380352[1]° |
| Sağ açıklık (α) | 17sa 42d 29,27520s[2] |
| Dik açıklık (δ) | -39° 01′ 47,9391″[2] |
| Görünür büyüklük (V) | 2,375[2] |
| Görünür büyüklük (B) | 2,208[2] |
| Görünür büyüklük (J) | 2,892[2] |
| Sınıflandırma | |
| Tayfsal sınıf | B1.5III[2] |
| U−B renk ölçeği | -0,89[3] |
| B−V renk ölçeği | -0,22[3] |
| R−I renk ölçeği | -0,22[3] |
| Değişen yıldız tipi | β Cephei[4] |
| Astrometri | |
| Dikey hız () | -14,00 ± 2,80[2] km/s |
| Özdevinim (μ) | RA: -6,05 ± 0,21[5] mys/y Dec.: -25,54 ± 0,13[5] mys/y |
| Iraklık açısı (π) | 6,75 ± 0,17[5] mys |
| Uzaklık | 483[5] Iy |
| Mutlak büyüklük (V) | -3,46[1] |
| Özellikler | |
| Kütle (m) | A: 17[6] B: 12[6] M☉ |
| Yarıçap (r) | A: 6,8[6] B: 5,8[6] R☉ |
| Aydınlatma gücü | A: 11.700[7] B: 3.550[7] L⊙ |
| Yüzey kütle çekimi (log g) | B: 4,00[6] cgs |
| Sıcaklık | A: 23.400[6] B: 18.800[6] K |
| Dönüş süresi | A: 1,90[6] gün |
| Dönüş hızı () | A: 105[8] km/s |
| Yaş | 25,1 ± 1,3[9] milyon |
| Yörünge | |
| Yörünge süresi (P) | 0,536[6] y |
| Dışmerkezlik (e) | 0,488 ± 0,005[6] |
| Enberi dönemi (T) | 92,7 ± 0,5[6] |
| Katalog belirtmeleri | |
kap Sco • Girtab • HR 6580 • CD-38 12137 • HD 160578 • SAO 209163 • FK5 660 • CPD P-38 6992 • HIP 86670 | |
Kappa Scorpii (κ Sco, κ Scorpii), Akrep takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 483 ışık yılı uzaklıkta bulunan ikili yıldızdır. Geleneksel ismi Sümerce bir kelime olan Girtab,[10] "akrep" için kullanılmış ve Babil yıldız kataloglarında da yer almıştır.[11] Aslında Girtab adı; Lambda Scorpii, Upsilon Scorpii ve Iota Scorpii yıldızlarından oluşan bir yıldız deseni için de kullanılmıştır.[10]
Gözlem bilgisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Kappa Scorpii, Akrep'in kuyruğunda yer alır. Akrep'in kuyruğunu bulmak için, bir süre Antares'den itibaren sönük yıldızlardan oluşan bir eğriyi aşağıya (güney) ve sola (doğu) doğru takip etmek gerekir. Bu çizginin sol alt bölümü kuzeye doğru ters bir eğri oluşturur ve Yay'ın yakınındaki bir grup yıldızla sonuçlanır. Samanyolu'nun en parlak yıldızlarından olan Shaula ve Lesath'ın yaklaşık 3° güney-doğusunda kolayca saptanabilir. Görünen parlaklığı 2,37 kadir olan yıldız sistemi, uygun gözlem koşullarında çıplak gözle gözlemlenebilir. 39° olan sapma açısı ile güney yarımkürede yer alan bir yıldızdır. Kuzey yarımkürede; Kanada, Rusya ve Kuzey Avrupa'nın bir kısmı hariç, 51. paralelin kuzeyinden gözlemlenemez. Kuzey yarımkürede gözlem için en uygun zaman Mayıs ve Ağustos ayları arasıdır.
Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
Kappa Scorpii, spektroskopik ikilidir ve bileşenler teleskopla ayırt edilemez. 196 günlük yörünge süresi olan çiftin dışmerkezliği 0,5'dir.[6] Bileşik tayfı, B-tipi mavi bir dev yıldızı gösterir.
Birincil bileşen κ Sco A, β Cephei türü bir değişen yıldızdır.[4] Güneş'ten 17 kat daha fazla kütleye ve 7 kat fazla yarıçapa sahiptir. Dış zarfın etkin sıcaklığı 23.400 K'dır[6] ve bu da ona mavi-beyaz rengini kazandırır. Sadece 1,9 gün olarak tahmin edilen süresiyle hızlı bir şekilde dönmektedir.[6]
İkincil bileşen κ Sco B birincil bileşenden daha küçük olsa da, Güneş'ten çok büyüktür. Güneş'ten 12 kat daha fazla kütleye[6] ve 6 kat fazla yarıçapa sahiptir.[6] 18.800 K olan etkin sıcaklığı da Güneş'ten (5.778 K) çok daha fazladır.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Extended Hipparcos Compilation (XHIP) (Anderson, 2012)
- ^ a b c d e f g * k Sco -- Blue supergiant star SIMBAD
- ^ a b c "VizieR - Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Hoffleit+, 1991)". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2013.
- ^ a b "alcyone.de - Combined General Catalogue of Variable Stars (Vol. I-III) (Kholopov+ 1998)". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ekim 2013.
- ^ a b c d Ashland Astronomy Studio - k Scorpii (HIP 83574)[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q Uytterhoeven, K.; Aerts, C.; De Cat, P.; De Mey, K.; Telting, J. H.; Schrijvers, C.; De Ridder, J.; Daems, K.; Meeus, G.; Waelkens, C. (Haziran 2001), "Line-profile variations of the double-lined spectroscopic binary kappa Scorpii", Astronomy and Astrophysics, 371 (3), ss. 1035-1047, Bibcode:2001A&A...371.1035U, doi:10.1051/0004-6361:20010456
- ^ a b "Kappa Sco by Jim Kaler". 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011.
- ^ Bernacca, P. L.; Perinotto, M. (1970), "A Catalogue of Stellar Rotational Velocities", Contributi Osservatorio Astronomico di Padova in Asiago, 239 (1), s. 1, Bibcode:1970CoAsi.239....1B
- ^ Tetzlaff, N.; Neuhäuser, R.; Hohle, M. M. (Ocak 2011), "A catalogue of young runaway Hipparcos stars within 3 kpc from the Sun", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 410 (1), ss. 190-200, arXiv:1007.4883 $2, Bibcode:2011MNRAS.410..190T, doi:10.1111/j.1365-2966.2010.17434.x
- ^ a b Falkner, David E. (2011), The Mythology of the Night Sky: An Amateur Astronomer's Guide to the Ancient Greek and Roman Legends, Patrick Moore's Practical Astronomy, Springer, s. 106, ISBN 1-4614-0136-4
- ^ Ridpath, Ian (1989), Star tales, James Clarke & Co., s. 114, ISBN 0-7188-2695-7
