Gaspaço
Gaspaço (İspanyolca: gazpacho), İspanyol mutfağına ait, taze sebzeden püre halinde pişirilen bir tür çorbadır. İçeriğinde hayvansal besin olmayan vejetaryen bir yemektir.[1]
Etimolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]
"Gaspaço" sözünün menşei tartışmalıdır. V. asra kadar Endülüs Arapların, bedevilerin ve Yahudilerin evi olarak bilinirdi. "Gaspaço" sözünün bu devirde meydana çıkmış olma ihtimali vardır. Diğer bir görüşe göre çorbanın adı bedevi menşeli "caspa" sözünden gelmekte olup, "kalık, artık kalanlar" demektir. Yani gaspaço hazırlamak için evde artık kalanlar kullanılırdı.
Bazen bu yemeğin adı "kaspaçço" şeklinde yazılır. Yemeğin adında iki "ç" harfinin bulunması İtalyan dili için karakteristiktir, Portekiz dilinde ise çorbanın adı "Kaspaşu" (gaspacho) şeklindedir.
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Önceleri Endülüs'te insanlar suda sirke, zeytinyağı, kuru çörek, sarımsağı karıştırarak yemek hazırlıyorlardı. Bu onların ana yemeği olduğundan tarla işleri zamanı onlar bir grup kişiyi ("gazpachero") bu yemeği hazırlamak için ayırırlardı.
Kaspaçoya domates yalnız XIX. asır öncesinde ilave olunmuştur.[2]
Vaktiyle yoksulların yemeği sayılan gaspaço bugün artık yaygınlaşmış ve ünlenmiştir. İspanya'nın Sarsuela kral sarayında tarihte ilk defa 2013 yılı Haziran ayında kral ve kraliçe tarafından kabul zamanı ananevi olarak tahta kaselerle gaspaço çorbası verilmiştir.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Oxford English Dictionary, 2nd. ed cites R. Ford Hand-bk. Travellers in Spain I. i. 69 (1845) "Gazpacho..is a cold vegetable soup composed of onions, garlic, cucumbers, pepinos, pimientas, all chopped up very small and mixed with crumbs of bread, and then put into a bowl of oil, vinegar, and fresh water."
- ^ "Gaspaço tarihi". 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
- ^ "«İspanyol gaspaço çorbası»". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Gaspaço(İspanskaya okroşka) 19 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Panir.ru — Vejetaryen yemekler
- Gaspaço // povarenok.ru