İçeriğe atla

Gaia BH1

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gaia BH1
Gaia BH1 sistemindeki Güneş benzeri yıldız (solda) ve kara deliğin (sağ üstte) sanatsal tasviri
Gözlem verisi
Dönem J2000      Ekinoks J2000
Takımyıldız Yılancı
Sağ açıklık 17sa 28d 41,09661s[1]
Dik açıklık −00° 34′ 51,5234″[1]
Özellikler
Güneş benzeri yıldız
Evrim aşaması Ana kol
Tayfsal sınıf G[2]
Görünür büyüklük (G) 13,77[2]
Kara delik
Evrim aşaması Yıldız kaynaklı kara delik
Astrometri
Dikey hız (Rv)23,03±2,63[1] km/s
Özdevinim (μ) RA: -7,70±0,020 mys/y[2]
Dec.: -25,85±0,027 mys/y[2]
Iraklık açısı (π)2,09 ± 0,02 mys[2]
Uzaklık1.560 ± 10 ly
(478 ± 5 pc)
Yörünge[2]
Süre (P)185,59±0,05 g
Yarı büyük eksen (a)1,40±0,01 AU
Dış merkezlik (e)0,451±0,005
Eğiklik (i)126,6±0,4°
Yükseliş düğüm boylamı (Ω)97,8±1,0°
Enberi dönemi (T)2.457.387,9 ± 0,7
Enberi açısı (ω)
(ikincil)
12,8±1,1°
Ayrıntılar[2]
Güneş benzeri yıldız
Kütle0,93±0,05 M
Yarıçap0,99±0,05 R
Aydınlatma gücü (bolometrik)1,06±0,04 L
Yüzey kütle çekimi (log g)4,55±0,16 cgs
Sıcaklık5.850 ± 50 K
Metallik [Fe/H]-0,2±0,05 dex
Dönüş hızı (v sin i)<3,5 km/s
Kara delik
Kütle9,62±0,18 M
Katalog belirtmeleri
Gaia BH1 • Gaia DR3 4373465352415301632[2]
Veritabanı kaynakları
SIMBADveri

Gaia BH1 (Gaia DR3 4373465352415301632), Yılancı takımyıldızında yaklaşık olarak 1.560 ışık yılı (478 pc) uzaklıkta bulunan G-tipi ana kol yıldız ve büyük olasılıkla yıldız kütleli bir kara delikten oluşan ikili sistemdir.[3] 2022 yılı itibarıyla gök bilimcilerin bir kara delik içerdiğinden makul ölçüde emin oldukları bilinen en yakın sistemdir, onu Gaia BH2 ve A0620-00 takip eder.[2][4]

Gaia BH1, 2022 yılında Hawaii'deki Gemini Uluslararası Gözlemevi'nden astrofizikçi Kareem El-Badry liderliğindeki bir ekip tarafından Gaia uzay aracının astrometrik gözlemleri ve ayrıca dikey hız gözlemleri sayesinde keşfedildi. Keşif, 4 Kasım 2022 tarihinde kamuoyuna duyuruldu. Keşif ekibi, G-tipi yıldızın gözlemlenen hareketini açıklayabilecek "kara delik" dışında başka bir astrofiziksel senaryo bulamadı. Sistem, LB-1 ve HR 6819 gibi "kara delik taklitçilerinden" farklıdır. Çünkü kara deliğe dair kanıt, yıldızın kütlesine veya yörüngenin eğikliğine bağlı değildir ve kütle aktarımına dair hiçbir kanıt yoktur.[2] Keşif ekibi aynı zamanda bir kara delik içerme ihtimali olan ikinci bir sistem buldu.[2][5] Bu sistem biraz farklı parametrelerle başka bir gök bilimci ekibi tarafından da tespit edildi[6] ve 2023 yılında Gaia BH2 olarak doğrulandı.[7]

Yıldız ve kara delik, birbirlerinin etrafında 185,59 günlük bir periyot ve 0,45 dış merkezlik ile dolanırlar. Yıldız, yaklaşık olarak 0,93 M, 0,99 R ve 5850 K (5577 °C; 10070,6 °F) sıcaklığı ile Güneş'e benzer G-tipi ana kol yıldızıdır. Kara deliğin ise kütlesi yaklaşık olarak 9,62 M'dir.[2] Bu kütleye göre kara deliğin Schwarzschild yarıçapı yaklaşık 28 km (17 mi) olmalıdır.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c Gaia Collaboration; ve diğerleri. (2023). "Gaia Data Release 3. Summary of the content and survey properties". Astronomy and Astrophysics. 674. arXiv:2208.00211 $2. Bibcode:2023A&A...674A...1G. doi:10.1051/0004-6361/202243940.  VizieR'de bu kaynak için Gaia DR3 kaydı
  2. ^ a b c d e f g h i j k El-Badry, Kareem; Rix, Hans-Walter; ve diğerleri. (2 Kasım 2022). "A Sun-like star orbiting a black hole". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 518 (1). ss. 1057-1085. arXiv:2209.06833 $2. Bibcode:2023MNRAS.518.1057E. doi:10.1093/mnras/stac3140. 
  3. ^ Overbye, Dennis (5 Kasım 2022). "Astronomers Find a Black Hole in Our Cosmic Back Yard - Just 1,600 light-years away, the black hole is the closest known to Earth. The good news: It's dormant, at least for now". The New York Times. 3 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2022. 
  4. ^ "Astronomers Discover Closest Black Hole to Earth". noirlab.edu. NOIRLab. 4 Kasım 2022. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2022. 
  5. ^ Tanikawa, Ataru; Hattori, Kohei; ve diğerleri. (2023). "Search for a Black Hole Binary in Gaia DR3 Astrometric Binary Stars with Spectroscopic Data". The Astrophysical Journal. 946 (2). s. 79. arXiv:2209.05632 $2. Bibcode:2023ApJ...946...79T. doi:10.3847/1538-4357/acbf36. 
  6. ^ Chakrabarti, Sukanya; Simon, Joshua D.; ve diğerleri. (2023). "A Noninteracting Galactic Black Hole Candidate in a Binary System with a Main-sequence Star". The Astronomical Journal. 166 (1). s. 6. arXiv:2210.05003 $2. Bibcode:2023AJ....166....6C. doi:10.3847/1538-3881/accf21. 
  7. ^ El-Badry, Kareem; Rix, Hans-Walter; ve diğerleri. (1 Şubat 2023). "A red giant orbiting a black hole". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 521 (3). ss. 4323-4348. arXiv:2302.07880 $2. Bibcode:2023MNRAS.521.4323E. doi:10.1093/mnras/stad799. 
Rekorlar
Önce gelen
A0620-00
En yakın kara delik
2022—günümüz
Sonra gelen
Yok