Gabi Levi
Gabby Levy (d. 21 Haziran 1944, Bergama), Türk Yahudisi İsrailli diplomat ve büyükelçi.
Gabby Levy, 1944 yılında Bergama’da doğdu ve 1949 yılının başlarında dört yaşındayken ailesiyle birlikte İsrail'e göç etti. Levy Tel Aviv Üniversitesi, Orta Doğu Tarihi ve Coğrafya Bölümleri'nde lisans eğitimini aldıktan sonra Bar-Ilan Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimi aldı.
1963 yılında Hayfa'da bulunan İsrail Savunma Kuvvetleri Askeri Akademisi'nden mezun olmasının ardından 1963-1968 yılları arasında İsrail Savunma Kuvvetleri'nde binbaşı rütbesiyle zırhlı birlikler komutanı olarak hizmet vermiştir.
1973 yılında, akademik çalışmalarını tamamladıktan sonra, aday diplomat olarak İsrail Dışişleri Bakanlığı'na katılmış ve iki yıllık eğitimi sonunda Dışişleri Bakanlık kadrosuna dahil olmuştur.
Türkiye'deki büyükelçilik dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]
2006 yılında İsrail Büyükelçisi olarak Türkiye'ye atandı ve 2010 yılında yaş haddinden dolayı görev süresi dolmasına rağmen görevi 1 yıl daha uzatıldı. Büyükelçilik görevinin ilk üç yılı olağan geçmişti, ancak görevinin son iki yılı çalkantılı geçti.
Gazze saldırısı[değiştir | kaynağı değiştir]
27 Aralık 2008-18 Ocak 2009 arasında İsrail Savunma Kuvvetleri, Işık Bayramı'nın devam ettiği[1][2] 27 Aralık 2008 tarihinde yerel saatle 09.30 sıralarında[3] Gazze Şeridinden İsrailli sivillere ve askeri birimlere karşı kassam roketli saldırılardan dolayı Gazze Şeridini yöneten Haması sorumlu tutarak Gazze Savaşı başlattı. İsrail'in saldırıları nedeniyle 1000'den fazla Filistinli sivil insan hayatını kaybedince, Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan İsrail'in yapmış olduğu harekatı "barışa indirilmiş bir darbe" olarak açıklarken,[4] İsrail'in "insanlık suçu" işlediğini belirtti.[5]
Gazze'deki harekâtın çok sayıda sivil halkın ölümü ile sonuçlanması ve aynı dönem İsrail'in Türkiye aracılığıyla süren görüşmeleri aniden kesmesi Türkiye-İsrail ilişkilerini olumsuz bir şekilde etkilemeye başladı.
Davos krizi[değiştir | kaynağı değiştir]
30 Ocak 2009 tarihinde İsviçre'nin Davos kasabasında toplanan Dünya Ekonomik Forumu sırasında İsrail devlet başkanı Şimon Perez ile Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan arasında dünyanın gözleri önünde sert bir tartışma yaşandı. Erdoğan'ın toplantıyı terk etmesiyle sonuçlanan bu tartışmadan sonra Türkiye-İsrail ilişkilerinde büyük bir gerilim yaşandı.[6]
Gazze filosu saldırısı[değiştir | kaynağı değiştir]
2010 yılının Mayıs ayında İHH İnsani Yardım Vakfı, İsrail'in ablukası altında olan Gazze'ye bir yardım filosu gönderme kararı aldı. İHH Vakfı'nın kiraladığı Komorlar bandıralı MV Mavi Marmara yola çkıtı, ancak 31 Mayıs 2010'da uluslararası sularda Gazze'ye 100 km uzaktayken İsrail özel timi tarafından silahlı saldırıya uğradı ve Gazze filosu saldırısına yol açmıştır. Saldırıda 9 Türk aktivisti İsrailli komandolar tarafından öldürüldü. Saldırıda 10 İsrail Savunma Kuvvetleri komandosu ve yaklaşık 60 aktivist yaralandı.[7][8][9][10]
Bu saldırılar Türkiye ve İsrail arasında büyük bir diplomatik krize neden oldu.[11] Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Şili'den Türkiye'ye dönüşü öncesinde havaalanında yaptığı açıklamada "Bu saldırı, gerekçesi ne olursa olsun uluslararası hukuka aykırı bir 'devlet terörü'dür" dedi.[12] Türkiye Dışişleri Bakanlığı, İsrail Büyükelçisi Gabby Levy'i Dışişleri Bakanlığına çağırıp rahatsızlıklarını iletti. Ayrıca Türkiye'nin Tel Aviv büyükelçisi de Türkiye'ye geri çağrıldı.
2010 yılında Birleşmiş Milletler Gazze filosuna yapılan saldırıyı soruşturmaya başladı ve 1 Eylül 2011 yılında Palmer Rapor'u yayınladı. Ancak Birleşmiş Milletler raporu Türkiye'nin istediği doğrultuda çıkmayınca Türkiye bu rapordan sonra İsrail'e yaptırım kararı aldı ve ilişkilerin düzeyini ikinci kâtip seviyesine düşürdü. İsrail ayrıca Ankara'ya büyükelçi atamayacak. İngiliz Guardian gazetesi, "İsrail'in Ankara Büyükelçisi Gabby Levy'nin İsrail’de olduğu bildirildi ve Ankara’ya geri dönmeyecek" diye yazdı. Türkiye ilişkilerin düzelmesi için, MV Mavi Marmara baskınından sonra İsrail'in özür dilemesini ve tazminat ödemesini istiyor. İsrail ise özür dilemiyeceğini açıkladı, ve ancak olaylardan dolayı "üzüntülerini" ifade edip, tazminat ödemeyi kabul edeceğini açıkladı.[13]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ For Hanukah 4 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., lyrics by israeli national poet, Hayyim Nahman Bialik, mp3.co.il (link to English translation [1] 30 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^ Operation 'Cast Lead' Begins; One Israeli and 205 Arabs are Dead 10 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Arutz Sheva, 27 Aralık 2008
- ^ Harel, Amos (27 Aralık 2008). "ANALYSIS / IAF strike on Gaza is Israel's version of 'shock and awe'". Ha’aretz. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2008.
- ^ http://www.haberler.com/basbakan-erdogan-gazze-saldirisi-bize-de-yapilmis-haberi/ 3 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Aralık 2008'de erişildi.
- ^ http://www.focus.de/politik/ausland/nahost/friedens-nobelpreistraeger-alle-anzeichen-von-kriegsverbrechen_aid_358423.html 18 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 Aralık 2008 tarihinde erişildi.
- ^ "Davos'ta Yüksek Gerilim, Milliyet, 30 Ocak 2009". 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2011.
- ^ "Israeli commandos: Gaza flotilla crew tried to lynch us". Haaretz. 31 Mayıs 2010. 17 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2010.
- ^ "More Than 10 Dead After Israel Intercepts Gaza Aid Convoy". Wall Street Journal. 31 Mayıs 2010. 3 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2011.
- ^ "Israel: Activists on Gaza sail had weapons - Israel News, Ynetnews". Ynetnews.com. 14 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2010.
- ^ "Harper regrets deaths in Israeli attack on aid convoy". The Gazette. Montreal. 31 Mayıs 2010. 3 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2010.
- ^ http://www.aktifhaber.com/news_detail.php?id=292583 [ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Başbakan'dan ilk açıklama". Sabah. 31 Mayıs 2010. 30 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2010.
- ^ Gazete Vatan, 3 Eylül 2010, Perşembe - "Bundan sonra Türkiye'ye sadece turist olarak gelirim"[ölü/kırık bağlantı]