Güzçimeni, Ardahan
| Güzçimeni | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Güzçimeni Güzçimeni'nin Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 114 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75110 |
Güzçimeni, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Güzçimeni köyünün eski adı Kirman'dır. Farsça bir kelime olan Kirman, Gürcüceye Kirmani (ქირმანი) biçiminde girmiş olup "biçilmiş çayır" anlamına gelir.[3] Bu yer adı 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterinde de Kirman (كرمان) olarak geçer.[4]
Kirman köyü tarihsel Artaani bölgesinde yer alıyordu. Osmanlılar bu yerleşimi 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdi. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre köy, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Çıldır nahiyesine bağlıydı. Bu kayda göre köy tamamen boşalmış ve insansız hale gelmişti.[5]
Kirman köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sora, 93 Harbi'nin ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Çarlık Rusya'sına bırakıldı. Rus idaresinin Kirman (Кирман) olarak kaydettiği köy, Ardahan sancağının Ardahan kazasına (uçastok) bağıydı. 1886 yılında yapılan nüfus tespitinde köyde 96 kişi yaşıyordu. Rus idaresi 84 kişi Türk, 12 kişiyi Kürt olarak kaydetmiştir.[6] Birinci Dünya Savaşı yıllarında Ardahan bölgesini gezen Gürcü gazeteci Konstantine Odişaria, bu savaştan önce köyde 70 hane Müslüman Gürcünün yaşadığını, savaşta Ardahan bölgesine Osmanlı ordusunun girmesinden ve geri çekilmesinden sora Sibiryalı Rus Kazakların, Ermeni gönüllülerin ve Ardahan’daki Rus askerlerin pek çok erkeği öldürdüğünü yazmıştır.[7]
Kirman köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların çekilmesinin ardından bağımsız Gürcistan sınırıları içinde kaldı. Nitekim 7 Mayıs 1920 tarihli Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Ardahan Okrugu ile Artvin Okrugunu Gürcistan'nın bir parçası olarak tanıdı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti ile Sovyet Rusya 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması'yla Kirman köyünü de kapsayan Ardahan bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.[8]
Güzçimeni köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kirman (كیرمان) biçiminde kaydedilmiştir. Bu tarihte köy Kars vilayetinin Ardahan kazasının merkez nahiyesine bağlıydı.[9] Kirman Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında, Gürcüce anlamına yakın biçimde Güzçimeni olarak değiştirilmiştir.[10] 1965 genel nüfus sayımında Alagöz köyünün nüfusu 353 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 110 kişi okuma yazma biliyordu.[11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Ardahan il merkezine 6 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 114[2] |
| 2021 | 120[2] |
| 2020 | 134[2] |
| 2019 | 142[2] |
| 2018 | 144[2] |
| 2017 | 142[2] |
| 2016 | 133[2] |
| 2015 | 137[2] |
| 2014 | 130[2] |
| 2013 | 130[2] |
| 2012 | 116[2] |
| 2011 | 101[2] |
| 2010 | 101[2] |
| 2009 | 105[2] |
| 2008 | 99[2] |
| 2007 | 94[2] |
| 2000 | 115[12] |
| 1990 | 187[12] |
| 1985 | 235[12] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Guzcimeni, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 14 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Merkez Güzçimeni Köy Nüfusu". Nufusune.com. 20 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ "A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt, ISBN 978-0-9535878-3". 6 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2022.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958) s. 525". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958) s. 525-526". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
- ^ ""Ardahan kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- ^ Konstantine Odişaria, “Ardahan'ın Müslüman Gürcüleri” (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 28 Ocak 1917, sayı. 22.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 759.
- ^ "Köylerimiz, İçişleri Bakanlığı yayını, Ankara, 1968, s. 703". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2022.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ a b c d "Güzçimeni Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.