Fransa'daki Polonya Ordusu (1939-40)

Fransa'daki Polonya Ordusu, Polonya Seferi sonrasında Nazi Almanyası işgali altında kalan ülkelerinden kaçan mültecilerden ve Polonya Ordusu'nun kılıç artıklarından oluşturulmaya başlanmıştır. Fransa Muharebesi öncesinde mevcudiyeti 85 bin civarına yükselen askerî birlik, yaşanan mağlubiyetin ardından dağılmıştır. Dunkerque Tahliyesi kapsamında İngiltere'ye tahliye edilen yaklaşık 20 bin asker, savaşın ilerleyen döneminde Müttefik Devletler ordularıyla eşgüdümlü şekilde Batı Cephesinde görev yapmıştır.^[1]

Tarihçesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ordunun kuruluşu Polonya'nın Ekim 1939'da düşmesi sonrasında başlamıştır. Polonya'nın müttefiki konumunda olan Fransa, saldırgan Nazi Almanyasına 3 Eylül 1939 itibarıyla savaş ilan etmiş olsa da askerî harekâta başlamamış durumdadır.^[a] Fransa Polonyalı mültecilere sınırlarını açmış ve ordunun kılıç artığı konumundakileri de askerî düzen içinde istihdam etmeye başlamıştır. Polonyalı birlikler için Coëtquidan ve Parthenay'da kamplar kurulmuştur. Mayıs 1940'a gelindiğinde birliklerin mevcudu 80 bin seviyesine gelmiştir. Bunların 45 bin kadarı Polonya'dan gelenlerden, geri kalanı da Fransa'daki Lehlerden oluşmuştur. Fransa'da yaşanan lojistik ve siyasal sorunlar nedeniyle birliklere ihtiyaç duydukları silah ve mühimmat çok eksik şekilde iletilmiştir. Polonya Genelkurmay Başkanlığı tarafından Fransız komuta heyetine sunulan Nazilerin blitzkrieg savaş taktiklerini inceleyen ve karşı tedbirler öneren çalışma Fransızlar tarafından görmezden gelinmiştir.

Askerî harekât[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransa Muharebesinin başlamasıyla beraber Polonya Ordusundan hızlı bir şekilde zırhlı birlikler oluşturularak ekipman eksikleri giderilmeye çalışıldı. Nazilerin cephe hattını yarmış olmalarına rağmen bu zırhlı birlikler cepheye gönderildi. Polonya Ordusu birlikleri yoğun saldırı altında lojistik ve mühimmat desteği olmadan çarpışmaya devam etmiş, Philippe Pétain tarafından 16 Haziran 1940 tarihinde yapılan ateşkes ilanına rağmen savaşa devam etmiştir. Polonyalı komutan Władysław Sikorski, Lehlerin İngilizlerin müttefiki olarak savaşa devam edeceğini, dolayısıyla Petain'in açıklamasının kendilerini bağlamadığını belirtmiş, Polonya birliklerinin İngiltere'ye geçmek için denizden tahliye olanaklarını arayacağını, bunun olanaksız olduğu durumlarda ise İsviçre'ye geçmeye çalışacağını belirtmiştir. İngiltere'ye tahliye edilemeyen bazı birlikler Fransız Direnişi'ne dahil olmuştur. Fransız sömürgesi konumundaki Suriye'deki Leh birlikler de ateşkesi kabul etmeyip Filistin'deki İngiliz komutanlığı emrine girmiştir.

Sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransa'da silah altına alınan 85 bin civarındaki Lehten yaklaşık 55 bini Almanlara karşı savaşmak üzere askerî birliklerin emrine verilebilmiştir. Bunlardan 1400'ü Fransa'nın savunulması sırasında ölmüş, 4 bine yakını yaralanmış ve 16 bini de esir düşmüştür. 13 bin civarı Leh de İsviçre'ye geçtikten sonra enterne edilmiştir. Sikorski, Fransa'da savaşmış olan birliklerden 20 ila 35 bin Leh askerini İngiltere'ye tahliye etmeyi başarmış, burada yeniden askerî birlik olarak örgütlemiştir. Çok sayıda Leh asker ise bölgeyi tanıdıkları için Fransız Direnişine katılmayı tercih etmiş, Nazilere karşı savaşmaya devam etmiştir.