Eynular

Eynu
ئەينۇ
	Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde Eynuca'nın konuşulduğu yerler kızıl renktedir
Toplam nüfus
	30,000–50,000
Önemli nüfusa sahip bölgeler
	Xinjiang (Çin)
Diller
	Eynuca, Uygurca ve Çince
Din
	Çoğunluk: Alevi ; Azınlık: Sünni İslam

Eynular (veya Äynu, Abdal veya Aini), Çin'in Sincan bölgesinde yaşayan bir Türk halkıdır. Yasal olarak Uygurlar içinde sayıldıkları için tanınmayan bir etnik grup olarak kabul edilmektedirler. Eynular ağırlıklı olarak Aleviliğe bağlıdır.^[1]^[2]^[3] Nüfuslarının yaklaşık 30.000 ila 50.000 arasında olduğu tahmin edilmektedir ve çoğunlukla Taklamakan Çölü’nün çevresinde yaşamaktadırlar.^[4]^[5]

Köken

Eynu halkının kökeni tartışmalıdır. Bazı tarihçiler, Eynu atalarının birkaç yüz yıl önce veya daha öncesinde Batı Asya'dan gelen İrani göçebe bir topluluk olduğunu öne sürerken,^[6] diğerleri Äynu dilindeki Farsça kelime dağarcığının, bölgedeki İrani dillerinin bir zamanlar baskın ticaret dilleri olmasının veya İrani tüccarların yerel halkla evlenmesinin bir sonucu olduğunu savunmaktadır.^[7]

Eynu halkı, belirli bir dönemde Uygurlarla birlikte İslam’a geçiş yapmıştır. Uygurlar ve bölgedeki diğer Türk topluluklarıyla yaşanan gerilimler sonucunda, daha az verimli topraklara, Taklamakan Çölü yakınlarındaki Tarım Havzası'na sürülmüşlerdir.^[5]

Dil ve kültür

Eynuların kendi diline Eynuca denir ve Türkçe ile Farsça çok birbirine girmiştir. Fakat çoğunlukla Türkçe kelimeler yaygındır.^[4] Eynuca sadece evde konuşulur, dışarıda Uygur Türkçesi konuşurlar.

Bir alt kültür özelliklerini gösterirler.^[4] Eynular kendilerini Abdal olarak da tanımlarlar.^[4] Uygur Türkleri ile evlilikler yaygın değildir.^[8] Buna karşılık Çin hükûmeti Eynu halkını Uygur saymaktadır.^[8] Bölgedeki diğer Uygur Türkleri sünni olmasına karşın, Eynular Şii İslam'ın Alevi meşrebinden olup, Anadolu ve Balkanlara da uzanan Tarikat-ı Aleviyye aşiretindendir.^[9]^[10]^[11]

Kaynakça

^ Louie, Kam (2008). The Cambridge companion to modern Chinese culture. Cambridge companions to culture. Cambridge (GB): Cambridge University press. ISBN 978-0-521-86322-3.
^ Bader, Alyssa Christine (9 Mayıs 2012). "Mummy dearest : questions of identity in modern and ancient Xinjiang Uyghur Autonomous Region" (İngilizce). 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.
^ Starr, S. Frederick, (Ed.) (2015). Xinjiang: China's Muslim borderland. Studies of Central Asia and the Caucasus. London New York: Routledge. ISBN 978-0-7656-1318-9.
^ ^a ^b ^c ^d Johanson, Lars (2001). "Discoveries on the Turkic Linguistic Map" (PDF). Cilt 5. Stockholm: Swedish Research Institute in Istanbul. ss. 21-22. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2015.
^ ^a ^b Minahan, James B. (10 Şubat 2014). Ethnic Groups of North, East, and Central Asia: An Encyclopedia (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-018-8.
^ Safran, William (1998). Nationalism and Ethnoregional Identities in China (İngilizce). Psychology Press. ISBN 978-0-7146-4921-4.
^ Matras, Yaron; Bakker, Peter (2003). The Mixed Language Debate: Theoretical and Empirical Advances (İngilizce). Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-017776-3.
^ ^a ^b Gordon, Raymond G., Jr., (Ed.) (2005). Ethnologue: Languages of the World. 15th. Dallas, Tex.: SIL International.
^ Louie, Kam (2008). The Cambridge Companion to Modern Chinese Culture. Cambridge University Press. s. 114. ISBN 978-0521863223.
^ Starr, S. Frederick (2004). Xinjiang: China's Muslim Borderland: China's Muslim Borderland. Routledge. s. 303. ISBN 978-0765613189.
^ "Mummy dearest : questions of identity in modern and ancient Xinjiang Uyghur Autonomous Region". Alyssa Christine Bader Whitman College p31. 9 Mayıs 2012. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020.

Dış bağlantılar

Asya Harvest adlı Hristiyan örgütün gözüyle Eynular 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] Louie, Kam (2008). The Cambridge companion to modern Chinese culture. Cambridge companions to culture. Cambridge (GB): Cambridge University press. ISBN 978-0-521-86322-3.

[2] Bader, Alyssa Christine (9 Mayıs 2012). "Mummy dearest : questions of identity in modern and ancient Xinjiang Uyghur Autonomous Region" (İngilizce). 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2021.

[3] Starr, S. Frederick, (Ed.) (2015). Xinjiang: China's Muslim borderland. Studies of Central Asia and the Caucasus. London New York: Routledge. ISBN 978-0-7656-1318-9.

[Johanson-4] Johanson, Lars (2001). "Discoveries on the Turkic Linguistic Map" (PDF). Cilt 5. Stockholm: Swedish Research Institute in Istanbul. ss. 21-22. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2015.

[:0-5] Minahan, James B. (10 Şubat 2014). Ethnic Groups of North, East, and Central Asia: An Encyclopedia (İngilizce). ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-018-8.

[6] Safran, William (1998). Nationalism and Ethnoregional Identities in China (İngilizce). Psychology Press. ISBN 978-0-7146-4921-4.

[7] Matras, Yaron; Bakker, Peter (2003). The Mixed Language Debate: Theoretical and Empirical Advances (İngilizce). Walter de Gruyter. ISBN 978-3-11-017776-3.

[Ethnologue-8] Gordon, Raymond G., Jr., (Ed.) (2005). Ethnologue: Languages of the World. 15th. Dallas, Tex.: SIL International.

[KAM-9] Louie, Kam (2008). The Cambridge Companion to Modern Chinese Culture. Cambridge University Press. s. 114. ISBN 978-0521863223.

[XIN-10] Starr, S. Frederick (2004). Xinjiang: China's Muslim Borderland: China's Muslim Borderland. Routledge. s. 303. ISBN 978-0765613189.

[WHIT-11] "Mummy dearest : questions of identity in modern and ancient Xinjiang Uyghur Autonomous Region". Alyssa Christine Bader Whitman College p31. 9 Mayıs 2012. 27 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]