9 Eylül
(Eylül 9 sayfasından yönlendirildi)
|
9 Eylül günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz. |
9 Eylül, Miladi takvime göre yılın 252. (artık yıllarda 253.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 113 gün vardır.
| Ağu – Eylül – Ekim | ||||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | |||||
Olaylar
[değiştir | kaynağı değiştir]- MÖ 479 - Platea Muharebesi gerçekleşti.
- 1141 - Katvan Muharebesi gerçekleşti.
- 1493 - Osmanlı ile Macaristan Krallığı destekli Hırvatistan Krallığı birleşik ordusu arasında Krbava Muharebesi gerçekleşti.
- 1543 - Mary Stuart, daha 9 yaşındayken taç giyerek İskoçya Kraliçesi oldu.
- 1570 - Lefkoşa, Türkler tarafından fethedildi.
- 1850 - Kaliforniya, 31. eyalet olarak ABD'ye kabul edildi.
- 1892 - Jüpiter'in beşinci uydusu olan Amalthea bulundu.
- 1914 - İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı Hükûmeti'nin kabul ettiği tüm kapitülasyonları reddetti.
- 1922 - İzmir'in Kurtuluşu: Dumlupınar Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Yunan Ordusu'nu önüne katan Türk Ordusu işgal altında bulunan İzmir'e girdi.
- 1923 - Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu.
- 1940 - Macar Ordusu, 87 Rumeni ve 6 Yahudiyi Treznea Katliamı'nda öldürdü.
- 1945 - Çin-Japon Savaşı (1937-1945) sona erdi.
- 1948 - Kim İl-sung, Kuzey Kore'nin kuruluşunu ilan etti.
- 1971 - Boğaziçi Üniversitesi'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
- 1974 - 11. Altın Portakal Film Festivali'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Lütfi Ömer Akad'ın Düğün filmi aldı.
- 1992 - İspanya, Katalonya bölgesinin özerkliğini tanıdı.
- 1993 - İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti.
- 2001 - 12 Dev Adam, Türkiye'de düzenlenen Avrupa Şampiyonasında ikinci oldu.
- 2011 - Dünya'nın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi ziyarete açıldı.
- 2023 - Kuzey Kore hükûmeti beşinci ve bildirildiğine göre en büyük nükleer testini gerçekleştirdi. Dünya liderleri eylemi kınarken, Güney Kore bunu "manyak pervasızlık" olarak nitelendirdi.
Doğumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- 214 - Aurelian, Roma İmparatoru (ö. 275)
- 384 - Honorius, önce Roma İmparatoru sonra Batı Roma İmparatoru (ö. 423)
- 1349 - III. Albert, Habsburg Hanedanı'nın üyesi, 1365'ten ölümüne kadar Avusturya dükü (ö. 1395)
- 1466 - Ashikaga Yoshitane, Ashikaga şogunluğunun 10. şogunu (ö. 1523)
- 1583 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan müzisyen ve besteci (ö. 1643)
- 1585 - Armand Jean du Plessis de Richelieu, Fransız din adamı, asilzade ve siyasetçi (ö. 1642)
- 1737 - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (ö. 1798)
- 1778 - Clemens Brentano, Alman yazar (ö. 1842)
- 1823 - Joseph Leidy, Amerikalı bilim insanı (ö. 1891)
- 1828 - Lev Tolstoy, Rus yazar ve aktivist (ö. 1910)
- 1855 - Houston Stewart Chamberlain, İngiliz yazar ve filozof (ö. 1927)
- 1869 - Abdullah Cevdet, Osmanlı siyaset adamı ve düşünür, göz doktoru, şair ve tercüman (ö. 1932)
- 1890 - Colonel Sanders, Amerikalı iş insanı (ö. 1980)
- 1901 - Jürgen Wagner, Alman general (ö. 1947)
- 1906 - Ali Hadi Bara, Türk heykeltıraş (ö. 1971)
- 1908 - Cesare Pavese, İtalyan ozan ve romancı (ö. 1950)
- 1909 - Arthur Jonath, Alman atlet (ö. 1963)
- 1912 - Wilhelm Oxenius, Alman asker (ö. 1979)
- 1913 - Tarık Levendoğlu, Türk sahne tasarımcısı, tiyatro yönetmeni, çevirmen ve fresk ressamı (ö. 1978)
- 1919 - Gottfried Dienst, İsviçreli futbol hakemi (ö. 1998)
- 1922
- Bernard Bailyn, Amerikalı tarihçi, yazar ve profesör (ö. 2020)
- Hans Dehmelt, Alman asıllı Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2017)
- 1923 - Marcel Zanini, Türk-Fransız caz müzisyeni (ö. 2023)
- 1924
- Sylvia Miles, Amerikalı aktris (ö. 2019)
- Russell M. Nelson, Amerikalı dini lider, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin şu anki başkanı ve peygamberi, 12 Havariler Kurulunun eski başkanı
- 1925
- Berni Alder, Almanya doğumlu Amerikalı fizikçi (ö. 2020)
- Soňa Červená, Çek opera sanatçısı, aktris ve keman sanatçısı (ö. 2023)
- 1926
- Jan-Olaf Strandberg, İsveçli aktör (ö. 2020)
- Erhard Eppler, Alman Sosyal Demokrat siyasetçi, eski bakan ve eğitimci (ö. 2019)
- Yusuf el-Karadavi, Mısırlı din bilgini ve Dünya Müslüman Alimler Birliği başkanı (ö. 2022)
- 1928 - Sol LeWitt, Amerikalı heykeltıraş ve ressam (ö. 2007)
- 1929
- Aleksey Maslennikov, Rus Sovyet tenor ve opera sanatçısı (ö. 2016)
- Stu Phillips, Amerikalı besteci, şef ve plak yapımcısı
- 1930
- Gültekin Oransay, Türk müzikbilimci, tarih ve dil araştırmacısı (ö. 1989)
- Frank Lucas, Amerikalı uyuşturucu baronu, gangster ve suç patronu (ö. 2019)
- 1932 - Müşfik Kenter, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2012)
- 1935
- Demir Özlü, Türk öykü ve roman yazarı (ö. 2021)
- Haim Topol, İsrailli tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2023)
- 1936 - David Gold, İngiliz iş adamı ve yönetici (ö. 2023)
- 1938 - Claudio Nizzi, İtalyan çizgi romancı ve senarist
- 1939
- Alexandre Benmakhlouf, Fransız hukukçu
- Sharon Ambrose, Amerikalı siyasetçi (ö. 2017)
- Froilan Tenorio, Amerikalı siyasetçi ve bürokrat (ö. 2020)
- 1940 - Cihangir Gaffari, İranlı aktör ve yapımcı
- 1941 - Dennis Ritchie, Amerikalı bilgisayar mühendisi (ö. 2011)
- 1942
- Ataman Yalgın, Türk büyükelçi (ö. 2021)
- Ted Herold, Alman rock and roll şarkıcısı ve aktör (ö. 2021)
- 1943
- Başar Sabuncu, Türk oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, çevirmen, sahne tasarımcısı, oyuncu (ö. 2015)
- Frank Clark, İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör
- Hélène Vincent, Fransız oyuncu ve tiyatro yönetmeni
- Art LaFleur, Amerikalı oyuncu (ö. 2021)
- Madeline Kripke, dünyanın en büyük sözlük koleksiyonlarından birine sahip kitap koleksiyoncusu (ö. 2020)
- 1944 - Álvaro Gil-Robles, İspanyol hukukçu ve siyasetçi
- 1945 - Erbil Tuşalp, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2020)
- 1946
- Selçuk Esenbel, Türk tarihçi ve akademisyen
- Pablo Alarcón, Arjantinli oyuncu
- Adrian Smith, İngiliz istatikçi (Alan Turing Enstitüsü Başkanı ve Royal Society başkanı)
- 1947 - Emin Kansu, Türk doktor ve akademisyen
- 1949 - John Curry, Olimpiyat ve Dünya Şampiyonu İngiliz buz patenci (ö. 1994)
- 1951
- Fikri Arkan, Türk ülkücü militan (ö. 1982)
- Robert Desiderio, Amerikalı aktör (ö. 2021)
- Ildikó Schwarczenberger, Macar eskrimci (ö. 2015)
- 1952 - David A. Stewart, İngiliz müzisyen ve prodüktör
- 1953
- Janet Fielding, Avustralyalı aktris
- Sami Dedeoğlu, Türk iş insanı ve siyasetçi
- 1956 - Ayhan Kavas, Türk oyuncu
- 1957 - Šefik Džaferović, Boşnak siyasetçi (Demokratik Eylem Partisi (SDA) başkan yardımcısı ve Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı eski Boşnak üyesi)
- 1958
- Almasbei Kchach, Abhazyalı siyasetçi (ö. 2012)
- Mrinal Haque, Bangladeşli heykeltıraş (ö. 2020)
- 1959
- Ruhsar Öcal, Türk opera solisti, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
- Ali Buysaim, Birleşik Arap Emirlikli eski futbol hakemi
- 1960
- Nurullah Genç, Türk iktisatçı ve şair
- Hugh Grant, İngiliz oyuncu ve film yapımcısı
- Ruth Jacott, Hollandalı şarkıcı
- Urmas Sisask, Eston besteci (ö. 2022)
- 1961 - Faruk Çaturoğlu, Türk siyasetçi
- 1962
- Kaija Kärkinen, Finlandiyalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve oyuncu
- Renato Gaúcho, Brezilyalı eski futbolcu ve teknik direktör
- 1963
- Eymen Mansur, Mısırlı milli futbolcu
- Roberto Donadoni, İtalyan eski millî futbolcu ve teknik direktör
- 1964
- Lance Acord, Amerikalı görüntü yönetmeni ve yapımcı
- Aleksandar Hemon, Bosnalı yazar, gazeteci, denemeci ve eleştirmen
- 1965
- Cihat Levent, Türk millî basketbolcu, spor yöneticisi ve sivil toplum kuruluşu aktivisti
- Yücel Savaş, Türk siyasetçi ve iş insanı
- Erick Lonnis, Kosta Rikalı millî futbolcu
- 1966 - Adam Sandler, Amerikalı oyuncu
- 1967
- Akshay Kumar, Hint-Punjablı oyuncu, yönetmen ve yapımcı
- Anna Malle, Amerikalı porno yıldızı (ö. 2006)
- Akshay Kumar, Hint oyuncu
- 1969
- Rachel Hunter, Yeni Zelandalı manken, oyuncu ve reality Tv şov sunucusu
- Özlem Zengin, Türk avukat ve siyasetçi
- 1970
- Tülay Günal, Türk oyuncu
- Cüneyt Mete, Türk oyuncu
- 1971
- Sevil Akı Saner, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı
- Eric Stonestreet, Amerikalı aktör ve komedyen
- 1972
- Natasha Kaplinsky, İngiliz haber sunucusu
- Xavier Pascual, İspanyol profesyonel basketbol antrenörü
- George Perez, Amerikalı oyuncu
- Goran Višnjić, Hırvat oyuncu
- 1974 - Ece Uslu, sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu
- 1975
- İlker Kızmaz, Türk oyuncu
- Michael Bublé, Kanadalı müzisyen, pop-caz sanatçısı ve oyuncu
- 1976
- Emma de Caunes, Fransız oyuncu ve yönetmen
- Mick Blue, Avusturyalı pornografik film oyuncusu ve yönetmen
- 1977
- Fatih Tekke, Türk eski futbolcu ve teknik direktör
- Ferzad Mecidi, İranlı milli futbolcu
- 1978 - Arzu Şahin, Türk halk müziği sanatçısı
- 1979
- Nikki DeLoach, Amerikalı oyuncu ve performans şarkıcısı
- Gökçe, Türk şarkıcı, söz yazarı ve besteci
- 1980
- Václav Drobný, Çek eski millî futbolcu (ö. 2012)
- Michelle Williams, Amerikalı aktris
- 1981 - Lyn, Güney Koreli R&B şarkıcısı
- 1982
- Isabelle Caro, Fransız manken ve oyuncu (ö. 2010)
- Welissa De Souza Gonzaga, Brezilyalı voleybolcu
- 1983 - Rodrigo Souto, Brezilyalı futbolcu
- 1984
- Brad Guzan, Amerikalı futbolcu
- Mihalis Sifakis, Yunan eski millî futbolcu
- 1985
- Lior Eliyahu, İsrailli profesyonel basketbolcu
- Luka Modrić, Hırvat millî futbolcu
- 1986
- İbrahim Kendirci, Türk oyuncu
- Luc Mbah a Moute, Kamerunlu profesyonel basketbolcu
- 1987
- Afrojack, Hollandalı DJ ve prodüktör
- Alex Song, Kamerunlu futbolcu
- Clayton Snyder, Amerikalı oyuncu
- Gökhan Keser, Türk şarkıcı
- 1988 - Danilo D'Ambrosio, İtalyan futbolcu
- 1989
- Beta Berk Bayındır, Türk rapçi ve söz yazarı (ö. 2022)
- Dairis Bertāns, Letonyalı basketbolcu
- 1990
- Hüsnü Başkurt, Türk futbolcu
- Muhammed er-Rumeyhi, Bahreynili futbolcu
- 1991
- Oscar, Brezilyalı millî futbolcu
- Danilo Luís Hélio Pereira, Portekizli futbolcu
- 1992 - Başaran Saraçoğlu, Türk futbolcu
- 1993
- Sarah Logan, Amerikalı profesyonel güreşçi
- Pablo Insua, İspanyol futbolcu
- 1994
- Yuliana Korolkova, Rus manken
- Jure Balkovec, Sloven futbolcu
- Lucas Ontivero, Arjantinli futbolcu
- Gilbert Koomson, Ganalı millî futbolcu
- Matt Macey, İngiliz futbolcu
- Ali Faiz Atiyye, Iraklı futbolcu
- Yuto Horigome, Japon futbolcu
- Yuta Toyokawa, Japon futbolcu
- William Guzmán, Meksikalı futbolcu
- 1996 - Lennard Kämna, Alman profesyonel yol bisikletçisi
- 1997 - Fredrik Jensen, Fin futbolcu
- 1998 - Colin Dagba, Fransız futbolcu
- 1999 - Bilal Hassani, Fransız şarkıcı
Ölümler
[değiştir | kaynağı değiştir]- 276 - Florianus, Roma İmparatoru
- 1087 - I. William, İngiltere Kralı (d. 1028)
- 1271 - III. Yaroslav, 1264'ten 1271'e kadar ilk Tver Prensi ve Vladimir'in onuncu Büyük Prensi (d. 1230)
- 1483 - IV. Edward, İngiltere Kralı (d. 1442)
- 1487 - Chenghua, Çin İmparatoru (d. 1447)
- 1513 - IV. James, İskoç Kralı (d. 1473)
- 1569 - Pieter Brueghel, Hollandalı ressam (d. 1525)
- 1583 - Humphrey Gilbert, I. Elizabeth döneminde görev yapmış İngiliz maceraperest, kâşif, milletvekili ve asker (d. 1539)
- 1596 - Anna Jagiellon, 1575'ten 1586'ya Polonya kraliçesi ve Litvanya Büyük Düşesi (d. 1523)
- 1830 - Bailey Bartlett, Amerikalı siyasetçi (d. 1750)
- 1841 - Augustin Pyramus de Candolle, İsviçreli botanikçi (d. 1778)
- 1891 - Jules Grévy, Fransız devlet adamı (d. 1807)
- 1898 - Stéphane Mallarmé, Fransız şair (d. 1842)
- 1901 - Henri de Toulouse-Lautrec, Fransız ressam (d. 1864)
- 1941 - Hans Spemann, Alman embriyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1869)
- 1942 - Şevki Savaşçı, Türk asker ve İstiklâl Savaşı gazisi (d. 1878)
- 1943 - Charles McLean Andrews, Amerikalı tarihçi (d. 1863)
- 1959 - Ramón Fonst, Kübalı eskrimci (d. 1883)
- 1976 - Mao Zedong, Çinli devrimci, siyasetçi ve Çin Komünist Partisi'nin kurucusu (d. 1893)
- 1978 - Ida Noddack, Alman kimyager ve fizikçi (d. 1896)
- 1978 - Jack Warner, Kanada doğumlu Amerikalı film yapımcısı (d. 1892)
- 1981 - Jacques Lacan, Fransız psikiyatr (d. 1901)
- 1983 - Luis Monti, Arjantinli futbolcu (d. 1901)
- 1984 - Yılmaz Güney, Türk yönetmen ve sinema oyuncusu (d. 1937)
- 1985 - Sırrı Atalay, Türk siyasetçi ve hukukçu (d. 1919)
- 1985 - Paul Flory, 1974 yılında Nobel Kimya Ödülünü kazanan Amerikalı kimyacı (d. 1910)
- 1985 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944)
- 1989 - Elevter Andronikaşvili, Gürcü fizikçi (d. 1910)
- 1990 - Nicola Abbagnano, İtalyan varoluşçu felsefeci (d. 1901)
- 1993 - Maurice Yaméogo, Burkina Fasolu siyasetçi (d. 1921)
- 1995 - Erik Nilsson, İsveç futbolcu (d. 1916)
- 1996 - Bill Monroe, Amerikalı mandolist, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1911)
- 1997 - Burgess Meredith, Amerikalı oyuncu (d. 1907)
- 1998 - Semiha Şakir, Türk hayırsever (d. 1905)
- 2001 - Ahmet Şah Mesut, Afgan askeri lider (d. 1953)
- 2003 - Edward Teller, Macar asıllı Amerikalı kuramsal fizikçi (d. 1908)
- 2006 - Mehmet Emin Aga, Batı Trakya Türkü İskeçe seçilmiş müftüsü (Batı Trakya-Yunanistan) (d. 1932)
- 2007 - Saide Arifova, Kırım Tatarı İkinci Dünya Savaşı 74 Yahudi çocuğu kurtaran kadın (d. 1916)
- 2010 - Bent Larsen, Danimarkalı satranç oyuncusu (d. 1935)
- 2010 - Rauno Mäkinen, Fin güreşçi (d. 1931)
- 2013 - Patricia Blair, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1931)
- 2014 - Denny Miller, Amerikalı oyuncu (d. 1934)
- 2016 - Mario Spezi, İtalyan gazeteci ve yazar (d. 1945)
- 2017 - Frank Aarebrot, Norveçli siyaset bilimci ve akademisyen (d. 1947)
- 2018 - Frank Andersson, İsveçli güreşçi ve tv gösteri sanatçısı (d. 1956)
- 2018 - Javier Usabiaga Arroyo, Meksikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1939)
- 2018 - Mr. Catra, Brezilyalı pop-funk müziği şarkıcısı, müzisyen ve aktör (d. 1968)
- 2019 - Seher Hüdayari, Tahran'da İslami Devrim Mahkemesi önünde kendisini ateşe vermesiyle bilinen İranlı kadın (d. 1990)
- 2019 - Lavrendis Maheriças, Yunan rock müzisyeni ve şarkı sözü yazarı (d. 1956)
- 2019 - Dinçer Sümer, Türk tiyatro oyuncusu, yönetmen ve seslendirme sanatçısı (d. 1938)
- 2020 - Henrietta Boggs, Amerikalı yazar, gazeteci ve aktivist (d. 1918)
- 2020 - KS Firoz, Bangladeşli aktör (d. 1946)
- 2020 - Shere Hite, ABD doğumlu Alman seksolog ve feminist (d. 1942)
- 2020 - Yopie Latul, Endonezyalı şarkıcı (d. 1953)
- 2020 - Amos Luzzatto, İtalyan yazar (d. 1928)
- 2021 - Borhane Alaouié, Lübnanlı film yönetmeni (d. 1941)
- 2021 - Marianne Battani, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1944)
- 2021 - Urbain Braems, Belçikalı eski futbolcu, teknik direktör (d. 1933)
- 2021 - Wiesław Gołas, Polonyalı aktör (d. 1930)
- 2021 - Lucette Michaux-Chevry, Fransız merkez sağ siyasetçi, eski bakan (d. 1929)
- 2021 - Danilo Popivoda, Sloven profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1947)
- 2022 - Jack Ging, Amerikalı aktör (d. 1931)
- 2022 - Mark Miller, Amerikalı aktör, senarist, yapımcı ve yönetmen (d. 1924)
- 2024 - James Earl Jones, Amerikalı oyuncu (Shakespeare'in Othello'sundaki performansıyla ünlü) (d. 1931)
Tatiller ve özel günler
[değiştir | kaynağı değiştir]- İzmir'in Kurtuluş Günü (1922)[1]
- Kuzey Kore Bağımsızlık Günü[2][3][4]
- Tacikistan Bağımsızlık Günü[5][6][7]
Wikimedia Commons'ta 9_Eylül ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "İzmir'in Kurtuluşunun 100. Yıl Dönümü Kutlama Programı". www.izmir.gov.tr. 3 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023.
- ^ "North Korea's Kim marks founding day with parade, promises to China, Russia". Al Jazeera. 25 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024.
- ^ "North Korea: North Korea to mark 75th founding anniversary, Sept. 9". North Korea: North Korea to mark 75th founding anniversary, Sept. 9 | Crisis24. 26 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024.
- ^ "North Korea marks founding day with parade, diplomatic exchanges | Reuters". 24 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2024.
- ^ Koordinatörlüğü, TRT Yeni Medya Kanal. "Tacikistan, 31. bağımsızlık yıl dönümünü kutladı - Avrasya'dan - Haber". TRT Avaz. 16 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ "Tacikistan Cumhuriyeti'nin Bağımsızlık Günü Dışişleri Bakanlığı'nda kutlandı". Devam Gazetesi. 16 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.
- ^ "Tacikistan 31. bağımsızlık yıl dönümünü kutladı". Gzt. 9 Eyl 2022. 16 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2024.