Ethem Paşa
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Eylül 2016) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Edhem Paşa | |
|---|---|
 Müşir Edhem Paşa | |
| Lakabı | "Gazi" |
| Doğum | 1851 İstanbul |
| Ölüm | 17 Aralık 1909 (65 yaşında) Mısır |
| Bağlılığı |  Osmanlı İmparatorluğu |
| Hizmet yılları | 1863-1909 |
| Rütbesi | Müşir |
| Komutası | Griviça Mevki Komutanı, Kosova Valisi, Üsküp Valisi, Beyrut Valisi, Adana ve Havalisi Umum Komutanı, Alasonya Ordusu |
| Çatışma/savaşları | 1876-1877 Osmanlı-Sırp Savaşı, 93 Harbi, 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı |
| Ödülleri | Murassa İmtiyaz Nişanı |
Ethem Paşa (Osmanlıca: ادهم پاشا) (d. 12 Ağustos 1844, İstanbul - ö. 17 Aralık 1909, İstanbul), Türk asker ve devlet adamı. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda Osmanlı Orduları Başkomutanı, 1909 yılında 2 hafta süreyle Harbiye Nazırı olarak görev yaptı.[1]
Babası gümrük memuru Mustafa Ferhad Efendi'dir. 1863 yılında Mekteb-i Harbiye ve Mekteb-i Erkân-ı Harbiye'den Mülâzım-ı sânî rütbesiyle mezun oldu. Piyade mülâzımlığıyla askerî hizmete girdikten sonra II. Abdülhamid'in maiyeti arasında yer aldı. Harbiye Nazırı yaverliğinde bulundu. Rumeli ve Sırbistan'da çeşitli askerî görevler yaptı. 1876-1877 Osmanlı-Sırp Savaşı'nın ardından 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'na Miralay rütbesiyle katıldı ve Gorni Dubnik Muharebesi'nde başından yaralandı. Plevne Savunması sırasında Griviça Mevki Komutanlığı'nda bulundu ve başarılarından dolayı Mirliva rütbesine terfi ettirildi ve bu suretle Paşa oldu.[1]
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndan sonra Ferik rütbesiyle Kosova ve Üsküp valiliklerine getirildi. Arnavutluk'ta çıkan karışıklıklar sırasındaki etkili tedbirleri ve icraatları ile dikkatleri üzerine topladı. Üsküp'ten sonra Beyrut valiliğine tayin edildi, ardından Adana ve Havalisi Umum Komutanlığı'na getirildiyse de padişah II. Abdülhamid'i öfkelendiren bir hareketi üzerine kumandan olarak Halep'e gönderildi. Havran Olayı'nda Dürzîlere, Zeytun İsyanı'nda ise Ermenilere karşı kullanılan askerî kuvvetin kumandanlığını yaptı. Girit'te komutanlığı sırasındaki davranışlarıyla olayların yatıştırılmasında rol oynadı ve Kostaki Antopulos Paşa'nın adada asayişi sağlamasında yardımcı oldu. 1895 yılında Girit'te gösterdiği hizmetlerinden dolayı Müşir rütbesine terfi ettirildi.[1]
1897 Osmanlı-Yunan Savaşı başlayınca II. Abdülhamid tarafından Alasonya Ordusu Komutanlığı görevinden alınarak, Osmanlı Orduları Başkomutanlığı görevine atandı. Diğer kıdemli paşalar dururken başkomutanlığa atanması gerek yurt içinde gerekse yabancı ülkelerde sürpriz olarak değerlendirildi. Emrindeki Osmanlı Orduları ile, Yunanistan'a karşı savaş ilan edilmesinin ertesi günü (18 Nisan 1897) Milona Geçidi'nde Yunan Orduları'nı mağlup ederek 25 Nisan'da Larissa'yı, 12 Mayıs'ta Tırhala'yı ele geçirdi. 17 Mayıs'ta Dömeke Muharebesi'nde Yunan Orduları'nı bir kez daha büyük bir bozguna uğrattı. Alman kurmayların altı ayda geçilemez diye rapor verdikleri Termopil Geçidi'ni 24 saatte aşarak Yunanistan'ın başkenti Atina'ya doğru ilerlemeye başladı. Savaşların başından beri elde ettiği başarıların yanında gösterdiği sadakat ve cesaretinden dolayı Padişah II. Abdülhamid tarafından "Gazi" unvanına lâyık görüldü ve Murassa İmtiyaz Nişanı ile taltif edildi.[1]
Bu başarılardan sonra askerî teftiş komisyonu başkanı iken II. Meşrutiyet'in ilanı ile 1908 yılında Meclis-i Ayan azalığına getirildi. Hastalığına rağmen II. Abdülhamid tarafından 31 Mart İsyanı'ndan (13 Nisan 1909) bir gün sonra kurulan Ahmed Tevfik Paşa kabinesinde Harbiye Nazırlığı'na tayin edildi. Askerlerin Hareket Ordusu'na karşılık vermeden silâhı bırakmalarında büyük gayretleri görüldü. Bu görevinde ancak iki hafta kalabildi. Sağlığı bozulduğundan Mısır'a gitti ve çok geçmeden 17 Aralık 1909 tarihinde orada vefat etti. Cenazesi İstanbul'a getirilerek Eyüp'te defnedildi.[1]
Galeri
-
Gazi Edhem Paşa'nın Eyüp'te ki Mezar Taşı.
