Esin Eden
Esin Eden | |
|---|---|
| Doğum | Fatma Esin Eden 7 Ağustos 1935 Brüksel, Belçika |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Tiyatro oyuncusu · yazar · çevirmen · |
| Etkin yıllar | 1987-günümüz |
Fatma Esin Eden (7 Ağustos 1935, Belçika), Türk tiyatro oyuncusu, yemek kitabı yazarı ve çevirmendir.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
7 Ağustos 1935'te Brüksel'de doğdu. İlkokulu Şişli Terakki Lisesi’nde, ortaokul ve lise eğitimini Amerikan Kız Koleji’nde (ACG) yaptı. Tiyatroya lise yıllarında başladı. Amerikan Kız Koleji'nde oynadığı oyunlar: Bir Yaz Gecesi Rüyası (1946), İsfahan’ın 7 Şairi (1950), Bizim Şehir (1951), Annemi Hatırlıyorum (1952), Uludağ (1953), Miras (1954). Liseden mezun olduktan sonra amatör olarak ilk kez Haldun Dormen'in Cep Tiyatrosu'nda oyunculuk hayatına başladı. Bu tiyatroda rol aldığı oyunlar: Pierre Pathelin (1955), Bir Evlenme (1956), 3 Slindir Şapka (1957), Bu Evde Çökme Tehlikesi Var (1957; Bursa Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu'nun açılışında Dormen Tiyatrosu adına Erol Keskin ile birlikte).
Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
1958'de İstanbul Üniversitesi Fransız Filolojisi'nde bir yıl okudu. Ardından Fulbright bursu ile Amerika'ya gitti. 1960'ta Kansas Üniversitesi'nde Brigadoon oyununda sahne aldı ve bu üniversiteden 1961 yılında “Speech and Drama” dalında Master derecesini aldı. Türkiye'ye döndükten sonra Oraloğlu Tiyatrosu'nda[1] profesyonel oyunculuk hayatına başladı. Bu tiyatroda oynadığı oyunlar: Kötü Tohum (1961), Uyuyan Prens (1962), Karanlığın İçinden (1962), Lady Chatterley (1962), Rüya Doğru Çıkınca (1963).
1963 yılında Dormen Tiyatrosu'na transfer oldu, Şahane Züğürtler (1963-64) ve Bulvar (1964) oyunlarında rol aldı. 1964'te gazeteci, yazar ve şair Hilmi Yavuz'la evlenip Londra'ya gitti. Londra’da 1 yıl sanat tarihi kursu, 2 yıl Rusça kursu gördü. İyi derecede İngilizce, orta derecede Fransızca bilen Esin Eden, 1969'da Türkiye'ye döndü. 1971 yılında oğulları Ali Hikmet, 1972 yılında da Ömer Emre dünyaya geldi.
1970'te BP'de mütercimlik yapmaya başlayan Esin Eden, bir yandan da kitap çevirileri yaptı. Çevirdiği kitaplar; Hite raporu, Beynimizdeki cinsellik, Alice B. Toklas yemek kitabı, Tadı damağımda kalan ülke: Mısır ve Bisküi Adam'dır.
1985'te BP'den emekli olduktan sonra aynı yıl Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu'nda Hoşça kal İstanbul adlı oyunla tiyatroya döndü. 1988 yılında Haldun Dormen Tiyatrosu'na dönen Esin Eden, 10 Numaralı Ev ve Yolun Yarısı adlı oyunlarda rol aldı. 1991'de İstanbul Şehir Tiyatroları'na dramaturg ve oyuncu olarak girdi. Burada rol aldığı oyunlar: Tartuffe (1992), Diğerlerinin Adı Ali (1993), Bedia Muvahhit (1993), Çalıkuşu (1994), Sersem Kocanın Kurnaz Karısı (1999-2001)
Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]
Esin Eden, 1992-2005 yılları arasında çeşitli yemek kitapları yazdı ve başka eserleri Türkçeye çevirdi.
| Yıl | Eseri | Notlar | Kaynak |
|---|---|---|---|
| 1992 | Beynimizdeki Cinsellik | Anne Moir ile David Jessel'in eseri, çeviri | [2] |
| 1997 | Salonika: A Family Cookbook | Nicholas Stavroulakis ile birlikte, kendi eseri | [3] |
| 2000 | Tadı Damağımda Kalan Ülke: Mısır | Colette Rossant'ın eseri, çeviri | [4] |
| 2001 | Annemin Yemek Defteri: Selanik, Münih, Brüksel, İstanbul | kendi eseri | [5] |
| 2004 | Yemek Kitabı | Alice B. Toklas'ın eseri, çeviri | [6] |
| 2005 | Neler Yedim Neler, Maydanozlu Köfteler | kendi eseri | [7] |
Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Eden, 1987'den günümüze kadar çeşitli filmlerde, dizilerde ve reklamlarda oyunculuk yaptı.
| Yıl | Film/Dizi | Notlar |
|---|---|---|
| 1987 | Alman Gelin | Film |
| 1980 | Karılar Koğuşu | Ali'in annesi rolünde |
| 1993 | Bizim Mahalle | Kurnaz rolünde |
| 1996 | Le rêve d'Esther | Fransızca çevirisi: Esther'in Hayali |
| 1996 | Şaşıfelek Çıkmazı | Nermin rolünde |
| 2000 | Üzgünüm Leyla | İki bölümde yer aldı. |
| 2000 | Evdeki Yabancı | Seniha rolünde |
| 2002 | Halalabad Blues[8] | Danimarka yapımı film, büyükanne rolünde |
| 2002 | Ev Hali | dizi |
| 2004 | Tam Pansiyon | Leman rolünde |
| 2009 | Jack Hunter and the Lost Treasure of Ugarit[9] | Dul kadın rolünde |
| 2009 | Kapalıçarşı | Semahat Güler rolünde |
| 2011 | Adını Feriha Koydum | Rümeysa rolünde |
| 2013 | Vicdan | Edibe rolünde |
| 2014 | Deliha | babaanne rolünde |
| 2015 | Çarşı Pazar | Sümbül rolünde |
| 2016 | Şimdi Aşk | TV filmi, Tontiş rolünde |
| 2017 | Badem Şekeri | 5 filmlik TV filmi serisi |
| 2017 | Kadın | 13. bölümde konuk oyuncu olarak |
| 2018 | Deliha 2 | babaanne rolünde |
| 2018 | Sükut Evi | nine rolünde |
| 2019 | Can Dostlar | büyükanne rolünde |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Oraloğlu Tiyatrosu Galerisi | tiyatromuzesi.org". tiyatromuzesi.org. 4 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- ^ "BEYNİMİZDEKİ CİNSELLİK: Amazon.co.uk: Kolektif: 9789754800531: Books". 1992. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ Eden, Esin; Stavroulakis, Nicholas (1997). Salonika: A Family Cookbook (İngilizce). Talos Press. ISBN 978-960-7459-05-3. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ "Tadı Damağımda Kalan Ülke: Mısır". IDEFIX. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ Eden, Esin (2001). Annemin yemek defteri: Selanik, Münih, Brüksel, İstanbul. Oğlak. ISBN 978-975-329-373-0. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ "Yemek Kitabi: Alice B. Toklas: 9789753294676: Amazon.com: Books". www.amazon.com. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ "Neler Yedim Neler,Maydanozlu Köfteler". D&R. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ Halalabad Blues (2002) - IMDb, erişim tarihi: 3 Aralık 2020
- ^ Jack Hunter and the Lost Treasure of Ugarit (TV Mini-Series 2008– ) - IMDb, 12 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Aralık 2020