İşim Nehri

İşim Nehri
	İşim Nehri
Konum
Ülke(ler)	Kazakistan; Rusya
Genel bilgiler
Ağız	İrtiş Irmağı
Uzunluk	2450 km
Havza alanı	177.000 km2

İşim Nehri Kazakistan ve Rusya içinden akan nehirdir. İrtiş Nehri'nin koludur.

Coğrafi konumu[değiştir | kaynağı değiştir]

İşim Nehri’nin toplam uzunluğu 2450 km, Kazakistan topraklarında ise 1400 km’dir. Havzanın alanı 177.000 km², Kazakistan topraklarında ise 113.000 km².

Nehrin başlangıcından sonuna kadarki inişi 513 m, ortalama eğim 21 cm/km. Nehir yatağı büküntülü ve onun genişliği 40 ile 200 metre arasında değişir. Dibi daha çok kumludur. Derinliği sığlıkta 0,1-0,3 m, derin yerlerde (плёс) 8–10 m’ye kadardır. Ortalama vadi genişliği 4–22 km’dir. Çok sayıda göllerle alüvyon ovası büyüktür. Bahar döneminde (Nisan-Mayıs) stokun %93,3, yaz-güz döneminde (Haziran-Ekim) %5,8'i, kış döneminde (Kasım-Mart) %2.9’u oluşmaktadır. Maksimum aylık ortalama debi 356 m³/s'dir. (Mayıs su taşması).

İşim nehri yıllık stokunun %80’ini veren kardan beslenir. Petropavlovsk şehrinde ölçenen ortalama uzun zamanlık (100 yıl gözlenen) debi 76 m³/sn, Astana şehrinde ise sadece 5,7 m³/sn'dir.

Hidroloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Nehrin ortalama yıllık stoku 2.5 km³. Donma Kasım ayının ikinci yarısında başlar ve beş ay sürer. İklimin kuru olması ve nehri besleyen yeraltı suların yüksek oranda tuzlu olmasından dolayı İşim suları yüksek mineralleşmeye sahiptir. İşim’in miniralleşmesi sezona göre değişir ve alçak su seviyesi döneminde 500-800 g/lt olarak Petropavlovsk şehrinde ve 2 g/lt olarak Astana şehrinde ölçülmüştür.

İşim nehri havzasının yüzeyi için özgü inme güneyden kuzeye doğru olup hidrografi için doğal olan su ayrım hattından nehir yatağına doğru yüzey kotları inmektedir.

Meskûn yerleri ve nüfusu[değiştir | kaynağı değiştir]

İşim nehri havzası Karagandı, Akmola, Kuzey Kazakistan Eyaletleri topraklarında akmaktadır. Doğrudan doğruya İşim boyunda Astana şehri (510 bin kişi) ve Petropavlovsk şehri (193 bin kişi) yerleşmektedir. İşim nehri havzasında 1 milyona yakın insan yaşamaktadır.