Es-Saadi Kaddafi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Es-Saadi Kaddafi
Kişisel bilgileri
Tam adı Es-Saadi Muammer Kaddafi
Doğum tarihi 25 Mayıs 1973 (50 yaşında)
Doğum yeri Trablus, Libya
Boyu 1,84 m (6 ft 1⁄2 in)
Mevkisi Forvet/Orta saha
Profesyonel kariyeri*
Yıllar Takım Maç (Gol)
2000-2001 Al Ahly Trablus 24 (3)
2001-2003 Al İttihad Trablus 74 (20)
2003-2005 Perugia 1 (0)
2005-2006 Udinese 1 (0)
2007 Sampdoria 0 (0)
Toplam 100 (23)
Millî takım kariyeri
2000-2006  Libya 18 (2)

* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.


Es-Saadi Muammer Kaddafi (Arapça: الساعدي معمر القذافي‎; d. 25 Mayıs 1973), eski Libya lideri Muammer Kaddafi'nin üçüncü oğlu. kariyerine 27 yaşında başlayan eski bir futbolcudur. 2011'de Libya İç Savaşı'nda Libya Özel Güçleri'nin başındaydı. Libya'dan kaçtıktan sonra hakkında kırmızı bülten çıkartıldı.[1] 5 Mart 2014 tarihinde Nijer'de tutuklandı ve Libya'ya iade edildi.[2]

Futbol[değiştir | kaynağı değiştir]

Libya yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Futbola ilgili olan Kaddafi, 2000-01 sezonu başında Malta ligi şampiyonu Birkirkara FC ile anlaştı. UEFA Şampiyonlar Ligi'nde oynayabilmek için bu yolu seçse de anlaşma sağlanamadı.

Libya Futbol Federasyonu başkanlığını da yapan Kaddafi, futbol hayatına başlamak isteyip 27 yaşında Al-Ahly SC takımına transfer oldu. İlk kupası 31 Aralık 2000'deki Libya Süper Kupası olmuştu. Rakip takım Al-Shawehly sahaya çıkmayınca Al-Ahly kupanın sahibi olan taraftı. O sezon Libya Kupası'nın da sahibi oldular. Kaddafi 24 maçta 3 gol atmış ancak şampiyonluk yaşayamamıştı.

Sonraki sezon başkanlığına geçtiği Al-Ittihad Trablus takımına transfer oldu. O sezon Libya Ligi şampiyonluğunu yaşadılar. Kaddafi de 19 golle, ligin gol kralı oldu. Sezonun en iyi Libyalı futbolcusu seçildi. Sonraki sezon Kamerunlu yıldız Patrick Mboma'yı takıma dahil etti.

Avrupa yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaddafi, Avrupa futboluyla da çok ilgiliydi. Bir Michael Owen hayranı olan ve Manchester United'da forma giymek isteyen Kaddafi, 2002 yılında Juventus FC takımı hisselerinin %7.5'ini elinde tutuyordu. Bu takımla antrenmana da çıkmıştı. Daha sonra ise yönetim kurulunda yer aldı. Daha önce 1990'larda Paul Gascoigne ile birlikte Lazio SC'de de antrenmana çıkmıştı.[3]

AC Perugia[değiştir | kaynağı değiştir]

2003-04 sezonu öncesi, o sezon UEFA Intertoto Kupası'nda mücadele edecek Serie A takımlarından Perugia tarafından transfer edildi. Kaddafi, takım ile 2 yıllığına anlaştı. Takım başkanı Luciano Gaucci, Kaddafi'nin yeteneğine güvendiğini belirtti.[4]

Kaddafi, sezon öncesi eski Olimpik atletlerden Ben Johnson ile çalıştı. Ancak, önce Juventus'ta hisseleri olduğu için lisans alamadı. Bu dönemde Intertoto Kupası'nı kazanarak, UEFA Kupası'na yükseldiler. Hisseleri elden çıkardıktan sonra 5 Ekim 2003'te teknik direktör Serse Cosmi tarafından ilk kez kadroya alındı ancak Reggina karşısındaki maçta forma giyemedi. 19 Ekim'de yine kadroda yer aldı ama forma giyemedi. Kasım ayında yapılan doping testi pozitif çıktı. Yasak bir steroid kullandığı için 3 ay futboldan men cezası aldı.

32. hafta maçı olan ve Perugia'nın küme düşme mücadelesi için çok önemli olan Juventus FC maçı kadrosuna alındı ve 75. dakikada Jay Bothroyd'un yerine oyuna girdi. Perugia maçı 1-0 önde götürürken ve Juventus 74. dakikada 10 kişi kaldığında oyuna sürüldü. Perugia maçı 1-0 kazanmıştı. Kaddafi, daha sonra Peruga forması giyemedi ve sezon sonu play-out'lara kalan takım Serie B'ye düştü. Sonraki sezon da forma şansı bulamadı.

2003 yılının Bidone d'oro ödüllerinde ikincilik almıştır.

Udinese[değiştir | kaynağı değiştir]

Haziran 2005'te yeni durağı Udinese ekibi oldu. Takımın başında yine Cosmi vardı. Sezon başında FC Internazionale Milano ile oynanan hazırlık maçı dışında UEFA Şampiyonlar Ligi'nde mücadele eden Udinese'de kadroya giremedi. 7 Mayıs 2006'da Cagliari Calcio karşısında ilk kez kadroya alınan son 8 dakika Barretto'nun yerine oyuna alındı. İtalya kariyerinin ilk ve tek şutunu da bu maçta çekti.

Sampdoria[değiştir | kaynağı değiştir]

2006-07 sezonuna Libya ekibi Al-Jamahiriyah'ta başlasa da Ocak 2007'de Sampdoria ile 6 aylık sözleşme imzaladı ancak forma şansı bulamadı. Sonrasında ise futbol kariyerine nokta koydu.

Millî takım yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

2000-2006 yılları arasında Libya millî futbol takımı forması giydi. 2002 yılında Libya teknik direktörü Franco Scoglio (d.1941-ö.2005), Kaddafi'yi oynatmadığı için kovuldu. Scoglio, Kaddafi'nin bir futbolcu olarak değersiz olduğunu söyleyerek, onu oynattığı maçları kaybettiklerini, oynatmadıklarını ise kazandığını belirtti.[5]

Başarıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kulüp[değiştir | kaynağı değiştir]

Al Ahly
2000-2001
2000
Al İttihad
2001-2002, 2002-2003
2002
Perugia
2003

İş aktiviteleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Es-Saadi Kaddafi ve Cemahiriye hükûmeti 2006 yılında, Libya'da, Trablus ve Tunus sınırı arasında 40 km ye uzanan bir bölgede, Hong Kong'a benzer yarı özerk bir kent oluşturmak için bir proje başlattı. Önerilen yeni şehire girmek için vize gerektirmeyen, yüksek teknoloji, bankacılık, sağlık ve eğitim merkezi haline gelecekti. Şehrin kendi uluslararası havaalanı ve büyük bir liman olacaktı. Kaddafi "sinagog ve kiliselere" bu yeni metropolde hiçbir ayrım yapılmayarak dini hoşgörü söz verdi.

Saadi rejiminin devrilmesinden önce, TAMOIL, Libya hükûmetine ait petrol rafineri ve pazarlama şirketi gibi Libya'nın diğer iş yapmak isteyen birçok işlerine büyük ilgi çekmek için kullandı.

İtalyan davası[değiştir | kaynağı değiştir]

2010 yılı Temmuz ayında, Kaddafi'ye İtalyan mahkemesi tarafından lüks Ligurian oteline 2007 yazından kalma ödenmemiş bir fatura için 392.000 Euro ödemesi gerektiği emredildi.[6]

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Saadi, el-Khweildi el-Hmeidi adlı, bir Libyalı askeri komutanın kızı ile evlidir.

2009 yılında, ABD diplomatik kanalları Saadi Kaddafi'nin, Muammer Kaddafi ailesinin "kara koyunu" olarak adlandırdı. Avrupa polisinde adı geçen Kaddafi, "uyuşturucu ve alkol kötüye kullanımı, aşırı parti" ve "kadın ve erkeklerle meslekten olmayan ilişkiler" den bahsetti.[7] Kaddafi'nin biseksüelliği, komutanın kızıyla evliliğinin düzenlenmesini kısmen teşvik etti.[8]

2011'den günümüze[değiştir | kaynağı değiştir]

Libya iç savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]

5 Mart 2011'de Muhammed Mokhtar Osman adında bir pilotun jetini Trablus'ta Bab el-Azizia'nın Kaddafi kalesine uçurduğuna ve ona ve erkek kardeşi Khamis'e zarar verdiğine dair doğrulanmamış raporlar vardı.

BBC Panorama'ya konuşan eski bir rejim askeri, Kaddafi'nin ayaklanmanın başlangıcında şehrin ordu kışlalarını ziyaret ederken Bingazi'deki silahsız protestocuları kişisel olarak vurmayı emrettiğini iddia etti. Kaddafi kışlaya geldiğini doğruladı ancak protestoculara ateş emri verdiği şeklindeki iddiaları reddetti.[9]

Kaddafi'nin hükûmet güçlerinin savaş taktiklerindeki değişimin arkasındaki itici güç olduğu bildirildi. Özgür Libya Ordusu'ndan kolayca ayırt edilebilecek ve daha sonra müttefik savaş jetleri tarafından yok edilebilecek ağır piyade, tanklar ve zırhlı arabalar kullanmak yerine, isyancılara karşı savaş küçük, hızlı ve çok yönlü birimlerle sürdürüldü.[10]

İsyancılar, 21 Ağustos'ta Trablus Savaşı'nda onu yakaladıklarını iddia ettiler, ancak daha sonra iddia yanlış olduğu ortaya çıktı.

24 Ağustos'ta Kaddafi, kendisine sadık güçler adına müzakere etme yetkisine sahip olduğunu belirterek CNN ile temasa geçti ve ABD ve NATO makamlarıyla ateşkes müzakerelerini görüşmek istedi.[11] Bir hafta sonra babasının istifa etmeye hazır olduğunu belirterek, Al Arabiya ile temasa geçti ve Ulusal Geçiş Konseyi ile diyalog çağrısında bulundu.[12]

5 Eylül'de Kaddafi, CNN ile yaptığı röportajda, kardeşi Seyfülislam Kaddafi'nin "agresif" bir şekilde konuşmasının Bani Walid'deki NTC kuvvetleri ile Kaddafi sadıkçıları arasındaki görüşmelerin bozulmasına yol açtığını ve babasını son iki aydır görmediğini söyledi. Kaddafi ayrıca çatışmada tarafsızlık iddiasında bulunmuş ve arabuluculuk yapmayı teklif etmiştir.[13]

11 Eylül'de Kaddafi Nijer'e kaçtı ve insani nedenlerle girişine izin verildi.[14][15] Nijer hükûmeti, onunla ne yapacağını belirlerken Kaddafi'yi tutuklamayı planladı.[16] Ayrıca Kaddafi'yi Barbados veya Venezuela'ya göndermek için bir ekip kurmaya çalışıyordu.[17]

29 Eylül'de Kaddafi için Interpol kırmızı bülten yayınlandı. Nijer başbakanı Brigi Rafini, Kaddafi'nin iade edilmesine izin vermeyeceğini söyledi.[7]

11 Kasım'da Nijer Cumhurbaşkanı Mahamadou Issoufou, hükûmetinin Kaddafi'ye sığınma hakkını "insani nedenlerle" vermeye karar verdiğini söyledi.[18]

7 Aralık'ta Meksika içişleri bakanı, Meksika istihbarat ajanlarının Kaddafi'yi Meksika'ya sahte bir isim altında getirmeye çalışan kaçakçılık çetesini kırdığını söyledi.[19]

İadesi ve işkence iddiaları[değiştir | kaynağı değiştir]

5 Mart 2014 tarihinde Libya, Kaddafi'nin Nijer tarafından iade edildiğini ve Trablusgarp'ta olduğunu duyurdu.[20] Avukatı Nick Kaufman, "iadenin bunun yasal bir süreç olduğunu ileri sürdü". Burada Saadi Kadhafi'ye bir avukat, mahkeme duruşması verildi ve… bunun bile gerçekleştiği bile net değil” şeklinde konuştu.[21]

Mayıs 2015'te Kaddafi Trablusgarp mahkemesinde göründü ve futbolcu Beşir el-Riani'nin yasa dışı hapis ve 2005 yılında öldürülmesinden dolayı cinayetle suçlandı.[22][23]

Ağustos 2015'in başlarında, gözü kapalı bir şekilde Kaddafi'nin yan odada işkence gördüğü iddia edilen, diğer insanları dinlemeye zorlandığını gösteren video ortaya çıktı. Sonra gardiyanlar, çığlık atarken görünen adamı, ayaklarında veya kalçalarında dövülmeyi tercih edip etmediğini sorduktan sonra dövdü. Avukatlarından Melinda Taylor RT'ye "Bu Saadi Kaddafi gibi görünüyor" dedi.

Uluslararası insan hakları grupları ve eylemcileri Trablus'taki El-Hadba hapishanesinde yer alan ve ilk olarak Arapça network Clear News tarafından yayınlanan videoyu kınadılar.

Libya'nın eski başbakanı Bağdadi Mahmudi'yi de temsil eden İngiliz avukat Karim Khan, "Bu, hapishane içerisindeki koşullar hakkında sorular soran şok edici bir video." "Uluslararası toplumun tam bir soruşturma talep etmesi gerekiyor" şeklinde de konuştu.

3 Nisan 2018'deki temyiz mahkemesi Saadi'yi futbolcu Beşir'i öldürmekten suçladı. Ancak 500 Libya dinarına para cezasına çarptırıldı ve bir yıl boyunca alkol alıp içtiği için bir yıl hapis cezasına çarptırıldı.

5 Eylül 2021 tarihinde Libya kaynaklarından, Başbakan Abdulhamid Dibeybe'nin onayı ile serbest bırakıldı açıklandı.[24]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Interpol issues global alert on Gaddafi & 15 others". Al Arabiya News. 4 Mart 2011. 17 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2011. 
  2. ^ "Niger extradites Gaddafi's son Saadi to Tripoli, Libya says". Reuters. 6 Mart 2014. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2014. 
  3. ^ "A Qaddafi Son, Italian Soccer and the Power of Money". 16 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012. 
  4. ^ "Perugia land Gaddafi's son". 2 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2012. 
  5. ^ Eric Hall, Garry Birtles, and Ben Elton
  6. ^ "Italian court tells Gaddafi son to pay huge hotel bill". BBC World News. 10 Temmuz 2010. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2010. 
  7. ^ a b Farmer, Ben (29 Eylül 2011). "Libya: Gaddafi mouthpiece caught 'fleeing dressed as a woman'". The Telegraph. 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2011. 
  8. ^ "The New York Times Kept Qaddafi's Son's Bisexuality Quiet". The Atlantic Wire. 16 Eylül 2011. 3 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020. 
  9. ^ "Saadi Gaddafi 'gave order to shoot' in Benghazi revolt". BBC. 21 Mart 2011. 21 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2011. 
  10. ^ Wendl, Karl (30 Mart 2011). "Gaddafi trickst Rebellen aus" [Gaddafi tricks with rebels]. OE24 (Almanca). 1 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2011. 
  11. ^ "Gadhafi son offers to broker Libya cease-fire". CNN. 24 Ağustos 2011. 25 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2011. 
  12. ^ Ajbaili, Mustapha (31 Ağustos 2011). "Saadi Qaddafi tells Al Arabiya his father is ready to relinquish power". Al Arabiya. 13 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2011. 
  13. ^ "Gaddafi's son blames brother over speech". The Sydney Morning Herald. Agence France-Presse. 5 Eylül 2011. 24 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2011. 
  14. ^ "Gaddafi son found as NTC rallies forces". Al Jazeera. 11 Eylül 2011. 16 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2011. 
  15. ^ McMahon, Tamsin (31 Ekim 2011). "Probe urged into how Ontario-based bodyguard helped Gaddafi's son flee from Libya". The National Post. Toronto. Erişim tarihi: 31 Ekim 2011. 
  16. ^ "Mon, 12 Sep 2011". Al Jazeera. Reuters. 12 Eylül 2011. 15 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2011. 
  17. ^ Bell, Stewart (31 Ekim 2011). "Ontario man offered contractors $1,000 a day to transport Gaddafi's son". The National Post. Toronto. 1 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ekim 2011. 
  18. ^ Smith, David (11 Kasım 2011). "Niger grants asylum to Saadi Gaddafi". The Guardian. 29 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020. 
  19. ^ "Mexico 'stops entry' of Libya's Saadi Gaddafi". BBC. 7 Aralık 2011. 11 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012. 
  20. ^ "Niger Extradites Gaddafi's Son Saadi: Libyan Government". The New York Times. 5 Mart 2014. Erişim tarihi: 5 Mart 2014. 
  21. ^ "Gadhafi son improperly extradited to Libya, former lawyer says". cnn.com. 4 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2015. 
  22. ^ Spencer, Richard (6 Mart 2014). "Saadi Gaddafi extradited to Libya". The Daily Telegraph. 25 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2015. 
  23. ^ "Saadi Gaddafi in court in Libya for start of murder trial". The Daily Telegraph. Reuters. 10 Mayıs 2015. 1 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2015. 
  24. ^ "Kaddafinin oğlu serbest bırakıldı". AnadoluAjansı. 6 Eylül 2021. 5 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Es-Saadi_Kaddafi&oldid=32472209" sayfasından alınmıştır