Eomaia
| Eomaia | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Fosil örneği | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||
| †Eomaia scansoria Ji vd., 2002 | |||||||||||||
Eomaia (şafak annesi), erken Kretase döneminde yaşamış bazal eutherian memeli cinsi. Holotipi, Çin, Liaoning eyaleti, Lingyuan County'deki Yixian formasyonunda bulundu. Yixian Formasyonunun ana fosilli ufku 124.6 milyon yıl öncesine tarihlendirildi ve Mesozoyik zaman ölçeğinin alt Barremiyen aşamasıyla ilişkilendirildi.[1] 2002'de tanımlandığında bilinen en eski eutheriandı. Ancak şu anda kendisinden 35 milyon yıl önce yaşamış Juramaia'nın, eutheria grubunun en eski üyesi olduğu düşünülüyor.
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Eo (Yunanca): şafak; maia (Yunanca): anne anlamına gelir. Eomaia ismi, tanımlandığı zaman bilinen en eski eutherian olduğu için verilmiştir. Tür ismi olan scansoria (Latince'de 'scansorius' tırmanma kabiliyeti anlamına gelir)[2] ise tırmanmaya yönelik adaptasyonlara sahip olduğu için verildi.[1]
Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]
Eomaia scansoria'nın uzun parmakları, tırmanmada usta olduğunu gösteriyor. Luo ve meslektaşları Eomaia'yı Çin'de keşfetti. İskeleti son derece iyi korunmuştur ve fosil, yoğun kürkünü gösterir. Benzer bir tipin çoğu memelisi sadece dişlerinden tanınır. Eomaia'nın dişleri ve ayak bilekleri, onu bir keseli veya tek delikliler denilen yumurtlayan gruptan ziyade Eutheria adı verilen grubun bir üyesi olduğunu gösterir. Ancak Eomaia'da muhtemelen bir plasentaya sahil değildi ve modern keseli hayvanlara benzer şekilde üreyebilirdi. Kalçaları iri yavru doğuramayacak kadar dardır; bebekleri gelişmenin erken bir aşamasında doğar ve barınma ve beslenme için annelerine sarılırdı. Yaşadığı zaman, çevredeki manzara yemyeşil ve yoğun bitki örtüsü olurdu. Hayvanın dişleri, böcekleri yediğini, çalılarda ve ağaçlarda kır faresi gibi bir yaşam sürmüş olabileceğini gösteriyor.[3]
Tırmanma adaptasyonları[değiştir | kaynağı değiştir]
Eomaia'nın ön ve arka ayakları, günümüze kadar gelen canlıların (kolugo Cynocephalus ve ağaçlarda yaşayan primatlar gibi) kavrayan ayaklarına benzer falangeal oranlar ve eğrilik gösterir. Falangeal özelliklerde Eomaia, sivri sincapçık ve opossum gibi ağaçta yaşayan memelilere benzer. Proksimal manuel falanks dorsal olarak kemerlidir. Proksimal, ventral yüzeyi, fleksör digitorum profundus tendonu için sığ bir uzunlamasına oluğa sahiptir. Eomaia, proksimal falanjın tüm bu özelliklerinde tırmanıcı veya tamamen ağaçsıl eutherianlara benzer. Ara falanksın proksimal falanksa oranları, karasal, skansoriyal ve tamamen ağaçsıl didelphid keseliler ve plasentalı etçiller arasında farklılık gösterir.[1]
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Mezozoik dönemden örneklenen 268 karakter temelinde, Kretase döneminin tüm büyük memeli soyları ve başlıca eutherian ailelerinin bulunduğu ağaçta; Eomaia, Murtoilestes ve Prokennalestes eutheria ağacının köküne yerleştirilmiştir. Açıkça, bu üç takson, yaşayan keseli memelilere kıyasla, yaşayan plasentalı memelilere daha yakındır. Eomaia, dişlerde, el bileğinde ve ayak bileğinde çok sayıda apomorfi ile Eutheria'ya yerleştirilir.[1]
Luo vd. (2011) tarafından oluşturulmuş kladogram:[4]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e Ji, Qiang; Luo, Zhe-Xi; Yuan, Chong-Xi; Wible, John R.; Zhang, Jian-Ping; Georgi, Justin A. (Nisan 2002). "The earliest known eutherian mammal". Nature (İngilizce). 416 (6883): 816-822. doi:10.1038/416816a. ISSN 1476-4687. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.
- ^ "Scansorial Adaptation: Definition, Categories and Features". Zoology Notes (İngilizce). 25 Temmuz 2016. 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.
- ^ Whitfield, John (25 Nisan 2002). "Tree-climbing with dinosaurs". Nature (İngilizce). doi:10.1038/news020422-15. ISSN 1476-4687. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.
- ^ Luo, Zhe-Xi; Yuan, Chong-Xi; Meng, Qing-Jin; Ji, Qiang (Ağustos 2011). "A Jurassic eutherian mammal and divergence of marsupials and placentals". Nature (İngilizce). 476 (7361): 442-445. doi:10.1038/nature10291. ISSN 1476-4687. 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2021.