Emtia
Ekonomi'de emtia veya meta (ingilizce: commodity) ekonomik bir mal, genellikle tam veya önemli değiştirebilirlik içeren bir kaynaktır: yani piyasa malın örneklerini kimin ürettiği dikkate almadan eşdeğer veya buna yakın olarak ele alır.[1][2][3]
Emtia ekonomide ticari faaliyetlerin konusu olan maden (altın, gümüş, platin), tarım ürünleri (pamuk, tahıl, kahve) veya enerji kaynakları (petrol, doğalgaz), hayvancılık ürünleri (sığır, domuz) vb. malların bütününe verilen isim.[4]
Çoğu emtialar hammaddeler, temel kaynaklar, pirinç ve buğday gibi tahıllar, şeker gibi tarım veya demir cevheri gibi madencilik ürünleridir. Emtialar ayrıca kimyasallar ve bilgisayar belleği gibi özelleştirilmemiş seri üretim ürünleri de olabilir.
Bir emtia malının fiyatı genellikle bir bütün olarak pazarının bir fonksiyonu olarak belirlenir: köklü fiziksel emtialar aktif olarak spot ve türev piyasalarında işlem görür. Emtiaların geniş çapta mevcudiyeti genellikle daha az kar marjına yol açar ve fiyat dışındaki faktörlerin (marka gibi) önemini azaltır.
Emtia'nın diğer tanımları arasında "faydalı veya değerli bir şey[5]" ve "piyasada satın alınabilecek ekonomik bir mal veya hizmettir".[6]
Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]
Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
Ekonomide, "emtia" terimi özellikle tam veya kısmi ancak önemli değişebilirlik (takas) içeren ekonomik mallar için kullanılır; yani, piyasa onların örneklerine, onları kimin ürettiğine bakmaksızın eşdeğer ya da neredeyse öyle muamele eder.[1] Karl Marx bu özelliği şöyle tanımlamıştır: "buğdayın tadından, kimin ürettiğini söylemek mümkün değildir. o, bir Rus serf, bir Fransız köylüsü veya bir İngiliz kapitalist'i olabilir."[7] petrol ve bakır emtia mallarına örnektir:[8] onların arz ve talebi tek bir evrensel pazarın parçasıdır.
Stereo sistemleri gibi emtia olmayan öğeler, marka, kullanıcı arayüzü ve algılanan kalite gibi ürün farklılaştırmasının birçok yönüne sahiptir. Bir stereo tipine olan talep, diğerine olan talepten çok daha büyük olabilir.
Bir emtia malının fiyatı, genellikle bir bütün olarak pazarının bir fonksiyonu olarak belirlenir. İyi kurulmuş fiziksel emtialar spot ve türev piyasalarında aktif olarak işlem gördü.
Sert ve yumuşak mallar[değiştir | kaynağı değiştir]
Yumuşak emtia, buğday veya pirinç gibi yetiştirilen mallardır.
Sert emtialar madenden çıkarılır. Örnekler arasında altın, gümüş, helyum ve petrol sayılabilir.
Enerji emtiaları elektrik, gaz, kömür ve petrolü içerir. Elektrik, genellikle depolanması ekonomik olmayan ve bu nedenle üretildiği anda tüketilmesi gereken belirli bir özelliktedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Learn What Commodities Are in These Examples!".[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Commodity definition". Merriam-Webster Dictionary. 20 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2018.
- ^ T., H. (3 Ocak 2017). "What makes something a commodity?". The Economist. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2020.
- ^ "Emtia Nedir ve Emtia Yatırımı Nasıl Yapılır?". doviz.com. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020.
- ^ Merriam-Webster Dictionary, commodity, def. 2a. 20 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved January 2022.
- ^ Mas-Colell, Andreu, Michael D. Whinston, and Jeffery R. Green (1995). Microeconomic Theory, Oxford, p. 17.
- ^ Karl Marx, "A Contribution to the Critique of Political Economy" contained in the Collected Works of Karl Marx and Frederick Engels: Volume 29, p. 270.
- ^ O'Sullivan, Arthur; Steven M. Sheffrin (2004). Economics: Principles in action. Pearson / Prentice Hall. ISBN 0-13-063085-3.
 | Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
