Elkas Mirza

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Elkas Mirza
القاس میرزا
Elkas Mirza'yı Kanuni Sultan Süleyman'ın huzurunda gösteren minyatür
Elkas Mirza.jpg
Şirvan Eyaleti Valisi
Hüküm süresi 1538 - 1547
Doğum 1516
Karabağ, Safevi Devleti
Ölüm 10 Nisan 1550
Alamut Kalesi, Safevi Devleti
Çocuk(lar)ı Ahmed Mirza
Ferruh Mirza
Tam adı
Elkas Mirza bin İsmail bin Haydar bin Cüneyd es-Safevi
Hanedan Safevî Hanedanı
Babası I. İsmail
Annesi Taçlı Begüm [1][2]
Dini Şia İslam

Elkas Mirza (Farsça: القاس میرزا, Azerbaycanca: Əlqas Mirzə; 1516, Karabağ - 10 Nisan 1550, Alamut), Safevi şahzadesi ve Şirvan Eyaleti valisi.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

1516'da Karabağ'da doğdu. Şah İsmail'in ikinci oğludur. Büyük kardeşi Tahmasb 1524 yılında Safevî tahtına çıktı. Kardeşi Mirza'yı da 1533'te askerî birliklerden birinin kumandanlığına getirildi. 1545 yılında çevresindekilerin kışkırtmasına kapılarak ağabeyi Tahmasb'a isyan etti. Akrabaları ve yakınları tarafından vazgeçirildi. İki yıl sonra tekrar isyan etti. Tahmasb tarafından mağlup edildi.

1547'de İstanbul'a giderek Osmanlı padişahına iltica etti. Osmanlılara İran emirlerinin Tahmasb aleyhtarı olduğunu söyleyerek padişahı İran Seferi'ne teşvik etti. Osmanlı ordusu sefere çıktı. Safevî beylerinin kendisine tabi olacağını taahhüt eden Mirza'nın doğru söylemediği anlaşıldı. Safevî beyleri Osmanlı'ya biat etmedi. Tebriz'de Mirza'yı tahta geçirmek isteyen Kanuni, destek almadığını görünce bundan vazgeçti. Daha sonra Elkas Mirza bir Şii gibi davranması nedeniyle yanındaki Osmanlı kuvvetlerinin ondan ayrılmasına sebep oldu ve zamanla bazı davranışlarından ötürü gözden düştü. İran içlerine akınları sırasında ele geçirdiği değerli eşyalardan bir kısmını Kanuni Sultan Süleyman'a yollayıp taltif olmayı diledi. Bir süre iyi ilişkiler sürse de politik olarak rağbet görmedi. Osmanlı desteğinden mahrum kaldı. 1549'da Erdelan beylerine sığındı. Ardından kardeşi Behram Mirza'ya teslim edildi ve Alamut Kalesi’ne hapsedildi. 10 Nisan 1550'de Tahmasb'ın isteği ile öldürüldü.

Çocukları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Ahmed Mirza (Ocak 1568'de mahpus kaldıkları Kahkaha kalesinde öldürülmüştür.)
  • Ferruh Mirza (Ocak 1568'de mahpus kaldıkları Kahkaha kalesinde öldürülmüştür.)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Tufan Gündüz, Son Kızılbaş Şah İsmail, Sayfa:108, 400 nolu dipnot
  2. ^ Alem-ârâ-yı Abbasî, c. I, s.75