Eastbourne

Vikipedi, özgür ansiklopedi
04.41, 24 Haziran 2016 tarihinde Homonihilis (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 17240389 numaralı sürüm (+iç bağ)
Eastbourne
Kent
Eastbourne
Eastbourne eğlence rıhtımı
Eastbourne'un East Sussex içinde konumu
Eastbourne'un East Sussex içinde konumu
ÜlkeBirleşik Krallık Birleşik Krallık
Kurucu Ülkeİngiltere İngiltere
BölgeGüney Doğu İngiltere
"Shire" KontlukEast Sussex Kontluğu
İkinci-seviye'de "borough"Eastbourne Borough
Nüfus
 (2001)Nüfus Sayımı
 • Kent
89,667
Zaman dilimiUTC0 (GMT)
 • Yaz (YSU)UTC-1 (BAZD)
Alan kodu01323

Eastbourne Birleşik Krallık İngiltere ülkesininin Güney Doğu bölgesinde iki-seviyeli ("shire" tipi) East Sussex Kontluğu'na bağlı olup ikinci seviyeli Eastbourne Borough İdaresi'nin merkezi olan bir kenttir.

Coğrafi konum

Eastboune kenti Manş Denizi kıyısından Hastings ve Brighton arasında bir sahil şehridir. Londra merkezinin 87 km güney-güney doğusunda bulunur. Kent Beachy Head burnu kireç taşı yraları ile sona eren "South Downs" tepelerinin doğu ucundadır ve yarlarla fena hava şartlarından yerel olarak korunaklıdır. Bu nedenle Eastbourne kenti güney İngiltere sahillerinin en iyi havalı ve en çok güneş çeken tatil şehri olarak isimlendirilmiştir.

Tarihçe

Eastbourne 19. yy.dan önce Bronz çağından itibaren "Burne" deresi doğusunda kurulan "East Bourne" adlı ufak bir köy yerleşkesi idi. Bu dere günümüzde de "Motcombe Parkı"'ndan geçip denize dökülmektedir. Köy ve civarındaki en önemli iktisadi faaliyet tarım ve balıkçılıktı. Köy ve etrafındaki araziler Devonshire Dükleri sahipliliği altında idi.

Bu köyün deniz kenarı tatil yeri olması Doktor Russell adlı bir doktorun denizde yüzmenin salgı bezleri hastalıklarına iyi geleceğini iddia etmesi ve özellikle Brighton plajını tavsiye etmesiyle başlamaktadır. Brighton'a yakın olan Eastbourne bu moda kürden faydalanmıştır. Kentin ilk önemli deniz tatili ziyaretçilerinin 1780'de Kral III. George'un üç oğlunun bu kentte tatil almaları ile olduğu bildirilmektedir. Böylece 19. yy başlarında itibaren Eastbourne bir deniz kürü ve tatili merkezi olmaya başlamıştır.

19. yy. başlarında Napolyon'un istilasını önlemek için kentin içinde bir tabya ve sahil yakınlarında denizde bir "Wish Kulesi" adlı bir "Mortello Kulesi" yapılmıştır.

Kentin 1849'da demiryolu sistemine bağlanması bu kentin deniz kıyılaraini Londra günübirlikçilerine de açmıştır. Bu talebı karşılamak için, kent arazilerin sahibi 7. Devonshire Dükü Henry Currey adlı bir mimarai tutatark yeni bir şehir planı yaptırmıştır ve bu planın ana sloganı "centilmenler için centilmenler tarfından yaptırılan kent" olmuştur. Bu plana uygun olarak kentin nüfusu 1851'de yaklaşık 4.000'den 1891'de 35.000 yakınlarına çıkmıştır. 1883'de kentte bir "Belediye Borough" olarak bir yerel idare kurulmus ve 1886'da bu yerel idare için yeni bir "Yerel İdare Merkezi" yaptırıkıp açılmıştır. Bu kontrollü gelişme 20-30 yıl daha da devam etmiştir. Günümüzde bile bu kontrollü gelişme devam etmektedir, Devonshire Dükü arazisi olan şehirin deniz sahiline hala da izinsiz dükkan yapılması yasaklanmıştır.

II. Dünya Savaşı başlarında güney İngiltere'nin Hitler tarafından istila olasığı dolayısıyla kent büyük bir nüfus düşüşüne sahne olmuştur. Bu savaşta Alama hava bomdardımanları da Eastbourne'u uygun hedef olarak görmüş ve kent "güney doğu İngiltere'in en çok bombalanan kenti" olarak isim yapmıştır. 1941'den 1944de Normandiya Çıkarması'na kadar kent "Kanada" askeri güçlerine merkez olmuştur.

Savaştan sonra kentin gelismesi devam etmiş; yeni özel sahipli evler ve yerel idare tarafından kiralık ev sağlamak için yapımlarıyla kente birkaç büyük semt eklenmiştir. 20. yy ikinci yarısında eski Pococks malikanesinin yıkılıp yerine lüks yeni evler yapılmasına ve sahilin doğusunda 19 kat yükseklikte lüks apartıman yapılmasına izin verilmesi, 1965de, 1999'dan beri "Eastbourne Cemiyeti" adını alan, şehrin karaketerini ve çevresini korumayı hedef alan halk hareketi cemiyetinin doğmasına neden olmuştur. Bu cemiyet bir işçi sendikasının modern camdan duvarlı bir konferans merkezi yaptırmasına engel olamamıştır. Ama Polegate'de bulunan rüzgar değişrmeninin yıkılıp yeni modern lüks apartıman binası yapılmasına engel olmuştur.

1981'de kentin eski merkezini büyük bir kısmı yıkılarak "Arndale Merkezi" adlı bir kapalı alışveriş merkezi kurulmuştur. 1990'li yıllarda kentin doğusunda bir kırsal alan olan "Crumbles" yeni yapımlara hedef olmuş ve günümüzde "Sovreign Harbour" adı verilen, lüks apartımanlar, birkaç bin lüks ev, bir marina ve çok sayıda dükkan kurulu, bir semt haline gelmiştir. 2009'da kent merkezinde yeni "Towner Sanat Merkezi" açılmıştır. Günümüzde Arndale Alışveriş merkezinin genişletilip büyütülmesi ve kent etrafında bazı yolların değiştirilerek kent için bir çevre yolu yapılması projeleri kent halkının ilgisini çekmektedir.

Ekonomi

Eastbourne civarında küçük sanayi siteleri bulunmakla beraber, kentin ekonomisi en çok dahilî deniz tatili turizimine ve yabancı öğrencilere verilen İngilizce okul ve kurslarına bağlıdır.

Dahili deniz sahili turizimini çeken 6,4 km uzunluğunda çakıllı plajlardır ve sahil kenarlarında oteller ve pansiyonlarla dolu sahil şerididir. Eastbourne Eğlence Rıhtımı kentin en önemli gelir kaynağı olan bu faaliyete bir senbol olmaktadır.

Kente iklim ve havanın nisbi güzelliği kente çektiği halk ile kentin ekonomisi için önemlidir. 19. yy.da bu iyi hava ve iklim, kentte çok sayıda yatılı özel okul açılmasına neden olmuştur. Bunlarin sayısı çok azalmakla beraber bunlarin yerine günümüzde kentte çok büyük sayıda özel İngilizce öğretim okul ve kursu açılmıştır. Bunlar çok sayıda Avrupa'dan genç öğrenci çekmekte ve bunların harcamaları kentin ekonomisine büyük katkıda bulunmaktadır.

Diğer taraftan kentin Londra'ya yakınlığı; hava ve ikliminin nispeten iyiliği ve kentin sağladığı kültürel faaliyet kente çok sayıda emeklilerin yerleşmesine neden olmuştur.

Ulaşım

Eastbourne, Londra merkezinden karayoluyla 87 km kuzey-kuzey batıda olup "A22" ana yolu ile bağlıdır. Diğer ana karayolu Eastbourne'un yakınindan geçen A27 olup, bu yol kenti Brighton ve Hastings'e bağlamaktadır.

Kenti en çok kullanılan ulaşım vasıtası şahsi otomobillerdir. Kent merkezine yapılan seyahatlarin ancak %8'ı otobüs ile yapıldığı bilınmaktedir. Ama yerel idare otobüs kullanımını artırmak için tedbirler almıştır. Şehir'in belediye ulaşım idaresi İngiltere'de otobüsleri sefere sokan ilk yerel ulaşım idaresi olmakla övünmekteydi. Günümüzde kenteki otobüs seferleri, 2008'de belediye otobüsleri şirketini satan alan özel sektör "Stagecoach" şirketi tarafından sağlanmaktadır.[1] Bu şirket yerel otobüs servisleri yanında "Polegate", "Hailsham", "Tunbridge Wells", "Uckfield" ve "East Grinstead" ve aynı şirkete bağlı Hastings merkezli otobüsler Bexhill-on-Sea yoluyla Hastings seferleri yapmaktadır. Kentten Londra Victoria Otobüs İstasyonuna günlük düzenli otobus seferler bulunmaktadır.

Şehrin tren garı şehir merkezindedir ve Southern Trains şirketi tarafından işletilmektedir. Londra "Victoria Gari", Gatwick Havaalanı ve Manş Tüneli servisleri için Ashford Enternasyonal istasyonlarına düzenli şehirlerarası tren seferleri vardır ve Brighton garina banliyö tren seferleri bulunur. Londra Victoria-Eastbourne tren seferi için seyahat 1 saat 36 dakika çekmektedir.[2] Eastbourne-Londra tren hattı Hampden Park mevkinde açılır-kapanır bariyerli olarak ustunden karayolu geçen bir geçitten geçmek zorundadır ve bu geçitin tüm İngiltere'de en işlek açılıp kapanan bariyerli geçit olduğu bilinmektedir.

Kültür

Kente gelen dahili turiztlere gece hayati saglamak için cok sayida pub, klub, acik hava konser alani ve 4 tane kapali tiyatro salonu bulunmaktadir.

Eastbourne Borough yerel idaresi dort tane kapali tiyatro salonu sahibidir: "Congress Theatre (Kngre Tiya=trosu)", "Devonshire Park Tiyatrosu", "Winter Garden Tiyatro Salonu" ve "Royal Hippodrome Tiyatro Salonu". Kentte ayrica amatorler tarfindan isletilen ve sehir kutuphanesi bodrumunda kurulan "Underground Theatre (Yeralti Tioyatrosu" ve 2009da eski "Lamb Pub"nda kurulan "Lamb Tiyatrosu" faaliyet gostermektedir.

Eskiden guzel ve gorsel sanatlar kulturel etkinlikleri (simdi satilmis olan) "Manor House (Malikane Evi"'nde yapilmaktaydi; ama yeni yapilan "Towner Guzel Sanatlar Galerisi" 'nin Agustos 2009'da acilmasi kentin kulturel hayatina buyuk katkida bulunmaya basladi.

Kentte iki tane sinema salonu bulunmaktadir. Bunlardan Cineworld 6 degsisik perde ve salonlu "multipleks" tipi yeni sinamadir. Curzon Sinemasi ile bir aile sirketine ait olup daha cok fazla populer olamayan bagimsiz ve kulturel guzel sanatlar filimleri gostermektedir.

Kentte bulunan acikhava "Bado Sahnesi"'nde cesitli acik hava muzik konserleri ve festivaller duzenlemektedir.

Londra Filarmoni Orkestrasi yilda bir Eastbourne'u ziyaret ederek "Congress Tiyatro Salonu"'nda klasik muzik konserleri vermektedir.

Sehrin sagladigi etkinlikler arasinda 1993'den beri tekrar edilen 4 gun suren Eastbourne "Hava Gosterisi" eski ucaklarin gosterileri ve Kraliyete Hava Gucu hava akrobosi timi olan "Red Arrows" gosterileri ile buyuk turist cekmektedir.

Egitim

19. yy.da Eastbourne yatili ozel okullari dolayisiyla isim yapmisti; ama yillar gectikce oizel okul sayisi gittikce azalip ve bir elle sayilamiyacak kucuk bir sayiya dusmustur. 1896'da kentteki ozel okul sayisi 76 iken 1936'da bu sayi 19'a ve 2007'de 4'e inmistir.[3]

Kentte 6 tane devlet lise ikinci derece egitim okulu ve 17 devlet ilk ogretim okulu bulunmaktadir.

Gunumuzde Eastbourne yabanci genclere Ingilizce dili ve Ingiliz kulturu ogrenten ozel okullar ve kurslarla iyi bilinmektedir. Ozellikle Avrupa'dan okul tatillerinde cok sayida genc Eastbourne'a Ingiliz dil ve kulturu ogrenmek icin gelmektedirler. Bunlarin sagladigi gelir kentin ekonomisinde turizme yakin onemli bir rol oynamaktadir.

Merkezi Brighton'da bulunan Brighton Universitesi'nin bir kampusu kentin Meads semtimde konumlanmistir.

Spor

Kentte en onemli profesyonel spor 1975'den beri yapilan ve Wimbeldon Tenis Turnucasi'nna hazirlik seklinde oldugu kabul edilen sehrin "Devoinshire Parki" kortlarinda oynanan Eastbourne Tenis Turnuvasi'dir. Bu 2009'a kadar bu turnuva sadece kadin oyuncular icindi ama bu tarihten sonra Nottingham Erkekler turnuvasi ile birlestirilmistir.

Kentde amator futbol, kriket, hokey, rugby, lacrosse ve golf klupleri, turnuvalari ve spor sahalari bulunmaktadir. Kent deniz kiyisinda oldugundan yelkencilik sporu yaygindir. Kentin hemen disindaki Arligton Stadi motosiklet yarislari ve eski oto yarislari icin duzenli olarak kullanilmaktadir.

Görülecek yerler

Eastbourne plajı

Eastbourne sahili 6,4 km uzunlukta batıda Beachy Head burnundan doğuda "Sövereign Limanı" adı verilen koye uzanan çakıllı bir plaj şerididir. Sahil yolunun diğer kıyısının hemen tümü Kraliçe Viktoriya döneminde yapılmış oteller ve pansiyonlarla doludur. Sahilde 2 yüzme havuzu, 3 fitness merkezi ve diğer küçük spor dükkanları bulunmaktadır. Bunlar, bir bando sahnesi ve atrafında dinleme anfisi ve Eastbourne eğlence rıhtımı kentin deniz sahilinin Kraliçe Viktoriya dönemindeki atmosferini korumaktadır. Sahil yolu kenarının sahibi olan Devonshire Dükü sahilde dükkan yapılmasını yasaklamıştır ve mevcut binaların kullanışını da devamlı kontrolü altında tutmaktadır.

Yerel idarenin yaptığı 1999 anketine göre kentin ziyaretçilerinin %10'u çakıllı plajdan hoşlanmamaktadırlar; ama %56'sı kentin sahilde sağladığı kültürel turistik hizmetlerden gayet memnun olduklarını ifade etmişlerdir.[4]

Eğlence Rıhtımı

Eastbourne Eğlence Rıhtımı 1866-1872'de denize çakılı demir direkler üzerine yapılmış ve Eastbourne'un bir senbolu olmuştur. Günümüzde üzerinde oyun-eğlence makinaları bulunan dükkanlar, bir pub ve bir gece klübü bulunmaktadır. Diğer İngiltere eğlence rıhtımlarından değişik olarak da çok nadir bulunan tek mercekli her tarafı karanlık bir büyük fotoğraf makinası gibi etraftaki manzaraları gösteren ("camera obscura" denen) eski 19. yy bir eğlence şekli bulunmaktadır.

Beachy Head burnu

Eastbourne'un doğusunda "Beachy Head" burnunda deniz kenarında yüksek beyaz kireç taşından oluşmuş yarlar bulunmaktadır. Ne yazık ki bu yüksek yarlar bir "intihar" merkezi olarak İngiltere'de isim yapmıştır.

Beachy Head burnunda yarların tam altında deniz kenarında 1902da kurulmuş olan bir deniz feneri vardır; günümüzde bu fener otomatik olarak işletilmektedir. Daha önce 1834-1902 döneminde yarların üzerinde "Belle Tout" adı verilen bir deniz feneri bulunmaktaydı. Ama bu fener sisli ve alçak, yere yakın bulutlu havalarda işlemez olduğu için kapatılmıştır. 1956'da bir ev olarak olarak onarılmış ve 1999'da bu ev yarların kayması dolayısıyla yıkılma tehlikesi olduğu için tümüyle yar kenarından geriye çekilmiştir.

Eastbourne tabyası

Eastbourne tabyası şehirin merkezinde 19. yy başlarında Napolyon'a karşı güney İngiltere kıyılarını korumak için yaptırılan müstahkem mevkilerden biridir. Günümüzde içinde bir askeri müze bulunmaktadır.

Resimler

Kaynakça

  1. ^ Spencer, Dave (1993), Eastbourne Bus Story, Midhurst: Middleton Press, ISBN 1873793170 
  2. ^ National Rail Enquiries, Association of Train Operating Companies  Bilinmeyen parametre |ürl= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);
  3. ^ "The First Years (30th anniversary publication)". Eastbourne Civic Society – The First Years. 1991. 
  4. ^ "Eastbourne's Story". Eastbourne Borough Council. Erişim tarihi: 2011-07-10. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar