Dulus dominicus
| Dulus dominicus | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1] | |||||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||||
| Dulus dominicus (Linnaeus, 1766) | |||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||
| Dağılımı | |||||||||||||||||||||||
Dulus dominicus, Passeriformes takımı içinde sınıflandırılan monotipik Dulidae familyasının Dulus monotipik cinsi içinde bulunan tek kuş türüdür. Karayiplerde Hispaniola adasına endemiktir. Bombycillidae familyasına yakın akrabadır.
Dominik Cumhuriyeti'nin resmî kuşudur.[2]
Taksonomi ve sistematik[değiştir | kaynağı değiştir]
Fransız zoolog Mathurin Jacques Brisson 1760 yılında Ornithologie adlı eserinde, günümüzdeki Haiti'de olan Saint-Dominique Fransız kolonisinden gelen bir örnek üzerinden Fransızca Le tangara de S. Dominigue ve Latince Tangara Dominicensis olarak bu türün bir tanımına yer verdi.[3] Brisson Latince adını vermiş olsa da bu adlandırma ikili sınıflandırma sistemine uymadığı için International Commission on Zoological Nomenclature tarafından tanınmamaktadır.[4] İsveçli doğa bilimci Carl Linnaeus, Systema Naturae eserini on ikinci baskısı için 1766'da yenilediğinde daha önceden Brisson tarafından tanımlanan 240 türü de ekledi;[4] bunlardan biri de bu kuş türü idi. Linnaeus kısa bir açıklamanın ardından Tanagra dominica bilimsel adını verdi ve Brisson'un eserine atıfta bulundu.[5]
Dulus dominicus, 1816 yılında Fransız ornitolog Louis Jean Pierre Vieillot tarafından tanımlanan Dulus cinsine yerleştirilen tek türdür.[6][7] Tür monotipiktir.[7]
Fiziksel özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]
Boyları yaklaşık 20 cm civarındadır. Üst kısımları zeytin yeşili-kahverengidir ve alt kısımları kalın kahverengi çizgiler içerir. Kalçaları ile primer tüylerinin kenrları koyu sarı-yeşil renktedir. Güçlü sarı gagalara ve kızıl-kahverengi gözlere sahiptir. Ptiliogonatidae familyası ile Bombycilla cinsi kuşlarda görülen yumuşak ipeğimsi tüyleri yoktur. Erişkinlerde eşeysel dimorfizm gözlenmez; erişkin olmayan kuşların boğazları koyu renklidir.[8]
Dağılımı ve yaşam alanı[değiştir | kaynağı değiştir]
Tür Hispaniola adası ile yakınlarında bulunan Saona ve Gonâve adalarına endemiktir. Buralarda yaygın olarak görülür. Deniz seviyesinden 1500 m rakıma kadar olan bölgede, palmiye düzlüklerinin olduğu yerlerde yaşar. Palmiye bulunan şehir parklarına ve bahçelerine de uyum sağlamıştır.[8]
Davranış[değiştir | kaynağı değiştir]
Çok sosyal kuşlardır. Genellikle birkaç çift içeren küçük sürüler hâlinde görülürler. Bir arada, gövdeleri birbirlerine değecek şekilde tünerler.
Üreme[değiştir | kaynağı değiştir]
Üreme mevsimi asıl olarak mart ile haziran ayları arasındadır. Kuşlar, Roystonea regia türü başta olmak üzere palmiyelerin tepesinde, büyük ve ortak kullanılan yuvalar yaparlar. Nadiren, plmiye ya da başka ağaç bulamadıkları yerlerde telefon direklerinin tepesini de yuva yapmak için kullanırlar. Tüm yuva yapısı 2 m boyuna ulaşabilir, içinde 30 kadar, kendi girişleri ve odacıkları olan yuvacık barındırır. Dişiler çok benekli, grimsi-mor 2 ila 4 yumurta yumurtlar.[8]
Beslenme[değiştir | kaynağı değiştir]
Meyvelerle, özellikle de palmiye meyveleri ve Bursera simaruba ağacının meyveleri ile ama aynı zamanda özellikle epifitik orkidelerin çiçekleri ile de beslenirler.[8]
Ses[değiştir | kaynağı değiştir]
Çok ses çıkaran, gürültücü kuşlardır. Sosyal davranışları içinde kullandıkları geniş bir ses repertuvarına sahiptir.[8]
Korunma durumu[değiştir | kaynağı değiştir]
Yaklaşık 75,000 km²'lik yaşadıkları alnda yaygın olarak bulunan, oldukça yüksek uyum gösteren kuşlardır. IUCN tarafından asgari endişe altında olarak listelenmiştir.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b BirdLife International (2012). "Dulus dominicus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2012. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2013.
- ^ "CIA World Factbook: National Symbols". 8 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021.
- ^ Brisson, Mathurin Jacques (1760). Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés (Fransızca). Volume 3. Paris: Jean-Baptiste Bauche. ss. 37-38, Plate 2 fig 4. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021. Bölümün başında bulunan iki yıldız (**) Brisson'un tanımını bir örneğin incelenmesine dayandığını gösterir.
- ^ a b Allen, J.A. (1910). "Collation of Brisson's genera of birds with those of Linnaeus". Bulletin of the American Museum of Natural History. 28: 317-335. hdl:2246/678. 19 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021.
- ^ Linnaeus, Carl (1766). Systema naturae : per regna tria natura, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (Latince) (12.12cilt=Volume 1, Part 1 bas.). Holmiae (Stockholm): Laurentii Salvii. s. 316. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021.
- ^ Vieillot, Louis Jean Pierre (1816). Analyse d'une Nouvelle Ornithologie Élémentaire (Fransızca). Paris: Deterville/self. s. 42. 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021.
- ^ a b Gill, Frank; Donsker, David, (Ed.) (2018). "Waxwings and allies, tits, penduline tits". World Bird List Version 8.1. International Ornithologists' Union. 6 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2018.
- ^ a b c d e "Animal Life Resource: Palmchat". 15 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2021.