Dromornis
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Dromornis | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Dromornis'in çatılmış iskelet rekonstrüksiyonu | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||
| † Dromornis australis Owen, 1872 | |||||||||||||
Dromornis, büyük hatta devasa tarih öncesi kuşların bir cinsidir. Bu türler uçamazlardı, büyük ölçüde küçültülmüş kanat yapılarına sahiplerdi, ancak modern devekuşu veya emuya benzer olarak büyük bacakları vardı. Eğer uzmanlaşmış değilse, ağırlıklı olarak otçul tarayıcılar olması olasıydı. En büyük türün erkeği, Dromornis stirtoni, en uzun ve en ağır kuş için bir adaydır ve bir ihtimal saldırgan bölgesel davranış sergilemiştir.
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Cins, yeni bir tür olan Dromornis australis'i Yeni Zelanda'da bulunan ve daha önce Richard Owen tarafından 1843'te tanımlanan eski büyük ve uçamayan kuşların bir başka soyu Dinornis'ten (dev moa) ayırmak için oluşturuldu. İngiltere'ye gönderilen bir femur, muhtemelen bir dromornithid'indi ve o zamandan beri kayıptır, bu fosil için Owen Avustralyalı bir cins önerdi, ama uzun yıllar bunun yayınlanmasını engelledi. Tip örneği, başka bir femur, Peak Downs, Queensland'de 55 metrelik bir kuyuda bulunmuştur ve daha sonra 1872'de Owen tarafından tanımlanmıştır. Cinsin adı, Eski Yunanca, koşu yarışı anlamına gelen 'dromos' ve kuş anlamına gelen 'ornitho' sözcüklerinden türetilmiştir.[1][2]
Cins ve familya, bu kuşları dev emulardan ayırarak mihirung olarak adlandırır. Mihirung paringmal, Batı Victoria'nın Tjapwuring halkından gelen bir Aborijin sözcüğüdür ve 'dev kuş' anlamına gelir.[1]
Bu dromornithid türlerinin yerleşimi şöylece özetlenebilir:
Dromornithidae (4 cinste 8 yok olmuş tür)[3]
- Dromornis
- Barawertornis
- ilbandornis
- Genyornis
Dromornithid familyası bazen Stirton'un mihirung'u (D. stirtoni) gibi her bir türe atıfta bulunan adlandırmalarla bilinir. Türleri "gök gürültüsü kuşları" vb. olarak tanımlayan takma adlar, keşif raporlarında yer almıştır; daha sonraki "iblis ördekler"[6] gibi terimler onların, Galloanserae'deki mevcut su kuşları ile olan ilişkilerine atıfta bulunur.[3][7]
Açıklama[değiştir | kaynağı değiştir]
Dromornis, Dromornithidae familyasının devasa uçamayan kuşlarının bir cinsidir.[4] 8 milyon yıl önceden 30.000 yıldan az bir zaman öncesine kadar yaşadılar. Dev emular gibi görünmelerine rağmen, Dromornithidler, Anseriformes (kazsılar) takımının en eski su kuşları veya bir bazal galliform ile daha yakından ilişkilidirler. Dromornithidler, Ilbandornis ve üç Dromornis türünün endokraniyal geriçatmalarını kullanan karşılaştırmalı çalışmalar, Dromornis soyunun baş ve gagasının kısaltılmış hale geldiğini öneriyor.[3]
Türler, torunları devekuşları ve onların akrabaları olan Kuzey yarımküreli ratitlere (uçamayan büyük kuşlar) ve yine muazzam boyutlara ulaşan Yeni Zelanda'nın dev moası Dinornis'e benziyor. Memelilerle birlikte evrimleşen ratitlerdeki gibi, tür çeşitliliği çok düşüktü, görünüşe bakılırsa art arda ortaya çıkan ve boyut olarak büyüyen monotiplerdi.[4]
Dromornis stirtoni, boyut olarak fil kuşu ile karşılaştırılabilir ve bilinen en büyük kuşlar arasındadır.[8] D. stirtoni'nin yüksekliği, olasılıkla Yeni Zelanda'nın dev moaları olan Dinornis cinsinin en uzun türlerini aşmaktaydı.[7][8]
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Murray, PF Vickers-Rich, P. (2004) Muhteşem Mihirungs: Avustralya Rüya Zamanının Devasa Uçamayan Kuşları. Indiana Üniversitesi Yayınları.978-0-253-34282-9ISBN'si 978-0-253-34282-9 .
- Ellis, R. (2004) Geri Dönüş Yok: Hayvan Türlerinin Yaşamı ve Ölümü. New York: Harper Çok Yıllık. P. 102.0-06-055804-0ISBN'si 0-06-055804-0 .
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Rich, P.V. 1979. The Dromornithidae, a family of large,extinct ground birds endemic to Australia: Systematic and phylogenetic considerations 19 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Canberra Bureau of Mineral Resources, Geology and Geophysics Bulletin 184, 1-196.
- ^ Hansford, James P.; Turvey, Samuel T. (26 September 2018). "Unexpected diversity within the extinct elephant birds (Aves: Aepyornithidae) and a new identity for the world's largest bird". Royal Society Open Science. 5 (9): 181295. doi:10.1098/rsos.181295. eISSN 2054-5703.
- ^ a b c Handley, Warren D.; Worthy, Trevor H. (Mart 2021). "Endocranial Anatomy of the Giant Extinct Australian Mihirung Birds (Aves, Dromornithidae)". Diversity (İngilizce). 13 (3): 124. doi:10.3390/d13030124. ISSN 1424-2818. 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022.
- ^ a b c Trevor H. Worthy (2016). "The extinct flightless mihirungs (Aves, Dromornithidae): cranial anatomy, a new species, and assessment of Oligo-Miocene lineage diversity". Journal of Vertebrate Paleontology. 36 (3): e1031345. doi:10.1080/02724634.2015.1031345.
- ^ Worthy, Trevor H.; Handley, Warren D.; Archer, Michael; Hand, Suzanne J. (3 Mayıs 2016). "The extinct flightless mihirungs (Aves, Dromornithidae): cranial anatomy, a new species, and assessment of Oligo-Miocene lineage diversity". Journal of Vertebrate Paleontology. 36 (3): e1031345. doi:10.1080/02724634.2015.1031345. ISSN 0272-4634.
- ^ "Dromornis planei (Bullockornis planei)". australian.museum. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022.
- ^ a b "Stirton's Thunder Bird". The Australian Museum (İngilizce). 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021.
- ^ a b Magnificent mihirungs : the colossal flightless birds of the Australian dreamtime (İngilizce). Bloomington: Indiana University Press. 2004. ss. 50-51. ISBN 978-0-253-34282-9.