Diverjans

Vikipedi, özgür ansiklopedi
11.20, 16 Ağustos 2014 tarihinde Nebra (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 14624527 numaralı sürüm

Vektör hesaplamada, divergence (ıraksama, uzaksama, uzaklaşma) bir vektör alanının kaynak ya da batma noktasından uzaktaki bir noktada genliğini ölçen işleçtir; yani bir vektör alanının uzaksaması işaretli (artı ya da eksi) bir sayıdır. Örneğin ısındıkça genişleyen havanın hızını gösteren bir vektör alanının uzaksaması pozitif olacakdır, çünkü hava genişlemektedir. Eğer hava soğuyup daralıyorsa uzaksama negatif olacaktır. Bu özel örnekte uzaksama yoğunluğun değişiminin ölçüsü olarak düşünülebilir.

Uzaksaması her yerde 0 olan vektör alanına selenoidal denir.


ile gösterilen bir vektör alanın diverjansı fiziksel anlamda en basit olarak alanın akısıyla betimlenebilir. Diverjans, hacim sıfıra giderken, 'in birim hacime düşen akısı olarak tanımlanabilir. Sembolik olarak

burada hacmi saran kapalı yüzeyi belirtmektedir. Diverjans teoremi yardımıyla, diverjansın nabla operatörü () ile 'nin skaler çarpımına eşit olduğu belirlenebilir. Kartezyen koordinatlarda

Genel olarak gibi genel dik koordinatlarda için diverjansın tanımı şöyledir,

burada ilgili koordinatların metrik katsayılarının karekökünü belirtmektedir.

Diverjansın tensör notasyonunda yazılımı,

veya olur.

skaler bir alan, ve de vektörel bir alan olmak üzere, diverjans alma işleminin özellikleri şöyle sıralanabilir: