Diogo Cão

Diogo Cão (c. 1450-1489?) Portekiz coğrafi keşifleri döneminin önde gelen kâşiflerinden. 1480'li yıllarda Batı Afrika kıyılarını keşfetmiştir. Özellikle keşfederek Portekiz sömürgesi olmasını sağladığı Angola’da çok bilinir.

Ailesi

Doğduğu yıl tam olarak bilinmemektedir. Vila Real'de dünyaya gelir. Kraliyet ailesinden Álvaro Fernandes/Gonçalves Cão'nun evlilik dışı oğludur.

Keşifleri

Portekiz coğrafi keşifleri döneminde Afrika kıyıları boyunca yapılan seferlere katılır. Gemici Henrique’den sonra kısa bir duraklama dönemine giren coğrafi keşif seferleri kral II. João döneminde yeniden canlanır. Bu seferlerden birisinde 1482 yılında Kongo Nehri’ni gören ve kaynağına doğru nehri takip eden ilk Avrupalı olur. Keşfedilen toprakların Portekiz krallığına ait olduğunu simgeleyen çok sayıda Padrão adı verilen taştan anıt inşa eder. Nehrin kaynağına doğru ilerler ve Bakongo Krallığı ile temas kurar. Cão, daha sonra bugün Angola olarak bilinen bölgeye gidecek ve bir padrão daha dikerek yolculuğunun sonuna geldiğini belirten bir işaret bırakacaktır. 1484 Nisan ayında Lizbon’a döner. Kral II. João onu başarılarından ötürü şövalye ilan eder. Artık soylu bir aile olarak tanınan Cão’ya toprak verilir, maaş bağlanır ve ailesine soyluluk unvanı verilir.

İkinci yolculuk

Diogo Cão tarafından Kongo’da taşa yazılan bir Padrão

1484-86 yılları arasında yeniden Kongo’ya gider, iki adet anıt daha diker. Güneye doğru 1400 km ilerleyerek Haç Körfezine kadar ilerler. Nehir boyunca ilerler ve 1485 Kasım ayında buradaki bir kayaya anıtsal bir yazı yazdırır:

Buraya Portekiz kralı II. João’nun kaptanları Diogo Cão, Pero Anes, Pero da Costa ulaşmıştır.

Ölümü

Cão’nun nerede ve nasıl öldüğü bilinmemekle beraber büyük olasılıkla Kongo’da öldüğü düşünülmektedir.

Günümüze kalan padrãolar

Cão tarafından dikilen anıt taşlardan dört tanesi dikildikleri yerlerde bulunmuştur:

• 1482 yılında Santa Maria Burnuna dikilen padrão (üzerindeki yazılar hala okunabilmektedir)
• 1485 yılında Haç Burnuna dikilen padrão. Üzerindeki yazılar hala okunabilmektedir. Eser Kiel’de sergilenmektedir.
• Kongo’da bulunan diğer iki padrão Lizbon Coğrafya Derneği Müzesinde sergilenmektedir.

Konuyla ilgili yazılan eserler

• Tim Butcher: Blood River - A Journey To Africa's Broken Heart, 2007. ISBN 0-7011-7981-3
• Barros, João de. Decadas da Asia, Decade i. bk. iii., esp. ch. 3
• Ruy de Pina, Chronica d'el Rei D. Jodo II.
• Garcia de Resende, Chronica
• Luciano Cordeiro, Diogo Cão in Boletim of the Lisbon Geog. Soc., 1892

Ayrıca bakınız

• Portekiz coğrafi keşifleri