Didot (yazı tipi)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Didot
KategoriSerif
SınıflandırmaModern, Neoklasik
Tasarımcı(lar)Didot
Oluşturulma tarihi1784-1811
DayanağıDidone
Etkilenilen yazı tipiBodoni

Didot, adını ünlü Fransız baskı ve yazı tipi geliştiren Didot ailesinden alan bir yazı tipi ailesidir.[1] Sınıflandırma, modern veya Didone olarak bilinir.

En ünlü Didot yazı biçimleri 1784-1811 döneminde geliştirildi. Firmin Didot (1764–1836) harfleri kesiyor, ardından Paris'te yazı tipi olarak dökümlerini gerçekleştiriyordu. Kardeşi Pierre Didot (1760–1853) bu harfleri matbaacılıkta kullanıyordu. Voltaire'in 1818'de kaleme aldığı La Henriade baskısı Pierre Didot'un başyapıtı olarak kabul edilir. Didot yazı tipi, John Baskerville'in artan kontur kontrastı ve daha yoğunlaştırılmış bir armatür ile yaptığı deneylerden ilham alıyordu. Didot ailesinin artan vurgulu yüksek kontrastlı yazı tipi, aynı dönemde İtalya'da Giambattista Bodoni tarafından geliştirilen benzer yazı tipiyle (Bodoni yazı tipi ailesi) benzerlikler göstermektedir.

Didot, neoklasik olarak tanımlanır ve Aydınlanma Çağı'nı çağrıştırır. Didot ailesi bağımsızlığını yeni kazanan Yunanistan'da bir matbaa kuran ilk kişiler arasındaydı ve o zamandan beri Didot tarzındaki yazı tipleri Yunancada popülerliğini korumaktadır.[2][3]

Yeniden canlanma ve dijitalleştirmeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Önce sıcak metal dizgi, ardından da fototip ve dijital versiyonlar şeklinde Didot yazı tiplerinin birçok yeni sürümleri yapıldı.

Didot'un dijital kullanımı zorluklar yaratır. Düzenli, rasyonel tasarım ve güzel vuruşları nedeniyle çok zarif görünen Didot, aynı zamanda okunması sırasında kalın dikeylerin aşırı baskın olması ve ince vuruşların çok ince olması sebebiyle algıyı zorlayabilir, "göz kamaştıran" bir etki yaratabilir ve okurun harfleri ayırt etmesini zorlaştırabilir.[4][5][6] Bu nedenle, daha başka serif yazı tiplerine göre, ideal boyutta (optik boyutlandırma) ve ideal hacimde kullanılması özellikle önemlidir.[7] Didot'un metin boyutlarında kullanılacak versiyonları, okunabilirliği artırmak için "sunum tasarımları"na (yazıların çok daha az miktarda ve daha büyük boylarda yer aldığı yüzeyler) göre daha kalın 'ince' konturlar ve serifler, ve harfler arasında daha fazla boşluk içermelidir.[8][9][10] (Optik boyutlandırma, metal baskı zamanında baskı teknolojisinin doğal bir gereğiydi, çünkü her metal türü özel olarak kesilirdi, ve harflerin daha küçük olduğu kalıplarda hatların kalınlıklarına gerekli müdahale yapılırdı. Ancak vektörel tasarımlar olan dijital yazı tipleri aynı yazı tipini herhangi bir boyutta kullanılmasını mümkün kılınca Didot gibi yazı tipleri için farklı sürümler çıkarılması gibi bir gereksinim doğdu).[11][12]

En başarılı çağdaş uyarlamalar arasında Linotype dökümhanesi için Adrian Frutiger'in sürümü yer alır. Bir diğeri H&FJ için Jonathan Hoefler tarafından tasarlanan sürüm bulunmaktadır. Hoefler'in tasarımı, daha küçük puntolarda ince kontürlerin dereceli olarak kalınlaşmasını öngörür.[9] MacOS ile birlikte gelen Frutiger'in Didot canlandırması, gövde metni için değil, özellikle ekran kullanımı için tasarlandı ve ek olarak daha hassas bir başlık yazı tipi içermektedir.[13][14]

Didot'un Kiril alfabesi ve Yunan alfabesini içeren açık kaynak kodlu bir uygulaması, Rus tarihçi Alexey Kryukov tarafından Theano Didot adı altında yayınlandı.

Fotoğraf Galerisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 1804 yılında Firmin Didot şirketi tarafından basılan Code civil des Français Didot türü.
    1804 yılında Firmin Didot şirketi tarafından basılan Code civil des Français Didot türü.
  • Histoire d'un Trop Bon Chien'den Didot yazı tipi, Gaspard de Cherville, 1867. Son "N" de, ince baskı nedeniyle düşeydeki ince çizgi tamamen kayboldu.
    Histoire d'un Trop Bon Chien'den Didot yazı tipi, Gaspard de Cherville, 1867. Son "N" de, ince baskı nedeniyle düşeydeki ince çizgi tamamen kayboldu.
  • Aynı kitaptan Firmin-Didot tarzı gövde metni örneği.
    Aynı kitaptan Firmin-Didot tarzı gövde metni örneği.

Kullanım[değiştir | kaynağı değiştir]

Style Network, canlı kimliğinde (News Gothic yazı tipine ek olarak) cesur bir Didot varyantı kullandı. Alexey Brodovitch, Didot kullanımını Cahiers d'Art ve Harper's Bazaar'da uyguladı. Vogue, 1955'ten beri kapak başlığı için yazı tipi olarak Didot kullanıyor. Bu etkin dergileri örnek alan sayısız başka dergi de Didot'u kullanmaktadır.[15]

Yazar ve tipograf Sarah Hyndman 24 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tarafından 368 kişiyle yapılan bir anket, daha yuvarlak uçlu kalın yazı tiplerinin daha ucuz göründüğünü, daha hafif ağırlıkların, seriflerin ve kontrastların daha pahalı olarak değerlendirildiğini ve modern Didot'un en pahalı görünümlü yazı tipi olarak seçildiğini öne sürdü.[16]

Didot'un "CBS Didot" versiyonu, ünlü "göz" logosuyla birlikte yayın ağı CBS tarafından uzun yıllar kullanıldı.[17][18] Yayın kurumunu Didot'lu logosu günümüzde eskiden olduğu kadar yaygın olmasa da, hâlâ CBS News'in logosunda, CBS Corporation'ın logosunda ve Stephen Colbert ile The Late Show'un logosunda kullanılmaktadır.

Didot'un kayda değer bir diğer kullanımı, "rahatsız edici derecede içiçe" karakter aralığı nedeniyle oldukça kargaşaya neden olan yeni Zara logosudur. Son olarak Didot, logo tasarımcısı Baron & Baron tarafından yaygın olarak kullanılan bir yazı tipidir.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Tracy (1985). "Didot: an honoured name in French typography". Bulletin of the Printing Historical Society (14): 160-166. 
  2. ^ Language Culture Type: International Type Design in the Age of Unicode. ATypI. 2002. ss. 82-4. ISBN 978-1-932026-01-6. 
  3. ^ "GFS Didot". Greek Font Society. 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2015. 
  4. ^ "Reviving Caslon, Part 2". I Love Typography. 3 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2014. 
  5. ^ Cees W. De Jong, Alston W. Purvis, and Friedrich Friedl. 2005. Creative Type: A Sourcebook of Classical and Contemporary Letterforms. Thames & Hudson. (223)
  6. ^ Designing information : human factors and common sense in information design. Hoboken, NJ: Wiley. 2012. s. 140. ISBN 9781118420096. 
  7. ^ "Trianon review". Identifont. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2015. 
  8. ^ "Jonathan Hoefler on type design". Design Dialogues. 20 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2016. 
  9. ^ a b "HFJ Didot". Hoefler & Frere-Jones. 8 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2015. 
  10. ^ "Why Bembo Sucks". 25 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2015. 
  11. ^ "Size-specific Adjustments to Type Designs". Just Another Foundry. 25 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2014. 
  12. ^ "Book Review: Size-specific Adjustments to Type Designs". Typographica. 6 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2014. 
  13. ^ "Didot LT". MyFonts. 10 Ocak 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2015. 
  14. ^ Typefaces: The Complete Works. 8 Mayıs 2014. ss. 362-369. ISBN 9783038212607. Erişim tarihi: 13 Ocak 2016. 
  15. ^ Miller. "Through thick and thin: fashion and type". Eye. 17 (65): 16-23. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021. 
  16. ^ "The world's most expensive-looking font might surprise you". Quartz (İngilizce). 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2015. 
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021. 
  18. ^ "CBS Didot at Fonts In Use". 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021. 

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Didot_(yazı_tipi)&oldid=32409680" sayfasından alınmıştır