Dian Fossey
Dian Fossey | |
|---|---|
 1984 yılı Kasım ayında Yann Arthus-Bertrand tarafından çekilmiş fotoğrafı | |
| Doğum | 16 Ocak 1932 San Francisco, Kaliforniya, ABD |
| Ölüm | 28 Aralık 1985 (53 yaşında) Volcanoes Ulusal Parkı, Ruanda |
| Vatandaşlık | ABD |
| Mezun olduğu okul(lar) | San Jose State Üniversitesi (BA, Ergoterapi, 1954) Cambridge Üniversitesi (Doktora, Zooloji, 1974) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Etoloji, primatoloji |
| Çalıştığı kurumlar | Karisoke Araştırma Merkezi, Cornell Üniversitesi |
| Etkilendikleri | Jane Goodall, Louis Leakey, George Schaller |
| İmza | |
 | |
Dian Fossey (16 Ocak 1932, San Francisco - 28 Aralık 1985, Ruanda), Amerikalı primatolog ve zoologdur.[1] Fossey, Afrika'nın Virunga Dağları'nda yaşayan dağ gorillerini koruma ve inceleme çalışmalarıyla tanınmaktadır.[2]
Yaklaşık 18 yıl boyunca Ruanda'daki Volcanoes Milli Parkı'nda araştırmalar yapmış, gorillerin sosyal yapısı, davranışları ve ekolojisi üzerine önemli bulgular elde etmiştir. Fossey, aynı zamanda goril habitatını tehdit eden kaçak avcılara karşı verdiği mücadeleyle de bilinir.[3]
Fossey, lisans eğitimini San Jose Eyalet Üniversitesi'nde tamamlamış, ardından Cambridge Üniversitesi'nde ve Darwin Koleji'nde primatoloji alanında eğitim görmüştür. Bilimsel kariyerinin başında National Geographic Society'den aldığı destekle Zaire’deki araştırmalarına başlayan Fossey, 1967 yılında Ruanda'nın Karisimbi Dağı’nda bir araştırma merkezi kurmuştur. Bu merkez, dağ gorilleri üzerinde kapsamlı etolojik çalışmaların yapıldığı bir alan olarak günümüzde de faaliyet göstermektedir.
Dian Fossey'in çalışmaları, dağ gorillerinin korunmasına yönelik küresel farkındalığın artmasına katkıda bulunmuştur. Gorillerin soyunun tükenmesini engellemek için yerel ve uluslararası düzeyde çalışmalara öncülük eden Fossey, “Nyiramachabelli” (Ruanda dilinde "ormanın yalnız kadını") lakabıyla anılmıştır.[4]
Fossey, 28 Aralık 1985 tarihinde Ruanda'daki araştırma merkezindeki kulübesinde öldürülmüştür. Cinayetiyle ilgili kesin bir yargıya varılamamışsa da, kaçak avcılarla mücadelesi nedeniyle hedef alınmış olabileceği düşünülmektedir. Ölümünün ardından, Dian Fossey'in başlattığı çalışmalar, 1992'de kurulan Dian Fossey Gorilla Fund International adlı kuruluş tarafından devam ettirilmektedir. Fossey'in bilime katkıları ve gorilleri koruma konusundaki özverisi, hayvan davranışları ve doğal yaşamı koruma alanında önemli bir miras bırakmıştır.[5]
Sözleri
“The more you learn about the dignity of the gorilla, the more you want to avoid people.” ("Bir gorilin onurunu öğrendikçe, insanlardan uzaklaşmak istiyorsunuz.")
“It was their individuality combined with the shyness of their behavior that remained the most captivating impression of this first encounter with the greatest of the great apes.” ("Bu en büyük insansılarla ilk karşılaşmada, onların utangaçlıklarıyla birleşen bireysellikleri en büyüleyici izlenim olarak kaldı.")[6][7]
1988 yapımı Gorillas in the Mist: The Story of Dian Fossey (Sisteki Goriller) filmiyle, Sigourney Weaver tarafından sinemada canlandırılmıştır.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Robertson, Nan (Mayıs 1981). "Three Who Have Chosen a Life in the Wild". The New York Times. s. 4. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.
- ^ Willis, Delta (15 Temmuz 1990). "Some Primates Weren't Meant To Be Trusted". The New York Times. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2010.
- ^ "World-renowned primatologist Dian Fossey is found murdered in Rwanda". HISTORY (İngilizce). 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020.
- ^ "Gorillerle yaşadı, insanlar tarafından öldürüldü". Nalan Mahsereci. Tarih Dergisi. Nisan 2018. 6 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 39. harf sırasında bulunan
|başlık=parametresi line feed character içeriyor (yardım) - ^ Notable American Women: A Biographical Dictionary, Volume 5: Completing the Twentieth Century by Susan Ware and Stacy Braukman P. 221, Radcliffe Institute for Advanced Study - (2004) ISBN 0-674-01488-X
- ^ Robertson, Nan (May 1981). "Three Who Have Chosen a Life in the Wild". s. 4. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Bilinmeyen parametre
|periyodik=görmezden gelindi (yardım) - ^ Willis, Delta (15 Temmuz 1990). "Some Primates Weren't To Be Trusted". The New York Times. 1 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2020.
- ^ Ware, Susan; Braukman, Stacy (2004). Notable American Women: A Biographical Dictionary, Volume 5. Radcliffe Institute for Advanced Study. pp. 220–1. 0-674-01488-X.
  | Bir Amerikalının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Bir antropolog ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Bir biyolog ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- Amerikalı taslakları
- Antropolog taslakları
- Biyolog taslakları
- 1932 doğumlular
- San Francisco doğumlular
- 1985 yılında ölenler
- Amerikalı antropologlar
- Amerikalı mammaloglar
- Cambridge Üniversitesinde öğrenim görenler
- Etologlar
- Amerikalı cinayet kurbanları
- Ruanda'da cinayet sonucu ölenler
- 1985'te cinayet
- 20. yüzyılda Amerikalı zoologlar